احتمالا شما هم بارها عبارت دورههای رایگان سئو را در گوگل جستجو کردهاید، اما نتیجه چه بوده است؟ اغلب نتایج صرفاً یکسری لندینگپیج (صفحه فرود) تبلیغاتی یا آموزشهای بسیار پیشپاافتاده هستند که در نهایت یک هدف دارند: فروش «دوره جامع سئو» به شما! در واقع نام دوره رایگان سئو، اغلب فقط یک قلاب است تا شما را به دام قیف فروش خود بیندازند.
پس از مدتها وبگردی، جستوجو در فضای وب و بررسی منابع مختلف، میخواهم تجربه شخصی خودم را با شما به اشتراک بگذارم و به نقد و بررسی دورههای مختلف آموزش سئو به زبان فارسی بپردازم.
اگر در فضای وب و نتایج گوگل به دنبال یک دوره آموزشی جامع و بدون هزینه بودهاید، احتمالاً با نام دوره بلو سئو (Blue SEO) برخورد کردهاید. این دوره که توسط داوود سامانی تدریس میشود، یکی از متفاوتترین گزینههای رایگان برای یادگیری سئو است. در این مقاله قصد داریم نگاهی دقیق و کارشناسانه به این دوره بیندازیم و ببینیم آیا این آموزش رایگان میتواند جایگزین دورههای گرانقیمت شود و نیازهای یک کارشناس سئو را برطرف کند یا خیر.
مشخصات دوره و مدرس
نام دوره: بلو سئو (Blue SEO)
مدرس: داوود سامانی
بدون اغراق، بلو سئو احتمالا بهترین دوره جامع و رایگان سئو در وب فارسی میباشد. ساختار دوره به گونهای است که هر کسی با هر سطح دانش و پیشزمینهای میتواند به کمک آن سئو را یاد بگیرد.
مهمترین ویژگی این دوره، عملی بودن آن است. استاد مرحلهبهمرحله آموزشها را روی سایتهای مختلف و واقعی پیادهسازی میکند و صرفاً به مباحث تئوری بسنده نمیکند.
داوود سامانی بیانی بسیار شیوا و قابل فهم دارد. او تلاش میکند مطالب پیچیده را به سادگی و بدون استفاده از واژههای تخصصی گیجکننده به دانشجویان خود آموزش دهد. استاد تسلط نسبتاً خوبی روی مفاهیم سئو دارد و به خوبی میتواند دانش خود را در این زمینه به مخاطب انتقال دهد.
دوره بلو سئو یک دوره جامع است و نیازهای دانشجویان برای انجام پروژههای سئوی سایتهای وردپرسی را به خوبی پوشش میدهد. مباحث مهم سئو داخلی (On-page) و سئو خارجی (Off-page) کاملاً همراه با مثالهای عملی تدریس شدهاند.
علاوه بر مباحث اصلی، استاد مینیدورههایی را نیز در نظر گرفته که سطح دوره را پیشرفتهتر میکند، از جمله:
آموزش گوگل آنالیتیکس (Analytics)
کامنت مارکتینگ
آموزش کار با مانی روبات (Money Robot)
نکته حائز اهمیت این است که استاد به چارچوبهای گوگل پایبند است. در طول دوره، روشهای کلاه سیاه یا حتی خاکستری پرخطر توصیه نمیشود و تمرکز بر آموزش درست تدوین استراتژی سئو و تولید محتوای مناسب برای بهینهسازی موتورهای جستجو است.
در ادامه، بخشهای مختلف این دوره آموزشی را با جزئیات دقیق بررسی میکنیم:
در این بخش تحلیل رقبا، تحقیق کلمات کلیدی (Keyword Research)، معماری و ساختار سایت تدریس میشود.
