اتصالات مانیسمان یکی از مهم‌ترین انواع اتصالات جوشی است که به دلیل ویژگی‌های خاص خود در صنایع مختلف کاربرد فراوانی دارد. این اتصالات بدون هیچ‌گونه درز و شکاف تولید می‌گردند و به همین دلیل توانایی تحمل فشار و دمای بسیار بالاتری نسبت به سایر اتصالات دارند.
اتصالات جوشی مانیسمان که به آن‌ها اتصالات بدون درز نیز گفته می‌شود، نوعی از اتصالات هستند که در فرآیند ساخت آن‌ها هیچ‌گونه جوشکاری انجام نمی‌شود. این اتصالات به دلیل نداشتن درز، ساختاری یکنواخت دارند که باعث می‌شود از نظر استحکام و دوام بسیار مقاوم باشند. در بازار ایران، این نوع اتصالات با نام‌هایی مانند اتصالات فولادی بدون درز، اتصالات گازی بدون درز، اتصالات فشار قوی و حتی اتصالات آتش‌نشانی شناخته می‌شوند.
اتصالات مانیسمان از لوله‌های مانیسمان ساخته می‌شوند که خود این لوله‌ها نیز از فولاد شمش تولید می‌گردند. لوله مانیسمان به صورت یکپارچه و بدون درز تولید می‌شود و هیچ‌گونه خط جوشی در طول آن دیده نمی‌شود. این نوع لوله‌ها به دلیل ساختار ویژه‌ای که دارند، به شدت در برابر فشار و حرارت مقاوم هستند و در صنایع حساسی مانند نفت و گاز کاربرد گسترده‌ای دارند
اتصالات جوشی مانیسمان بر اساس دو معیار دسته‌بندی می‌شوند:
1. بر اساس رده:
2. بر اساس نوع اتصال:
این دسته‌بندی‌ها به شما کمک می‌کند تا اتصالات مناسب برای هر کاربرد را انتخاب کنید و از امنیت و کارایی سیستم لوله‌کشی خود اطمینان حاصل کنید.
اتصالات فولادی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: اتصالات درزدار و اتصالات مانیسمان. اتصالات درزدار از لوله‌های درزدار ساخته می‌شوند، که خود این لوله‌ها از ورق‌های فولادی تولید می‌گردند. در مقابل، اتصالات مانیسمان از لوله‌های بدون درز ساخته می‌شوند که در فرآیند تولید آن‌ها از روش‌های خاص و پیچیده‌ای استفاده می‌شود تا لوله‌ها بدون هیچ‌گونه جوش و درز تولید گردند.
در حالی که اتصالات درزدار به دلیل وجود درز جوش، قادر به تحمل فشارهای بالا نیستند، اتصالات مانیسمان به دلیل نداشتن این درز، مقاومت بیشتری در برابر فشار و دما دارند. این ویژگی‌ها موجب می‌گردد که اتصالات مانیسمان در پروژه‌های حساس‌تر مانند خطوط لوله‌کشی گاز که نیاز به ایمنی بالا دارند، بیشتر مورد استفاده قرار گیرند.
مواد اولیه مورد استفاده در تولید اتصالات درزدار معمولاً ارزان‌تر از مواد اولیه مورد نیاز برای تولید اتصالات مانیسمان است. این تفاوت در هزینه‌ها باعث می‌شود که قیمت اتصالات مانیسمان نسبت به اتصالات درزدار بیشتر باشد. اما این هزینه بیشتر با توجه به مزایای بیشتری که اتصالات مانیسمان ارائه می‌دهند، منطقی به نظر می‌رسد.
یکی از روش‌های ساده برای تشخیص اتصالات مانیسمان از اتصالات درزدار، بررسی سطح داخلی آن‌ها است. در اتصالات درزدار، به‌طور معمول برآمدگی‌هایی در داخل لوله دیده می‌شود که ناشی از جوشکاری است. در حالی که اتصالات مانیسمان به دلیل نداشتن جوش، سطح داخلی صاف و یکنواختی دارند.
