مقاله در مورد گیاهان دارویی

مقاله در مورد گیاهان دارویی

گیاهان دارویی(به انگلیسی: Medicinal plants) به گستره وسیعی از گیاهان اطلاق می شود (بوته، درختچه و درخت) که در درمان بیماریها و یا در پیشگیری از بروز آن مورد استفاده قرار میگیرد. اکثر این گیاهان در سه گروه عطری، ادویه ای و طبی قرار میگیرند. گیاهان دارویی و معطر عمدتاً به فرمهای زیر مصرف می‌شوند: 1. گیاه تازه 2. گیاه خشک شده یا کنسرو شده 3. بصورت فرآوری شده توسط حرارت 4. استحصال مواد مؤثر در صنعت طبقه بندی از نظر اندام مورد استفاده: ماده مؤثر گیاهان در قسمتهای مختلف آن گیاه به شرح ذیل وجود دارد: 1- بذر: شنبلیله، آنیسون، سیاه دانه، کرچک، اسفرزه، بالنگو، خار مریم (ماریتیغال)، زیره و. . . 2- برگ: گردو، گزنه، مورد، آویشن شیرازی، گل انگشتانه و. . . 3- ساقه: بید، رزماری، دارچین، بلوط و. . . 4- ریزوم: سنبل الطیب، سورنجان، گزنه، صابونی، نعناع، زردچوبه و. . . 5- ریشه: شیرین بیان، گزنه، صابون-رناس، بابا آدم، کاسنی و. . . 6- گل: بابونه، گل محمدی، رازک، گاوزبان، زعفران، ذرت، همیشه بهار، ختمی، پنیرک، بیدمشک و. . . 7- سرشاخه گلدار: گل گاوزبان، زوفا، غافث (دوای جگر)، اسطوخودوس، آویشن برگ باریک و. . . 8- میوه: گل ساعتی، زیتون تلخ، زرشک، عناب و. . . 9- صمغ: باریجه، آنغوزه، سقز، اوشک(وشاء)، شیرخشت، ترنجبین (خار شتر)، کتیرا و غیره و. . . طبقه بندی از نظر سن گیاه و دوره رویش: 1- یکساله: این گیاهان دوره رویشی و زایشی خود را در یک فصل تکمیل می نمایند مانند: زنیان، زیره سبز، بابونه کامومیل، اسفرزه و. . . 2- دو ساله: این گیاهان در سال اول رشد رویشی و در سال دوم رشد زایشی می کنند مانند: باباآدم، گل مغربی، جعفری و. . . 3- چند ساله: مانند: باد رنجبویه، نعناع، رازیانه، مریم گلی، به لیمو، عناب، زعفران، زیتون، علف چای، آلوئه (صبر زرد) طبقه بندی از نظر روش تکثیر: 1- گیاهانی که به طریق بذر تکثیر می شوند مانند شوید، سیاه دانه، گشنیز، بابونه، زیره، شاهی، جعفری، رازیانه، ریحان، گل گاوزبان و. . . 2- گیاهانی که از طریق قلمه، ریزوم و غیره تکثیر می شوند مانند: اسطوخودوس، رزماری، ترخون، نعناع و. . . گیاهان دارویی گیاهانی هستند که یک یا برخی از اندام‌های آنها حاوی مادهٔ مؤثره‌است. این ماده که کمتر از۱٪ وزن خشک گیاه را تشکیل می‌دهد، دارای خواص دارویی مؤثر بر موجودات زنده‌است. همچنین کاشت، داشت و برداشت این گیاهان به منظور استفاده از مادهٔ موثرهٔ آنها انجام می‌گیرد. روشهای مصرف گیاهان دارویی: گیاهان دارویی عمدتاً به اشکال زیر مصرف می شوند: جوشانده – قطره – شربت – ژل – پماد – شامپو – عرقیات – افشره – سیگار – قرص – کپسول – آمپول و. . . روش تهیه برخی از اشکال مصرفی داروهای گیاهی دم کرده: مقدار تعیین شده از پودر گیاه را، در مقدار معینی از آب جوش ریخته و به بهم می‌زنند. بعد روی ظرف را پوشانده و به مدت ۳۰-۱۵ دقیقه صبر می‌کنند سپس آن را صاف می‌کنند. جوشانده: جوشانده ملایم: مقدار معینی از گیاه خردشده را با ۴/۱ لیتر آب جوش مخلوط کرده، آن را کمی می‌جوشانند. سپس آن را از حرارت دور کرده، صبر می‌کنند تا دم بکشد. سپس آن را صاف می‌کنند؛ جوشانده معمولی: تفاوت آن با جوشانده ملایم در افزایش زمان جوشش است. خیسانده: این شکل برای مواد مؤثری که در اثر حرارت از بین می‌روند، توصیه می‌شود. برای تهیه خیسانده سرد، مقدار مشخصی از پودر گیاه را در حجم معینی از آب ریخته، درِ ظرف را ۶ الی ۱۲ ساعت می‌بندند. سپس محتویات ظرف را صاف می‌کنند.

انسان هرچه به طبیعت نزدیک شود سالم تر شده بیشتر عمر می کند. انسان جزئی از طبیعت است و به طور مسلم برای هر بیماری ، طبیعت گیاه درمان آن را نیز عرضه کرده است. با توجه به اینکه تامین نیاز روزافزون بازار و کارخانجات تولید داروهای گیاهی به مواد خام از طریق عرصه های منابع طبیعی مقدور نبوده و باعث تخریب و از بین رفتن این منابع می گردد بهترین راهکار کشت و کار گیاهان دارویی در شرایط زراعی می باشد. سابقه درمان بیماری ها با گیاهان دارویی به قدمت تاریخ زیست انسان بر روی کره زمین است و انسان به کمک گیاهان دارویی خود را درمان کرده و می کند. انسان تنها با داروهای شیمیایی درمان نمیشود بلکه همه عوامل طبیعی نقش درمان را دارند و دارو نهایت نقش پیشگیری را در برابر بیماری ها ایفا می کند . وجود گیاهان در طبیعت یکی از نعمت های بزرگ الهی محسوب می شود. گیاهان دارویی بر خلاف داروهای شیمیایی اثرات جانبی ندارد و میزان تاثیر آنها بر بدن انسان به مراتب بیشتر از داروهای شیمیایی است. در ایران 2500 نوع گیاه دارویی شناخته شده است که نزدیک به 200 رقم آن مصرف عام دارد و مجموعا 300 تا 400 نوع آن در طب سنتی تجویز می شود.