نقاط قوت: کیفیت این بخش بسیار بالا است. چند مثال متنوع به همراه یک پروژه عملی که از ۰ تا ۱۰۰ بررسی میشود، درک عمیقی از تحقیق کلمات کلیدی به دانشجویان میبخشد. داوود سامانی با صبر و حوصله و مثالهای زیاد، مفاهیم مهم را به آسانترین شکل ممکن توضیح میدهد.
نقاط ضعف: استراتژیهای آموزش داده شده بیشتر مناسب سایتهای کوچک تا متوسط است (سایتهایی که تا حدود ۵ هزار کلمه کلیدی را پوشش میدهند). همچنین استاد خوشهبندی (Clustering) کلمات کلیدی را به صورت دستی انجام میدهد که امری زمانبر است. متاسفانه استفاده از ابزارها، API یا هوش مصنوعی برای کمک به کلاسترینگ سریعتر کلمات کلیدی تدریس نمیشود.
نقاط قوت: این بخش به خوبی عمده مسائلی که یک کارشناس سئو باید در خصوص محتوا بداند را پوشش میدهد. اصول سئوی محتوا، تولید محتوای سئو شده، نوشتن بریف محتوایی و حتی تولید محتوا با هوش مصنوعی (AI) آموزش داده میشود.
نقاط ضعف: این بخش ضعف خاصی ندارد، اما بخش الگوریتمهای گوگل میتوانست جامعتر باشد. جای خالی توضیح دقیق الگوریتمهای حیاتی مثل پنگوئن، پاندا، اسپم برین (Spam Brain) و... حس میشود.
در این قسمت مسائل فنی مربوط به حوزه سئو تدریس میشود. آموزشها مانند سایر بخشها عملی است و موارد فنی روی سایت اجرا و بهینهسازی میشوند.
نقاط قوت: تمرکز این بخش بیشتر بر ساختار URL، کدهای وضعیت (Response Codes) و افزایش و بهینهسازی سرعت سایت است. برای افرادی که هیچگونه پیشینه فنی ندارند، این بخش بسیار مناسب است چرا که تمامی مراحل بهینهسازی سرعت سایت به صورت قدمبهقدم آموزش داده میشود.
نقاط ضعف: آموزش اسکیما (Schema) جامع نیست و نحوه پیادهسازی انواع اسکیما و دادههای ساختاریافته تدریس نمیشود. همچنین به تگهای HTML و کاربرد آن در سئو به خوبی پرداخته نشده و مبحث Semantic HTML ناقص است.
نقاط قوت: تمامی قسمتهای سرچ کنسول آموزش داده میشود و استاد از هیچکدام از بخشهای Search Console بدون توضیح رد نمیشود. او از تجربیات خود استفاده کرده و مثالهای عملی از پروژههای خودش را تحلیل میکند.
نقاط ضعف: توضیحات خاصی در مورد نحوه سازوکار سرچ کنسول، نحوه دقیق محاسبه ایمپرشن (Impression) و پوزیشن متوسط (Average Position) وجود ندارد. تحلیلهای تخصصی در خصوص دلایل افت ایمپرشن یا پوزیشن در این دوره آموزش داده نمیشود. همچنین مباحث پیشرفته مانند نحوه استفاده از Regex نیز در این بخش تدریس نمیشود.
نقاط قوت: این بخش احتمالاً بهترین آموزش لینکسازی در بین تمامی دورههای رایگان سئو است. استاد فهم دقیقی از لینکسازی داخلی و خارجی دارد و به اصول Link Building کاملاً مسلط است. آموزشها عملی است و انواع استراتژیهای لینکسازی داخلی و خارجی تدریس میشود. تکنیکهای پیشرفته در ساخت لینک داخلی (Internal Link) به دانشجویان کمک میکند تا سطح خود را در این زمینه بالاتر از یک کارشناس سئو جونیور ببرند. استاد از منابع معتبر و اسناد گوگل به همراه تجربه خود استفاده میکند. در خصوص لینکسازی خارجی (Off-page)، کمپینهای رپورتاژ و دریافت بکلینک توضیح داده شده و نحوه اجرای آن به صورت کاملاً عملی انجام میشود.
