کلا کوآپ چی هست؟
تا جایی که من اطلاع دارم کواپ از ایده‌های دکتر ضرابی‌زاده بوده که بعد از برگشت ایشون به ایران داخل دانشکده کامپیوتر پیاده شده (تا جایی که من اطلاع دارم درس برنامه سازی وب هم وضعیت مشابهی داره!) دکتر ضرابی‌زاده در طول دوره تحصیل داخل کانادا در دانشگاه واترلو با این طرح آشنا میشن و بعد داخل شریف پیاده‌ش میکنن.
با شرکت داخل این دوره دانشجوها میتونن 14 ماه (دوتا 7 ماه که هر کدوم معادل یک ترم تحصیلی و تابستون متصل بهش هست) رو داخل شرکتها به صورت تمام وقت مشغول به کار باشن و داخل این 14 ماه نمیتونن واحد درسی بردارن و این یعنی دوره تحصیل دانشجوهای کواپی دوترم بیشتر میشه. تا جایی که یادم هست این دو ترم جزو سنوات تحصیلی شما هم محسوب نمیشه! ولی ممکنه قوانین تغییر بکنن. قوانین کواپ رو از اینجا میتونین بخونین. این آیین‌نامه البته نقاط مبهمی هم داره و در صورت برخورد با این نقاط با مسئول کواپ دانشکده (که در حال حاضر دکتر خرازی هستن) صحبت کنین.
معمولا داخل دانشکده ما خیلی از دانشجوها داخل شرکتها همزمان با درس کار هم میکنن اما تفاوت اصلی کواپ این تمام وقت بودن و درس برنداشتن هست که فرصتها و تهدیدهای خودش رو به همراه داره که راجع بهش قراره بیشتر صحبت کنیم. از اونجایی که دقیقا نمیشه گفت که کدوم مورد نقطه مثبت هست و کدوم نقطه منفی و این با توجه به وضعیت هر فرد مشخص میشه، من ویژگیهایی که از کواپ به ذهنم رسیده رو اینجا لیست میکنم (اول از اونایی شروع میکنم که حس میکنم برای اکثریت ادمها مزیت محسوب میشه و بعد به نکات منفی میرسیم)
امکان تجربه‌کردن فضای صنعتی
دوران کارشناسی فرصت خیلی خوبی برای تجربه کردن فضاهای مختلف با هزینه‌ی نسبتا کم هست. کواپ این امکان رو به شما میده که تا حد خوبی با فضای کف صحنه‌ی صنعت آی تی کشور آشنا بشین. البته اینکه دقیقا روی چه بخشی و با چه عمقی بستگی به شرکت انتخابی شما داره. این تجربه کردن باعث میشه تا شناخت شما از خودتون هم کاملتر بشه و بتونین با دید بهتری حرفه اینده تون رو انتخاب کنین. این رو هم بگم که متاسفانه یه مقدار الان شرکتهای حاضر در کواپ بایاس شده روی استارتاپهای خدمات محور که لزوما درد کشور رو هم حل نمیکنن اما بخاطر درامد و به تبع حقوق پرداختی بیشتر نیروهای خوبی رو به خدمت میگیرن.
تسهیلگری داخل فرایند ورود به شرکتها
برای خود من تا قبل از ورود به دانشگاه مسئله کار خیلی مسئله مهمی بود و این خیلی داخل سوق دادن من به سمت کواپ موثر بود. اما من واقعا بعد از ورود به دانشگاه با اینکه رتبه کنکور خوبی هم گرفته بودم ولی یه مقدار با افت اعتماد به نفس مواجه شدم و بخاطر همین اگر کواپ نبود احتمالا به سختی از محدوده امن خودم خارج میشدم و سراغ کسب تجربه صنعتی میرفتم اما کواپ این فرایند رو تسهیل کرد. در طول این مدت دانشگاه یه نظارت حداقلی روی شما داره. ممکنه باهاتون تماس بگیرن و اوضاع و احوال کار رو جویا بشن.