اتصالات مانیسمان به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و دما، در موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این اتصالات باید همراه با لوله‌های مانیسمان در سیستم‌های حساس به کار روند. دلیل این امر واضح است: اگر در یک سیستم لوله‌کشی حساس مانند لوله‌کشی گاز فشار قوی، از لوله‌های مقاوم استفاده کنید اما اتصالاتی با مقاومت پایین‌تر انتخاب کنید، نتیجه می‌تواند بسیار خطرناک باشد. در صورت افزایش فشار در سیستم، اتصالات ممکن است دچار شکستگی شوند و مشکلات جبران‌ناپذیری ایجاد کنند. به همین دلیل، از اتصالات جوشی مانیسمان در کنار لوله‌های مانیسمان در صنایع زیر استفاده می‌گردد:
باید به این نکته توجه داشت که وجود سطح صاف داخلی در یک لوله لزوماً به معنای بدون درز بودن آن نیست. در بازار، نوعی لوله به نام "لوله درزمخفی" وجود دارد که از لحاظ ظاهری مشابه لوله‌های بدون درز به نظر می‌رسد. این لوله‌ها به‌طور پنهانی جوش داده شده‌اند و توسط برخی افراد به عنوان لوله‌های مانیسمان به فروش می‌رسند. استفاده از این لوله‌ها در تولید اتصالات می‌تواند به شدت خطرناک باشد، زیرا این اتصالات توانایی تحمل فشار بالا را ندارند و ممکن است در شرایط حساس منجر به بروز حوادث جدی شوند.
اتصالاتی که از لوله‌های درزمخفی ساخته می‌شوند، به مراتب مقاومت کمتری نسبت به اتصالات مانیسمان دارند و نباید در پروژه‌های حساس استفاده شوند. این نوع اتصالات که به نام اتصالات درزمخفی شناخته می‌شوند، خطرات زیادی را به همراه دارند و استفاده از آن‌ها به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
تصور کنید که در حال ساخت یک ساختمان جدید هستید و برای لوله‌کشی گاز نیاز به اتصالات و لوله‌های مقاوم و مطمئن دارید. مطابق با مقررات سازمان نظام مهندسی، باید از لوله‌ها و اتصالات بدون درز استفاده کنید. شما به بازارهای عرضه لوله و اتصالات می‌روید و از فروشنده درخواست لوله و اتصالات مانیسمان بدون درز می‌کنید. فروشنده ممکن است با آگاهی یا بدون آگاهی، به شما لوله‌های درز مخفی به جای مانیسمان ارائه دهد. شما با خیال راحت این خرید را انجام می‌دهید و از قیمت پایین‌تر خوشحال می‌شوید. اما در واقعیت، یک خطر بزرگ را خریداری کرده‌اید که ممکن است به سادگی قابل مشاهده نباشد.
این لوله‌ها و اتصالات را به محل پروژه می‌آورید و آن‌ها را نصب می‌کنید. اگر خوش‌شانس باشید، ممکن است در طول مراحل نصب یا پیش از اتمام پروژه، به صورت اتفاقی متوجه نقص در لوله‌ها شوید و پروژه را متوقف کنید. اما اگر این لوله‌ها به گونه‌ای ساخته شده باشند که تفاوت با لوله‌های مانیسمان را به سختی بتوان تشخیص داد، ممکن است پروژه تکمیل گردد و حتی در زمان آزمایش نیز هیچ مشکلی مشاهده نشود. پس از آن، ساکنان ساختمان جدید با خوشحالی در آن ساکن می‌شوند.
سال‌ها بعد، به دلیل نشست‌های جزئی که در هر ساختمانی ممکن است رخ دهد، لوله‌های درزمخفی به راحتی آسیب می‌بینند و نشتی گاز آغاز می‌شود. در این حالت، تنها یک جرقه کوچک کافی است تا یک انفجار بزرگ رخ دهد که ممکن است به خسارت‌های جانی و مالی بسیار سنگین منجر شود. در حالتی بهتر، شما متوجه نشتی گاز می‌شوید و در نهایت پی می‌برید که لوله‌هایی که سال‌ها قبل استفاده کرده‌اید، مانیسمان واقعی نبوده‌اند. در این مرحله، هزینه‌های تعویض لوله‌ها بسیار بیشتر از سودی خواهد بود که در خرید اولیه کسب کرده‌اید.
بنابراین، توصیه می‌گردد حتماً از فروشگاه‌های معتبر خرید کنید و یا با شناخت دقیق لوله‌های بدون درز و لوله‌های درزمخفی، خودتان بتوانید تفاوت آن‌ها را تشخیص دهید. این شناخت به شما کمک می‌کند تا از مشکلات جدی در آینده جلوگیری کنید.
کلام پایانی
اتصالات جوشی مانیسمان به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی که دارند، از جمله مقاومت بالا در برابر فشار و دما، گزینه‌ای ایده‌آل برای استفاده در صنایع حساس محسوب می‌شوند. با وجود هزینه بالاتر این اتصالات نسبت به نوع درزدار، مزایای آن‌ها باعث شده است که در بسیاری از پروژه‌های صنعتی و ساختمانی به عنوان انتخاب اصلی مورد استفاده قرار گیرند. از طرف دیگر، شناخت و تمایز دقیق این اتصالات از اتصالات درزدار و درزمخفی، به ویژه در بازار، امری ضروری است تا از وقوع خطرات احتمالی جلوگیری شود.