نقاط ضعف: این بخش احتمالاً تخصصیترین بخش تمام دوره است و از نظر من هیچ نقطه ضعفی ندارد!
دوره جامع آموزش سئو توسط داوود سامانی که کاملاً رایگان در وبسایت شخصیاش قرار گرفته، احتمالاً بهترین دوره برای شروع یادگیری سئو است.
ترکیب "فن بیان خوب"، "تدریس با حوصله" و بزرگترین مزیت دوره یعنی "عملی بودن آموزشها"، آن را به یکی از بهترین منابع رایگان تبدیل کرده است. علاوه بر محتوای ویدئویی، دوره بلو سئو دارای یک گروه پشتیبانی در تلگرام است که خود مدرس به سوالهای مرتبط با سئو و دیجیتال مارکتینگ پاسخ میدهد؛ این گروه بسیار پویا بوده و برای یادگیری در کنار دیگران محیطی بسیار مناسب فراهم میکند.
اگر در یوتیوب یا وبسایتهای آموزشی به دنبال یادگیری بهینهسازی سایت بودهاید، احتمالاً با نام دوره آموزش سئو از پایه تا پیشرفته برخورد کردهاید. این دوره که توسط مرتضی محرابی تدریس میشود، یکی از گزینههای در دسترس برای ورود به دنیای دیجیتال مارکتینگ است.
در این مقاله قصد داریم نگاهی دقیق و کارشناسانه به این دوره بیندازیم و ببینیم آیا این آموزش فشرده میتواند نیازهای یک متخصص سئو را برطرف کند یا خیر.
مشخصات دوره و مدرس
نام دوره: آموزش سئو از پایه تا پیشرفته
مدرس: مرتضی محرابی
پلتفرم انتشار: وبسایت شخصی و کانال یوتیوب
این دوره که در سایت و کانال یوتیوب مرتضی محرابی در دسترس است، میتواند دروازهای مناسب برای آشنایی اولیه با مفاهیم سئو باشد. ساختار دوره به صورت فشرده (Crash Course) طراحی شده است؛ به این معنی که در مدت زمانی کوتاه، تلاش میشود مفاهیم کلی سئو آموزش داده شود. با وجود کوتاه بودن زمان دوره، سرفصلها تا حد زیادی کامل هستند و مباحث متنوعی مورد بحث قرار میگیرند که برای یک دید کلی بسیار مفید است.
مرتضی محرابی بیان خوبی دارد و مهارت اصلی او در سادهسازی مفاهیم پیچیده است. او تلاش میکند مطالب را به زبانی قابل فهم توضیح دهد. یکی از ویژگیهای بارز تدریس او، ضرباهنگ سریع کلاس است؛ استاد سعی دارد حداکثر اطلاعات ممکن را در کمترین زمان به دانشجویان منتقل کند، که برای افرادی که به دنبال یادگیری سریع هستند، مزیت محسوب میشود.
آموزش سئو از پایه تا پیشرفته، دارای کیفیت مناسبی است و به طور خاص به افرادی توصیه میشود که در ابتدای مسیر یادگیری سئو و بهینهسازی موتورهای جستجو هستند. تمرکز اصلی دوره بر روی سئو داخلی (On-page) و سئو تکنیکال است و استاد برای تدریس از منابع معتبر جهانی استفاده میکند.
در ادامه، بخشهای مختلف این دوره را با جزئیات بررسی میکنیم تا نقاط قوت و ضعف آن مشخص شود:
نقاط قوت: تمرکز اصلی این بخش بر معرفی و آموزش کار با ابزارهای تحقیق کلمات کلیدی است. ابزارهای قدرتمندی مانند KWFinder, Keyword Tool, Google Keyword Planner و Semrush به طور کامل تدریس میشوند. استاد بخشهای مختلف این ابزارها را با جزئیات بررسی کرده و نحوه استخراج کلمات کلیدی را توضیح میدهد.
