این متن در بخشی از قسمت اول پادکست بازیگوش خوانده شده و برای همین منظور نوشته شده است : پادکست بازیگوش پادکستی دربارهی همهی انواع بازیهاست که شما میتوانید آن را در همهی اپ های پادگیر بشنوید.
واژه بازی کاربردهای زیادی دارد و همین مساله بر اهمیت داشتن تعریف مشخص از بازی اضافه میکند.گسترهی معانی برای واژه بازی بسیار است مثل: کودکانه، رایانهای بازیهای حرکتی ورزشها و ...
اما ارائهی تعریفی که همهی این معانی را در بربگیرد کار سادهای نیست و تعاریف خیلی صریح نیستند.حتی برخی معتقد اند روی امر خلاقانه نباید و نمیتوان که تعریف گذاشت و بازی هم امر خلاقانه است و تعریف نمیشود و تعریف آن محدود کردن خلاقیت است و اساسا این که بگویم بازی چه هست باعث میشود یک چیزهایی بازی نباشند و این بازی نبودن چیزهایی که ما بازی میپنداریم محدود کردن خلاقیت است .
اما یکی از طراحان ویدیوگیم که از بزرگان این رشتهست یعنی آقای کریس کرافورد دسته بندی جالبی ارائه میکند که در آن حدود مختلف گیم را بررسی میکند و انواع سرگرمیرا از هم تفکیک میکند.
اول ببینیم این اقای کرافورد کی هست ؟ این استاد مسلم بازی سازی کسیست که زمانی که شروع به ساختن بازیهای رایانهای کرد که هنوز آتاری 8 بیتی هم معرفی نشده بوده. آتاری هشت بیتی یکی از بنیادین ترین و اولین انواع کامپیوتر های خانگی بودند که شرکت آتاری میساخت و اولین مدلش سال 1979 به بازار عرضه شد.زمانی که هنوز کامپیوترها از ابعاد علمی نظامی وارد دنیای هرروزه ما نشده بودند اقای کرافورد بازی طراحی میکردند. واقعا سردمدار هستند در حوزهی طراحی و توسعهی بازیهای کامپیوتری و البته بنیان گذار جی دی سی یا گیم دولوپرز کنفرانس هستند که اولین دوره رو در خانهی شان برگذار کردند.
حالا تعریف کرافورد:
مسیری که اقای کرافورد از آن استفاده میکند تا به تعریف بازی برسد جذاب و طولانیست. کرافورد المان هایی که یک بازی را از باقی انواع سرگرمی و امر خلاق جدا میکند را میشمارد تا به یک دسته بندی مشخص برسد. در واقع کراوفورد امر خلاق را کلاس بندی میکند و در نهایت کلاس بازیها را نیز مشخص میکند.
کرافورد میگوید امر خلاقانه اگر برای زیبایی صرف طراحیشده باشد هنر (امر هنری)است.
اما اگر برای پول و صنعت استفاده شود ، سرگرمی نام میگیرد.
پس عامل اول صنعتی بودگیست که امر خلاقانه را محدود میکند به سرگرمی و هنر
حال اگر این سرگرمی اینتراکتیو یا تعاملی باشد میشود اکثر انواع سرگرمی مثل فیلم و کتاب و تلوزیون و همهی سرگرمیهای غیر تعاملی که در واقع مخاطب فقط تماشاچی و بدون انتخاب است.
اما اگر این سرگرمی تعاملی باشد میرسیم یه بازیچه ها. "بازیچه" به همه انواع سرگرمی تعاملی اطلاق میشود..
اگر این بازیچه هدفی نداشته باشدبه آن عروسک یا (Toy) میگوییم . بی هدف بودن به معنای نداشتن مسیر و مقصد مشخص از بازی کردن است.
اما اگر این بازیچهی ما هدف داشته باشد میشود یک چالش.چالش یعنی عملی که انسان را برای انجام خود تحریک کند. در واقع طبق این تعریف چالش یعنی امر خلاقانهی سرگرم کنندهی تعاملی و هدفمند.
