یخساز قالبی به دستگاهی گفته می‌گردد که یخ‌ها را در ابعاد قالب‌های مستطیلی تولید می‌کند. ظرفیت این نوع یخ‌سازها بر اساس تعداد قالب‌های یخی که در هر ۲۴ ساعت تولید می‌نمایند، تعیین می‌گردد. یخ‌های قالبی به صورت استاندارد وزنی در حدود ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم دارند و به دلیل ساختار خاص خود، برای مدت طولانی بدون تغییر می‌مانند و کیفیت یخ حفظ می‌گردد.
به دلیل کاربردهای خاص یخ‌سازهای قالبی، امکان تولید انبوه این دستگاه‌ها وجود ندارد و کارخانه‌ها پس از دریافت سفارش از مشتری، تولید را در خط تولید آغاز می‌کنند. بنابراین، عوامل مختلفی بر قیمت یخ‌سازهای قالبی تأثیرگذار هستند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
موارد ذکرشده از جمله مهم‌ترین عوامل مؤثر بر قیمت یخ‌سازهای قالبی به شمار می‌روند.
یخساز قالبی با استفاده از قالب‌های پر از آب بهداشتی که درون یک مخزن آب‌نمک (براین) قرار می‌گیرند، فعالیت می‌کند. دمای مخزن براین توسط سیستم سرمایشی تا حدود ۱۰- تا ۱۵- درجه سانتیگراد کاهش پیدا می‌کند و آب‌نمک با کمک یک همزن (آجیتاتور) به دور قالب‌ها می‌چرخد تا آب داخل قالب‌ها به یخ با دمای ۵- تا ۸- درجه سانتیگراد تبدیل گردد. پس از اینکه آب به‌طور کامل به یخ جامد تبدیل شد، اپراتور با استفاده از جرثقیل مخصوص یخساز قالبی، قالب‌ها را از مخزن براین خارج کرده و یخ‌ها را از قالب‌ها بیرون می‌آورد. یخ‌های تولید شده توسط این یخساز صنعتی می‌توانند بسته به نیاز، مصرف شوند یا برای استفاده‌های بعدی بسته‌بندی شده و در سردخانه نگهداری گردند.
استفاده از یخ برای خنک کردن از دیرباز همواره مورد توجه بشر بوده است. اگر بخواهیم به تمامی کاربردهای یخ اشاره کنیم، بی‌شک بسیار زمان‌بر خواهد بود. اما با مروری بر پروژه‌های انجام شده توسط مجموعه صنایع پاسارگاد، می‌توان نتیجه گرفت که کارخانه‌های یخ‌سازی قالبی عمدتاً برای اهداف زیر به کار گرفته می‌شوند:
1. تولید و عرضه یخ بهداشتی
2. صنایع لبنیاتی
3. صنایع مرتبط با شیلات
4. صنایع شیمیایی و تولید رنگ
5. خنک کردن بتن در پروژه‌های ساختمانی و سدسازی
6. صنایع غذایی
7. حمل و نقل
8. صنایع تهویه و آیس بانک
در نتیجه، استفاده از یخ قالبی در صنایع مختلف از جمله یخ‌سازی بهداشتی، صنایع غذایی، شیلات، صنایع شیمیایی و ساختمانی نقش بسیار مهمی ایفا کرده و در تنظیم دمای فرآیندهای مختلف کاربرد گسترده‌ای دارد.
قالب‌های یخ در دستگاه‌های یخساز قالبی می‌توانند به صورت سفارشی طراحی شوند. همان‌طور که قبلاً بیان شد، ابعاد متداول و استاندارد برای قالب‌ها ۲۵ کیلوگرمی هستند. اما شما این امکان را دارید که بسته به نیاز خود، ابعاد قالب را در محدوده ۵ تا ۵۰کیلوگرم تعیین کنید.
لازم به ذکر است که هرچه اندازه قالب بزرگتر باشد، زمان بیشتری برای هر سیکل یخ‌سازی نیاز خواهد بود. به عنوان مثال، در قالب‌های ۲۵ کیلوگرمی، سیکل یخ‌سازی حدود ۸ ساعت طول می‌کشد، در حالی که در قالب‌های ۵۰ کیلوگرمی این زمان به حدود ۱۲ ساعت و در قالب‌های ۱۰ کیلوگرمی به حدود ۵.۵ ساعت می‌رسد. قالب‌های یخ در یخ‌سازهای قالبی می‌توانند از جنس ورق گالوانیزه یا استنلس استیل ۳۰۴ و ۳۱۶باشند. همچنین ضخامت ورق قالب‌ها می‌تواند بین ۱.۲۵ تا ۲میلی‌متر متغیر باشد.
مراحل تولید یخ قالبی در کارخانه یخ‌سازی قالبی به این ترتیب است: پس از نصب کامل تجهیزات مکانیکی و الکتریکی، فرآیند دوزینگ نمک و آبگیری مخزن یخساز آغاز می‌گردد. محلول براین (آب نمک) با غلظت ۲۳ درصد سدیم کلرید (NaCl) باعث کاهش نقطه انجماد محلول تا ۲۱- درجه سانتیگراد می‌شود، البته دمای محلول نباید از ۱۵- درجه سانتیگراد پایین‌تر رود. پس از اشباع محلول تا حداکثر غلظت، دستگاه یخساز قالبی روشن می‌گردد. در حین کاهش دمای محلول براین، می‌توان آب را درون قالب‌های موجود در مخزن پر کرد.
قالب‌های یخ در هر ردیف عرضی مخزن به وسیله کلافی به نام "رام قالب بند" به هم متصل شده‌اند. با استفاده از جرثقیل، یک رام از قالب‌ها (بین ۴ تا ۲۰عدد) بلند شده و به بخش پرکن هدایت می‌شوند. پس از پر شدن، قالب‌ها به جای خود بازگردانده می‌شوند. این فرآیند تا تکمیل تعداد مورد نیاز تکرار می‌گردد و سپس منتظر پایان سیکل تولید یخ می‌مانیم. پس از گذشت زمان لازم که به عواملی مانند فصل، کیفیت آب و کارایی تجهیزات بستگی دارد، تخلیه یخ‌ها از قالب‌ها با کمک جرثقیل آغاز می‌شود تا قالب‌ها برای آبگیری مجدد و شروع سیکل بعدی تولید آماده گردند.
کلام پایانی
ساخت دستگاه‌های یخساز قالبی نیازمند دانش و تجربه در حوزه‌های مختلف است و هر پروژه بر اساس نیازها و شرایط ویژه خود طراحی می‌گردد. حضور مهندس متخصص برای تصمیم‌گیری در مواردی مانند انتخاب نوع سیستم و تجهیزات، وزن و جنس قالب‌ها، ساختار و تجهیزات جانبی هر پروژه امری مهم است. مجموعه صنایع پاسارگاد آماده است تا در این مسیر همراه شما مشتریان گرامی باشد و با ارائه راه‌حل‌های مهندسی دقیق، بهترین دستگاه یخساز را با بالاترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت برای شما طراحی، تهیه و اجرا کند.