نقاط ضعف: متأسفانه بخش حیاتی تدوین استراتژی سئو در این دوره مغفول مانده است. مباحث مهمی مانند خوشهبندی (Clustering) و تارگت کردن صحیح کلمات کلیدی در صفحات سایت توضیح داده نمیشود. همچنین، این دوره فاقد آموزش عملی (Case Study) برای تحقیق کلمات کلیدی است و دانشجویان با چالشها و راهکارهای عملی در پروژههای واقعی آشنا نمیشوند.
نقاط قوت: مرتضی محرابی در این بخش با استناد به منابع معتبری همچون Backlinko و Mangools مباحث مرتبط با سئوی داخلی را تدریس میکند. آموزشها کاربردی، مناسب و کاملاً منطبق با استانداردهای گوگل هستند.
نقاط ضعف: به مبحث سئو محتوا آنطور که شایسته است پرداخته نشده است. همچنین تدریس مباحثی مانند لینکسازی داخلی (Internal Linking) بسیار کوتاه است و صرفاً دانشجو را با مفهوم آن آشنا میکند؛ بنابراین دانش کاملی برای پیادهسازی استراتژی لینکسازی در پروژههای عملی ارائه نمیشود.
نقاط قوت: بیشک بهترین بخش این دوره، آموزشهای فنی و تکنیکال آن است. استاد محرابی تسلط بسیار خوبی روی مباحث فنی دارد. او تگهای HTML موثر در سئو را به خوبی آموزش میدهد و بر نحوه تأثیرگذاری این تگها بر سئوی سایت و درک رباتهای گوگل تسلط بالایی دارد.
نقاط ضعف: با وجود تسلط بر HTML، مباحث مربوط به سرعت سایت نادیده گرفته شده است. نحوه بهینهسازی سرعت سایت (Page Speed Optimization) و کار با ابزارهای تست سرعت در این دوره توضیح داده نمیشود.
نکته مهم: این دوره دارای بخش آموزش سئو خارجی و لینکسازی خارجی (Link Building) نیست!
دوره «سئو از پایه تا پیشرفته» با تدریس مرتضی محرابی، گزینهای مناسب برای مبتدیان است که میخواهند در زمانی کوتاه با مفاهیم سئو تکنیکال و ابزارهای کیورد ریسرچ آشنا شوند. تسلط استاد بر تگهای HTML و استفاده از منابع معتبر از ویژگیهای مثبت آن است، اما اگر به دنبال یادگیری استراتژی محتوا، لینکسازی خارجی یا مباحث پیشرفته سرعت سایت هستید، این دوره به تنهایی کافی نخواهد بود.
این دوره حاصل دغدغه شخصی حجت مسگری است. او که مسیر یادگیری سئو را با سختی و هزینههای سنگین طی کرده، پس از سالها تجربه، تصمیم گرفته تا با سایت FreeSeoForEver به آموزش رایگان سئو و دیجیتال مارکتینگ بپردازد. ایده اصلی این دوره بر پایه عدالت آموزشی شکل گرفته است؛ با این هدف که هیچکس به دلیل نداشتن توان مالی، از یادگیری مهارت پولسازی و مهمی مانند سئو محروم نشود. این دوره آموزش سئو رایگان است و کیفیت آن با دورههای گرانقیمت برابری میکند.
مشخصات دوره و مدرس
نام دوره: freeseoforever
مدرس: حجت مسگری به همراه اساتید مهمان
حجت مسگری یک دوره ویدئویی منسجم، کامل و رایگان را خلق کرده که بهصورت کاملاً ساختارمند، مسیر یادگیری سئو را از صفر تا سطح کارشناسی ارشد برای علاقهمندان هموار میکند. نکته متمایز این دوره، حضور چهرههای نامآشنا و شاخص سئو ایران مانند میلاد شولی، اسمیخانی و قهاری به عنوان اساتید مهمان است که اعتبار ویژهای به این آموزش رایگان بخشیدهاند.
