ضبط صداها یا ریکوردینگ (Recording)، همیشه مرحلهای حساس در آهنگسازی و تنظیم است. اگر صداها به خوبی ضبط نشوند میکس یا ویرایش صداها بسیار دشوار خواهد بود. این مشکل خیلی از افرادیست که خود در خانه، کارهایشان را ضبط میکنند. اگر دنبال ایدهآلترین حالت صدابرداری برای ضبط وکال (صدای خواننده)، صدای ساز یا تولید محتوا، پادکست و یا هر نوع ضبط صدا و ویرایش آن هستید، حتما مقاله را تا انتها مطالعه کنید که در ادامه عوامل موثر برای گرفتن بهترین نتیجه را بررسی کنیم.
صدا قبل از ویرایش باید درست ضبط شود. این مطلب کاملا درست است؛ اما به شخصه قدرت ویرایش صدایی که نرمافزارها در اختیارم قرار میدهند را تحسین میکنم. شاید چند سال پیش تنها موضوعی که به آن اهمیت میدادم این بود که میکروفون خود را ارتقا دهم اما به مرور با مشاهده یکسری ویدیوهای آموزشی از یوتیوب (کانال In The Mix) و دورههای آموزشی سایتهایی مثل آرتیست شو، متوجه این موضوع شدم که ویرایش صوتی و میکس صدا بسیار در کیفیت خروجی تاثیرگذار است.
به شما پیشنهاد میکنم اگر ضبط صدای خواننده را انجام میدهید به میکس آن هم خیلی بها بدهید. میتوانید یادگیری میکس و مسترینگ را با دورهی میکس وکال آرتیست شو شروع کنید؛ چراکه مدرس این دوره در این زمینه بسیار آگاه هستند و مطالب را به خوبی انتقال میدهند.
خب برسیم به اصل مطلب؛ یعنی نکات و تکنیکهایی که لازم است برای ضبط حرفهای صدا رعایت کنید:
میکروفون اولین عبارتیست که هنگام فکر کردن به ضبط صدا، به ذهنمان میآید. هرچند عوامل بسیار زیادی در خروجی صدای دلخواه ما تاثیر میگذارند؛ اما تنوعی که در میکروفونها و محل قرارگیری اونها نسبت به منبع صوت داریم بسیار زیاد است. در ادامه با انواع میکروفونهای رایج آشنا میشویم:
خب حتما کارت صدا را در دست حرفهایهای حوزهی موسیقی دیدهاید. به زبان ساده کارت صدا وظیفهی تبدیل سیگنال آنالوگ را به دیجیتال و برعکس را دارد. کامپیوتر یا لپتاپ شما به صورت پیش فرض کارت صدای داخلی دارد پس اگر دیدید یک میکروفون (حتی استودیویی) خروجی USB هم دارد به این معناست که بدون کارت صدای خارجی و با تکیه بر کارت صدای داخل کامپیوتر کار میکند.
نتیجه میگیرم که داشتن یک کارت صدای گرانقیمت الزاما تاثیری روی کیفیت خروجی ندارد؛ چرا که به عنوان مثال میکروفونهای یقهای اصلا نیازی به کارت صدا ندارند و شما میتوانید مستقیم آن را به تلفن همراه خود متصل کنید و دکمهی ریکورد را بزنید. حتی تعداد زیادی از میکروفونهای شات گان هم میتوانند بدون کارت صدا ضبط کنند اما عمدهی میکروفونهای استودیویی با کارت صدا کار میکنند. (خارجی یا داخلی) داشتن کارت صدا این امکان را به شما میدهد که تنظیمات ضبط صدا را در یک آن تغییر دهید و مثلا گین یا قدرت صدا افزایش دهید. مزیت دیگر آن تعداد وروردی و خروجی بیشتر برای اتصال چند میکروفون یا ساز و حتی خروجی اسپیکر و هدفون به آن است. در حالی که کامپیوتر (و مخصوصا لپتاپ) تعداد پورتهای محدودی دارد. کارت صداهای حرفهای از تداخل فرکانسی و بعضا کیفیت کم کارت صدای اینترنال جلوگیری میکند.