کسب درآمد
این موضوع برای من خیلی مهم نبود و واقعا برای ورود به کواپ خیلی انگیزه‌ی مالی نداشتم و بیشتر درک کردن و چشیدن فضا و کسب تجربه و مهارت برام مهم بود اما خب چیزی‌ه که هست و نمیشه منکرش شد! حداقل پرداختی شرکتها داخل دوره‌ی آتی کواپ احتمالا حوالی 8 میلیون در ماه باید باشه و این رقم میتونه بسته به نرم حقوق شرکت و مهارت و تجربه‌ی شما چندبرابر هم بشه. البته بعضی شرکتها هم هستن که یا درامد خیلی زیادی ندارن یا به تازگی در حال شکلگیری هستن. باید به طور خاص روی اون کیس صحبت کرد ولی به طور کلی شرکتهای یه مقدار جاافتاده‌تر شاید برای دوره‌ی کواپ مناسبتر باشه چون معمولا برنامه‌ی آموزشی و منتورینگ بهتری دارن.
فراغت از درس و تمرکز کامل روی کار
این تمرکز کامل باعث میشه تا سرعت رشد فنی و کسب تجربه خیلی بیشتر بشه. البته ممکنه برای یه نفر فرصت باشه و برای یک نفر دیگه تهدید. بعضا ممکنه دانشجوها با فاصله گرفتن از درس دیگه نتونن روال درس خوندن خودشون رو پیدا بکنن و بعضا هم ممکنه این بازه‌ی 7 ماهه یک استراحت خوب و تجدید قوا برای ادامه‌ی مسیر تحصیل باشه. شاید هم درس برای یه نفر خیلی حائز اهمیت نباشه و دوست داشته باشه که داخل فضای صنعت رشد بکنه و نه فضای آکادمیک!
مهارتهای نرم و شبکه سازی
با کار داخل شرکتها شما یه کار تیمی کاملا جدی رو تجربه میکنین، با ادمهای دیگه ارتباط میگیرین و به صورت گروهی یک محصول رو توسعه میدین. این مورد رو با کمی تفاوت داخل فعالیتهای دانشجویی داخل دانشگاه هم میشه پیداش کرد. خود دانشگاه هم یه سری کارگاه‌های مهارتهای نرم داره راجع به قوانین کار و قراردادنویسی، کار تیمی و… که نکات ارزشمندی داخلشون گفته میشه.
رشد فنی
دانشجوهایی که داخل شرکتها مشغول به کار هستن از نظر فنی (دقت کنید که بین کار آکادمیک و کار فنی تفاوت هست) به مراتب قوی‌تر از بقیه دانشجوها هستن و این ویژگی بروز مشهودی داخل درسهای عملی مثل برنامه سازی وب و موبایل، طراحی پایگاه داده، طراحی سیستمهای دیجیتال و… داره البته بستگی به نوع فعالیت شما داخل شرکت هم داره. مثلا اگه بعنوان یه توسعه دهنده داخل یه شرکت نرم افزاری که با کدهای وریلاگ سخت افزار توسعه میده بشین با احتمال خوبی نیازی به شرکت داخل خیلی از جلسات کلاسهای طراحی سیستمهای دیجیتال دانشگاه ندارین :) حتی بسته به جنس فعالیت ممکنه داخل بقیه درسها هم دستی بر آتش پیدا بکنین البته جنس فرصتهای شغلی اکثر شرکتهای حاضر در کواپ نرم افزاری و از جنس توسعه‌دهنده‌ی بکند |فرانت‌اند | زیرساخت هست. بعضا فرصتهای سخت افزاری یا هوش مصنوعی یا آنالیز دیتا هم وجود داره.
پیاده کردن آموخته‌های درسی در صنعت
ممکنه زیاد از خودمون بپرسیم که این درس دقیقا کجا بدرد میخوره؟! باز هم بسته به موقعیت شغلی که برای اون پذیرفته شدین کاربرد بعضی درسهای دانشگاهی داخل صنعت رو حس میکنین و این تجربه لذت بخشی هست که باعث تعمیق یادگیری هم میشه.