حال در ادامه : چالش اگر در مقابل عنصر فعال نباشد پازل نام دارد: یعنی پازل چالشیست که در برابر انجام دهندهی خود مقاومت هوشمند و فعال نمیکند و فقط مقاومت ذاتی خودش را دارد.
اما اگر چالش در برابر کسی که انجامش میدهد مقاومت هوشمندانه و فعال کند -صرف نظر از منبع این هوش-تبدیل به یک کانفلیکت یا درگیری یا مناقشه یا کشمکش میشود.
نکته: منبع مقاومت هوشمدانه که از این به بعد زیاد در متن میآید میتواند هوش انسانی و یا هوش مصنوعی باشد. در واقع اگز در مقابل ما انسان هوشمندی مقاومت کند یا یک برنامهی کامپیوتری با هوش مصنوعی برای ما تفاوتی ندارد و به آن نیروی حریف میگوییم هوشمند و فعال ).پرانتز بسته
حال اگر در این درگیری بین انجام دهندهی چالش و حریف اجازهی حمله کردن و سد کردن راه و تداخل مستقیم در فعالیت انجام دهندهی چالش وجود نداشته باشد.حاصل کامپتیشن یا رقابت یا ریس یا مسابقه است.
برای مثال یک مسابقهی شنا را در نظر داشته باشید. اگر شما با دوست تان مسابقهی شنا میدهید در ابتدا سرگرمی هست بعد تعامل رو داریم بعد هدف رو داریم بعد عنصر مقاوم هوشمند و فعال را داریم که دوست شماست که با او مسابقه میدهید. ولی در نهایت اجازهی سد راه و حمله به او را نداریم و کنار هم باید شنا کنیم و این میشود رقابت.
اگر در درگیری دو موجود هوشمند : یعنی انجام دهندهی چالش و حریف آن ها با هم تخاصم پیدا کنند و راه هم را سد کنند و به هم حمله کنند میرسیم به مفهومی که میخواستیم: بازی.
بیاید ببینیم که چگونه این تعریف همهی انواع بازی را در برمیگیرد:
فوتبال بازی کردن : سرگرمی تعاملی هددفمند.در مقابل حریف و اجازهی مداخلهی مستقیم .
تماشای فوتبال اما : سرگرمی غیر تعاملی
کال او دوتی : سرگرمی تعاملی هددفمند.در مقابل موجود هوشمند و فعال و اجازهی مداخلهی مستقیم . که اون هوشمند که مقاومت میکنه در برابر ما کامپیوتره.
مکعب روبیک : سرگرمی تعاملی هدفمند بدون مقاومت هوشمند.
اما طبق این تعریف خیلی از بازی های موبایلی در واقع پازل هستند.
و از همه مهمتر بازیهای رومیزی سبک همکاری فقط پازل محسوب میشوند. یعنی در واقع طبق تعریف آقای کرافورد بازی زار فقط یک پازل ترسناک است .
حتی کندی کراش که رو گوشی اکثر ما وجود دارد هم فقط یه پازل است.
اما با گسترش مفاهیم تکنولوژی و عملی شدن ایده های خلاقانهی بیشتر، این تعریف از حالتی که برای ما شناخته شده است خارج میشود.
برای مثال :
قسمتی از سریال بلک میرروجود دارد که بیننده ها حق انتخاب داشتند که در طول سریال شخصیتها چه تصمیمی بگیرند و چه کنند. این سریال یک چالش برای تعریف کرافورد است.بیایید بررسی کنیم. ما از انتخابهای خود در طول سریال هدف و مسیر مشخص نداریم پس طبق تعریف این قسمت از سریال یک عروسک است. اما این عریف عروسک را عجیب میکند.
اما روزگار، روززگار عجایب و غرایب است.
بیشتر بازی کنید.