شیوه تدریس حجت مسگری کاملاً صمیمانه، ساده و قابلفهم است. او تلاش میکند مفاهیم پیچیده سئو را بدون استفاده از اصطلاحات غیرضروری و با رویکردی مرحلهبهمرحله توضیح دهد. لحن آرام، شفاف و انگیزهبخش مدرس باعث میشود افراد با هر سطح دانشی بتوانند با جریان آموزش همراه شوند.
دوره FreeSeoForEver از نظر محتوایی سطح بسیار بالایی دارد. اساتید مهمان دانش و تجربیات ارزشمند خود را در اختیار دانشجویان قرار میدهند. سطح کیفی این آموزش در بسیاری از بخشها فراتر از سطح یک کارشناس یا سئوکار جونیور بوده و به سطح کارشناس ارشد یا سنیور (Senior) تنه میزند. علاوه بر مباحث اصلی سئو داخلی (On-page) و سئو خارجی (Off-page)، کار با ابزارهای تخصصی نظیر Semrush، Looker Studio، Ahrefs و Screaming Frog نیز تدریس میشود.
در ادامه، سرفصلهای مختلف این دوره را با جزئیات دقیق بررسی میکنیم:
در این بخش مفاهیم پایهای نظیر "SEO چیست"، الگوریتمهای گوگل و نحوه کارکرد موتورهای جستجو تدریس میشود.
نقاط قوت: مفاهیم به خوبی تشریح شده و الگوریتمها با زبانی ساده توضیح داده میشوند. حجت مسگری اهمیت یادگیری سئو را برای دانشجویان به خوبی روشن میکند.
نقاط ضعف: این بخش نقطه ضعف خاصی ندارد و برای شروع عالی است.
این بخش به بررسی فاکتورهای رتبهبندی، استراتژی محتوا و تولید محتوای سئو شده مطابق با استانداردها و دستورالعملهای گوگل میپردازد.
نقاط قوت: مطالب کاملاً بهروز و استاندارد هستند.
نقاط ضعف: کیفیت مناسب است اما کامل نیست. نحوه استفاده دقیق از کلمات کلیدی در بدنه محتوا یا نحوه نوشتن بریف محتوایی (که شامل اطلاعات جامع برای نویسنده است) تدریس نمیشود. همچنین جای خالی آموزش نوشتن محتوای صفحه محصول یا دستهبندیها در سایتهای فروشگاهی حس میشود.
این بخش توسط استاد مهمان، پیمان خلیلی تدریس میشود که تجربه و دانش بسیار بالایی دارد.
نقاط قوت: سطح آموزش بسیار بالا و Advanced است. این بخش بیشتر مناسب کارشناسان سئویی است که ۱ تا ۲ سال سابقه کار دارند و میتواند به عنوان یک مکمل عالی برای مسلطشدن به مفاهیم Keyword Research باشد.
نقاط ضعف: بیان استاد برای افراد مبتدی چندان مناسب نیست. اگر با سئو آشنایی قبلی ندارید، احتمالاً در درک این بخش دچار مشکل میشوید. همچنین آموزش پروژه محور نیست و مفاهیم بیشتر به صورت تئوری و کلی ارائه شدهاند.
شامل مباحث Core Web Vitals، HTML برای سئو، ساختار URL، سایتمپ، بودجه خزش (Crawl Budget)، فایل Robots.txt، کدهای وضعیت (Status Codes) و سئو سایتهای جاوا اسکریپتی.
نقاط قوت: کیفیت این بخش بسیار عالی است و تمام مباحث فنی مورد نیاز یک کارشناس سئو پوشش داده شده است.
نقاط ضعف: بخش آموزش اسکیما (Schema) و دادههای ساختاریافته (Structured Data) میتوانست عملیتر باشد و نحوه پیادهسازی انواع آن در سایتهای مختلف نشان داده شود.