با یک مثال آشنا شروع میکنیم. در مراسمهای مختلف که باندهای اسپیکر متعددی در سالن وجود دارد احتمالا متوجه نویز یا برگشت چندبارهی صدا از اسپیکرها شدهاید. به این مشکل صدابرداری فیدبک صدا میگویند. در شرایط کنترل شده یعنی داخل استودیو و اتاقتان این مشکل آنقدر زیاد به چشم نمیخورد اما برای ضبط حرفهای باید به تمام تمهیدات لازم بپردازیم. کاری که نیاز است انجام دهیم، کاهش برگشت صدا از سطوح مختلف و حتی اسپیکر به داخل دیافراگم میکروفون است.
به ترتیب اهمیت، نکات لازم را با هم مرور میکنیم:
برای شنونده هیچ چیز آزاردهندهتر از نویز (Noise) و هام (Hum) نیست. اگر تمام نکات قبل را رعایت کرده باشید و از میکروفون با کیفیتی استفاده کنید، نویز را تا حد بسیار زیادی کنترل خواهید کرد؛ اما با صداهایی که در اطراف ما هست چه کار میشود کرد؟ فن کامپیوتر، صدای ماشین و خیابان، کولر، پنکه و ... همگی صداهای ناخواستهای هستند که میکروفون ضبط میکند. راه حل آن اول از همه ضبط در یک محیط ساکت است؛ اما اگر امکانش نیست نرمافزارهایی وجود دارند که با کنترل فرکانسها و تشخیص نویز و صدای زمینه، آنها را کنترل میکنند. کافیست سرچی در گوگل داشتهباشید به دنبال این نرمافزارها بگردید. پیشنهاد ما برنامه ویرایش صوتی پیشرفتهی Adobe Audition است. توجه داشته باشید که برداشتن صدای محیط و نویز توسط این نرمافزارها اندکی به صدای اصلی هم آسیب میزند. پس وسواس به خرج بدهید و بیش از حد از این قابلیت نرمافزاری استفاده نکنید.
بله! نرمافزاری که برای ضبط انتخاب میکنید بسیار مهم است. برای روشنتر شدن این موضوع کافیست صدایی را در واتساپ و سپس همان صدا را در اینستاگرام به صورت پیام صوتی ضبط کنید. مشخصا متوجه تفاوت کیفیت این دو فایل صوتی میشوید. اما چرا؟ مگر غیر از این است که از یک میکروفون و صدای ثابت و مشخص استفاده کردید؟ چرا خروجی متفاوتی گرفتید؟ موضوع این است که هر نرمافزاری برای ضبط صدا تنظیمات خاص خود را دارد و حتی احتمال دارد افکتهای خاصی را ناخواسته روی صدا بیاندازد. پس بهتر است در همان ابتدا از نرمافزار مناسب جهت ضبط استفاده کنیم تا بعدا متوسل به ادیتهای سنگین روی صدا نشویم.
گزینههای مناسبی پیش رویتان هست. میتوانید از همان Adobe Audition استفاده کنید و یا به صورت حرفهایتر روی نرمافزارهای میزبان (DAW) مانند کیوبیس و اف ال استودیو کار کنید. مزیت استفاده از نرمافزارهای میزبان، کنترل، تنظیمات بهتر، پلاگینهای مختلف و میکس و مسترینگ صدا است. اغلب از این نرمافزارها برای تنظیم و آهنگسازی استفاده میشود چراکه در این زمینه بسیار قدرتمند هستند.
برای دانلود نرمافزارهای میزبان و پلاگینهایی برای افکت گذاری روی صدا سایت آدیوز گزینهی بسیار مناسبیست، فقط مراحل نصب به انگلیسی توضیح دادهشده که ممکن است کمی گیج کننده باشد. در کنار آن سایتها و کانالهای تلگرامی هم برای دانلود آنها وجود دارند. سایت آرتیست شو هم آرشیو بزرگی از این نرمافزارهای میزبان را در اختیار شما میگذارد. راهنمایی و پشتیبانی این سایت برای نصب نرمافزارها و پلاگینها را خیلی دوست دارم.
تورنت هم برای دانلود نرمافزارهای کرکشده گزینهی مناسبی است. در واقع این فناوی به شما اجازه میدهد فایلها و محتوای مورد نظر خود را بدون وابستگی به یک منبع ثابت دانلود کنید. این روش را در الویت آخر قرار دهید و بیشتر دنبال سایتهایی باشید که نرمافزارها را تست میکنند و در صورت مشکل در نصب میتوانند به شما کمک کنند.