وقتگیری زیاد و جاموندن از بقیه فعالیتها
شما داخل داخل کواپ بعنوان یک کارمند تمام وقت مشغول به فعالیت هستید و این یعنی 44 ساعت در هفته و با فرض تعطیلی پنجشنبه تقریبا هر روز 9 ساعت! البته خیلی از شرکتها انعطاف زمانی دارن و نیازی به ثبت ساعت هم نیست اما به هر حال دیگه آزادی عمل همیشگی رو نخواهید داشت و ممکنه داخل دوره کار از یه سری فعالیتهای دیگه جا بمونین. احتمالا از دانشگاه یه مقدار فاصله میگیرین و فرصت فعالیت دانشجویی پررنگتر رو از دست میدین.
طولانی‌تر شدن دوره‌ی تحصیل و چالشهای ارشد مستقیم، ماینور، اپلای و…
با شرکت داخل کواپ شما دوترم بیشتر داخل دانشگاه هستین یعنی احتمالا 5 ساله یا 6 ساله دوره تحصیلتون تموم میشه. اگر که قصد ارشد مستقیم یا اپلای کردن دارین حتما قوانین مربوط بهش رو بخونین چون ممکنه چالش ایجاد بکنه مخصوصا برای ارشد مستقیم بدون کنکور و همچنین ماینور.
احتمال فاصله گرفتن از رفقا و همدورهایها
این احتمال وجود داره که درسهای مشترک کمتری رو بتونین با همدورهایها و دوستانتون بردارید و شاید این مسئله یه مقدار برای بعضیها آزاردهنده باشه. البته روند پیشروی داخل چارت از ترم سه به بعد معمولا برای افراد مختلف متفاوته و دست دانشجوها برای درس برداشتن یه مقدار بازتره و این موضوع خیلی دغدغه پررنگی نیست.
احتمال برهم خوردن بعضی از درسها داخل چارت
شرکت داخل کواپ نوعا احتمال برداشتن دروس داخل ترم آف رو بیشتر میکنه. این مسئله با یه مقدار دقت داخل انتخاب واحد و بازه شرکت داخل کواپ قابل رفعه اما ممکنه برای بعضیها خیلی حساسیت برانگیز باشه! البته برداشتن درس داخل ترم آف خیلی هم چیز ترسناکی نیست و تا حدی رایجه.
یک آپشنی که معمولا بچه‌ها ازش غافل هستن شرکت داخل یکی از دو دوره‌ی کواپ هست. یعنی برای مثال هفت ماه اول رو شرکت میکنیم و هفت ماه دوم رو شرکت نمیکنیم. اینطوری به طور اتوماتیک از دوره کواپ حذف میشیم و اون ترمی هم که مشغول به کواپ اول بودیم بعنوان مرخصی تحصیلی محسوب میشه. یه نکته که باید توجه کرد اینه که در این صورت کواپ با واحد کاراموزی تطبیق نمیخوره و 240 ساعت کاراموزی رو باید برید بعلاوه اینکه مدرک کواپ دریافت نمیکنید (که تقریبا هیچ اهمیتی نداره!)
یک آپشن دیگه هم اینه که برای هفت ماهه اول کواپ دوره‌ای رو شرکت کنین که با تابستون شروع میشه. اینطوری داخل تابستون فرصت دارین تا اگه پشیمون شدین از دوره انصراف بدین و برای ترم مهر واحد بردارید. ملاحظات قانونی و قراردادی با شرکت و دانشگاه فراموش نشه! شرکتها معمولا داخل قرارداد دوره سه ماهه اول رو آزمایشی ذکر میکنن به این معنا که طرفین میتونن با حداقل هزینه قطع همکاری بکنن. طبیعتا اگه داخل بهمن کواپ شما شروع بشه و بعد بخواین انصراف بدین یک ترم شما مرخصی تحصیلی محسوب میشه و از دست میره.
سخن پایانی
شاید اگه در آینده مجالی پیش اومد مفصل‌تر و منظم‌تر راجع به کواپ و به طور خاص تجربه‌ی خودم از دو دوره‌ی کواپ بیشتر بنویسم! از خاطراتی که داخل شرکتها داشتم، دوران سخت جذابی که در نقطه‌ی شروع داشتم و… . بعنوان نکته‌ی پایانی هم دقت کنین که این حرفها وحی منزل نیست! ممکنه بعضا درست نباشه و همچنین خیلی از صحبتها رو باید در جایگاه خود فرد سنجید که آیا این برای من صادق هست؟ برای من مزیت محسوب میشه یا عیب؟ و…