نقاط قوت: معرفی کامل داشبورد مدیریتی سرچ کنسول توسط حجت مسگری انجام میشود تا دانشجویان با مهمترین ابزار گوگل آشنا شوند.
نقاط ضعف: آموزش بیشتر جنبه آشنایی دارد. تحلیل عمیق نمودارهای بخش Performance، گزارشهای بخش Indexing و سناریوهای مختلف افت کلیک، ایمپرشن یا رتبه تدریس نمیشود.
این بخش توسط محمد قاسمی، مدیر پرفورمنس مارکتینگ سابق دیوار تدریس میشود.
تحلیل: این بخش بیشتر شبیه یک وبینار آشنایی با Google Analytics است تا یک دوره آموزشی صفر تا صد. بنابراین نمیتوان روی جامع بودن آن حساب کرد.
توسط محمدعلی قهاری به همراه حجت مسگری تدریس میشود.
نقاط قوت: سطح کیفی مناسب است و نکات تجربی خوبی بیان میشود.
نقاط ضعف: آموزش از پایه طراحی نشده و مفاهیم ابتدایی لینکسازی به صورت شفاف بیان نمیشوند. همچنین استراتژیهای لینکسازی داخلی و کارکرد عملی آن مورد بحث قرار نمیگیرد.
این بخش توسط میلاد شولی، یکی از چهرههای شناختهشده دنیای سئو تدریس میشود.
تحلیل: آموزشها کیفیت بسیار بالایی دارند، اما پیشنیاز آن آشنایی قبلی با وردپرس و مفاهیم سئو است. برای مبتدیان ممکن است سنگین باشد.
تحلیل: محمدعلی قهاری نکات ارزشمندی درباره تأثیر UX بر SEO مطرح میکند که برای درک مفهوم User Experience بسیار مفید است.
حجت مسگری در این بخش مباحثی چون انواع لینکها در رپورتاژ، تحلیل رقبا با Ahrefs، حذف لینکهای اسپم (Disavow)، استراتژی لینکسازی چند لایه و استفاده از پنل رپورتاژ تریبون را آموزش میدهد.
نقاط قوت: بیان ساده مفاهیم پیچیده و پوشش مباحث استراتژیک.
نقاط ضعف: عدم اجرای عملی کمپین رپورتاژ آگهی. همچنین ابزار Ahrefs به دلیل محدودیتها و هزینههای بالا (اشتراکی بودن)، عملاً برای اکثر کارشناسان سئو ایرانی قابل دسترسی یا استفاده مداوم نیست.
این بخش توسط محمد جاوید نظر تدریس میشود.
نقاط قوت: نام "پیشرفته" کاملاً برازنده این بخش است. آموزش صفر تا صد نرمافزار به صورت کامل ارائه میشود و احتمالاً کاملترین آموزش رایگان اسکریمینگ فراگ در اینترنت است. با دیدن این مینیدوره کاملاً به این ابزار مسلط خواهید شد.
نقاط ضعف: تقریباً نقطه ضعفی ندارد، هرچند بخش Visualization میتوانست با تمرکز بر کاربردهای عملی در تحلیل سایت، جامعتر باشد.
دوره رایگان آموزش سئو FreeSeoForEver تنها به موارد بالا محدود نمیشود؛ سرفصلهای دیگری مانند سئو اینترنشنال، گوگل ادوردز، دیتا استودیو، Share of Voice، فراکست سئو و کاربرد پایتون در سئو نیز در آن وجود دارد.
این دوره بسیار جامع است و به دلیل حضور اساتید مهمان با تجربههای واقعی در پروژههای بزرگ، به ویژه برای افرادی با سطح دانش متوسط به بالا بسیار مفید است. این آموزش میتواند شما را در مسیر تبدیل شدن به یک متخصص SEO واقعی یاری کند.
