شاید برایتان سوال پیش اومده باشه که Y2K چیه؟مشکل ساز ۲۰۰۰ یا Year2000problem یا به اختصار Y2K مشکلی فنی در سخت افزار ها بود.
داستان به ۲۱ سال قبل برمیگردد. زمانی که در سال میلادی، از ۱۹۹۹ به ۲۰۰۰ میرسیم. مهندسان کامپیوتر متوجه خطایی در سخت افزار ها شدند.
اگر دقت کنید در اغلب تقویم های دیجیتالی به جای نوشتن چهار رقم از سال، فقط دو رقم اول را مینویسند.
خطای سخت افزار ها دقیقا همین بوده است! زمانی که سال میلادی تحویل شد تقویم به صورت ۰۰/۰۱/۱ درآمد ولی دستگاه ها آن را با سال ۱۹۰۰ اشتباه میگرفتند!چون انتهای هر دو ۰۰ است و این باعث جابه جا شدن مراسم ها، جلسات و زمان بندی قرار ها و قطار ها و... میشود.
این بحران به قدری بود که داد رییس جمهور وقت آمریکا نیز درآمد. این اتفاق باعث به وقوع پیوستن حوادثی مانند:
این بحران با هر فراز و نشیبی که داشته دیگر تمام شده ولی ظاهرا مثل زامبی قصد برگشت دارد!...
پیشگیری از «اشکال Y2Z» در «دولت الکترونیکی» ایران
در دستگاههایی که GIF (Governmental Interoperability Framework) یعنی چارچوب اتصالپذیری خدمات الکترونیکی دستگاههای حکومتی ایران را رعایت کرده باشند، مشکلی با عنوان «اشکال Y2Z» وجود ندارد، زیرا برای مثال، در بانکداری الکترونیکی ایران، تاریخ «01/01/01» بهدرستی «01/01/1400» تعبیر و پذیرفته میشود.
تکلیف کمیسیون توسعه eGov در قبال رفع اشکال Y2Z
تعیینکنندهترین نهاد مسوول در قبال رفع و پیشگیری از بروز اشکال احتمالی Y2Z در دستگاههای دولتی کشور، کمیسیون توسعه دولت الکترونیکی در شورای اجرایی فناوری اطلاعات است که یکی از وظایفش تعاملپذیرسازی و یکپارچه کردن فرایندهای اداری/خدماتی در و میان دستگاهها بهمنظور به اشتراکگذاری اطلاعات با استانداردی واحد است.
نظارت عالیه بر رفع و پیشگیری از بروز اشکال احتمالی Y2Z را میتوان بر عهده مرکز ملی فضای مجازی گذاشت. اما آنچه مهمتر از اقدامات مذکور در نهادهای مزبور است، اطلاعرسانی شفاف، گزارشدهی به عموم و ارتقای کیفیت خدمات جامعه اطلاعات کشور است.
نامه سرگشاده به کمیسیون توسعه دولت الکترونیکی
در بسیاری از نرمافزارهایی که تاریخ را هشت رقمی دریافت میکنند، اگر تاریخ بهصورت 01/01/00 وارد شود، کاربر با پیام خطا و «عدم صحت تاریخ وارده» مواجه خواهد شد.
این مساله نخستین اشکال فنی/ فاوایی در دوره زمانی عبور از سال 99 به 00 و از سال 00 به سال 01 در ایران (و در افغانستان نیز؛ کشوری که دارای گاهشماری هجری خورشیدی مشابه ایران است) است.
نظر به اینکه تعیینکنندهترین نهاد مسوول در قبال رفع این اشکال احتمالی از نرمافزارهای موجود در دستگاههای متصل به گذرگاه خدمات دولتی (GSB)، کمیسیون توسعه دولت الکترونیکی در شورای اجرایی فناوری اطلاعات است، پیشنهاد میشود: پیش از همهگیر شدن این اشکال احتمالی تا سال 1400، هرچه زودتر از سوی کمیسیون توسعه دولت الکترونیکی برای رفع اشکال مذکور و تخصیص منابع برای اعمال نظارت عالیه این کمیسیون، در راستای تعاملپذیرسازی و یکپارچه کردن فرایندهای اداری/خدماتی در و میان دستگاهها بهمنظور بهاشتراکگذاری بیعیب و نقص اطلاعات با استانداردی واحد، اقدامات لازم انجام پذیرد.