شهر باستانی گور جاذبهای تاریخی در فیروزآباد فارس است که در فاصله تقریبی پنج کیلومتری غرب این شهر و در سه کیلومتری شمال جاده فیروزآباد به فراشبند قرار دارد. این شهر باستانی در گذشتههای دور از پررونقترین شهرهای ایرانزمین و مرکز فرمانروایی اردشیر بابکان بود. شکل هندسی شهر گور نشان از ساختار نظامی این شهر در زمان ایران باستان دارد.
برای بازدید از شهر باستانی گور نخست باید خود را به شهر فیروزآباد برسانید. این شهر در فواصل تقریبی ۱۰۰ کیلومتری جنوب شیراز و ۲۰۰ کیلومتری شمال بندر سیراف قرار دارد. شهر باستانی گور در بخش غربی فیروزآباد و در ابتدای جاده فراشبند واقع شده است. از بلوار پاسداران فیروزآباد در ضلع غربی میدان امام میتوانید خود را به جاده فراشبند برسانید. ورودی مجموعه باستانی شهر گور در جوار بقعه امامزاده شهر گور قرار دارد.
استان فارس یکی از کهنترین مناطق ایران در نزدیکی خلیج فارس است که رد پای نخستین تمدنهای ایرانزمین در آن به چشم میخورد. بر اساس نشانههای موجود در شهر باستانی گور پیدایش این شهر به پیش از حکومت ساسانیان باز میگردد. دشت فیروزآباد از گذشتههای دور بهدلیل موقعیت ممتاز جغرافیایی توجه پادشاهان ایران باستان را به خود جلب میکرد. اطراف این دشت پوشیده از کوههای بلند بود و رودخانههای خروشانی در آن جریان داشت. از طرفی دسترسی به این منطقه بهدلیل ساختار صخرهای در تنگ تنگاب بسیار دشوار بود. این عوامل ازمهمترین دلایل شکلگیری شهر باستانی گور در دشت فیروزآباد و ماندگاری آن در طول دورههای مختلف تاریخی بودند. شهر باستانی گور از نخستین شهرهای دارای پلان هندسی در ایران باستان بود و از آن با نام نخستین شهر دایرهای ایران یاد میکنند.
شهر گور در زمان حکومت هخامنشیان شهری پررونق و آباد با حصارهایی محکم بود و دشمنان راهی برای نفوذ به آن نداشتند. اسکندر مقدونی نیز در حمله ویرانگر به ایران راهی برای ورود به این شهر باستانی پیدا نکرد و در نهایت تصمیم به تغییر مسیر رودخانه و هدایت جریان آب به داخل شهر گور گرفت. در دوره اشکانیان از شهرت و رونق شهر گور کاسته شد و پس از پیروزی اردشیر بابکان بر اردوان پنجم، آخرین پادشاه اشکانیان، این شهر جان تازهای گرفت. به دستور اردشیر این شهر را در سال ۲۲۴ میلادی بازسازی کردند و بناهایی تازه در آن ساختند و اعتبار دوچندان به این شهر بازگشت.
گور به چه معناست
گور به معنی دشت، گودال و پشته است و کارشناسان شکل ظاهری شهر گور را با پستی و بلندیهای فراوان دلیل این نامگذاری میدانند. تا پیش از آغاز پادشاهی اردشیر بابکان شهر باستانی فیروزآباد را گور مینامیدند و پس از بازسازی آن توسط اردشیر، مرکز بخشی از ایالت فارس به نام «کوره اردشیر خوره» شد و نام آن به «اردشیر خوره» تغییر کرد. شهر گور را در دورههای تاریخی بعد با نامهایی مانند «به اردشیر»، «شهر جور»، «ده کوشک» و «ده شهر» نیز میشناختند.
شرایط بازدید از شهر باستانی گور
شهر گور در ویرانههای باستانی غرب فیروزآباد قرار دارد که منطقهای وسیع است. برای بازدید از تمام محوطه این شهر باستانی به دو تا سه ساعت زمان نیاز خواهید داشت. برای بازدید از این شهر باستانی عینک آفتابی، کلاه آفتابگیر و آب همراه داشته باشید.