علیرضا هاشمی
علیرضا هاشمی
خواندن ۱۱ دقیقه·۱ سال پیش

حسابداری مالیاتی و نجات شرکت از جریمه مالیاتی

یکی از مهمترین مواردی که هر کسب و کاری با آن روبرو می‌باشد امور حسابداری و مالیاتی هست که با توجه به اینکه شرکت ثبت شده‌ای دارید یا نه مدل بررسی این موارد شاید متفاوت باشد اما وجود این موارد حتمی هست. بنابراین چه صاحب کسب و کار هستید یا حسابدار و یا حتی یک فردی که هیچ ارتباطی به حسابداری ندارید اما آشنایی با مالیات و حسابداری مالیاتی می‌تواند مانع ضررهای بزرگ مالی شما شود.


چنانچه به دنبال انجام کارهای مالیاتی شرکت خود هستید و یا بدنبال استخدام مدیر مالی حرفه‌ای هستید و یا بدنبال یادگیری حسابداری از صفر تا صد و لمور مالیاتی هستید با سرای حسابدار تماس بگرید.
سرای حسابدار چندین سال است که به عنوان بهترین آموزشگاه حسابداری در اصفهان شناخته شده است و قطعا می‌تواند در زمینه آموزش و استخدام بعد آموزش کمک شایانی به شما بکند.


حسابداری مالیاتی چیست؟

حسابداری مالیاتی تحت عنوان Tax Accounting در شرکت های بزرگ و کوچک کاربرد گسترده ای دارد. در این حسابداری به جای پرداختن به صورت های مالی بر روی مباحث مالیاتی تمرکز می شود. حسابداری مالیاتی یک زیر شاخه مهم از حسابداری است و یک تخصص رسمی محسوب می شود. برای این حسابداری قوانین دقیقی وضع شده است که حسابدار امور مالیاتی باید وظایف خود را بر اساس آن ها پیش ببرد.

حسابداری مالیاتی شاخه ای از حسابداری است که در تمامی شرکت ها و سازمان های بزرگ کاربرد گسترده ای دارد. حسابدار مالیاتی در شرکت ها و موسسات کوچک و بزرگ روی مسائل مرتبط با امور مالیاتی تمرکز می کند.

  • تهیه و تنظیم اظهار نامه
  • نظارت بر وجوه نقد و غیر نقد شرکت ها
  • بررسی مشکلات مالیاتی
  • پیگیری تشویق های مالیاتی
  • جلوگیری از جرائم مالیاتی و ... بخشی از مسئولیت های بخش حسابداری مالیاتی است.

حسابداری مالیاتی به چه اموری می پردازد؟

در حسابداری مالیاتی فرد با تراکنش های مالی و ثبت آنها کاری ندارد. از مهمترین اموراتی که در این حسابداری گنجانده شده است شامل:

  • گزارش های فصلی
  • تنظیم اظهارنامه مالیاتی
  • مالیات بر درآمد کارکنان
  • رسیدگی به پرونده های دادرسی مالیاتی
  • پیگیری مسائل و مشکلات مالیاتی می باشد.

با توجه به اینکه حسابداری مالیاتی در هر واحد تجاری از اهمیت بالایی برخوردار است لذا نمی توان مسائل مربوط به آن را نادیده گرفت. بی توجهی به قوانین مالیاتی و عدم رعایت آنها در واحدهای تجاری مشمول جریمه مالیاتی می شود. اهمیت این مسئله برای شرکت ها و سازمان های بزرگ بیشتر است. از این رو نباید نقش حسابدار مالیاتی در این ارگان ها را نادیده گرفت.

اهداف اصلی انجام این نوع حسابداری

نظارت بر وجوه نقد و غیر نقدی یکی از اهداف حسابداری مالیاتی است. برای بررسی مقدار مالیات قابل پرداخت باید هر وجه نقد و غیرنقدی که از شرکت وارد یا خارج می شود مورد بررسی قرار بگیرد. با بررسی این وضعیت حسابدار مالیاتی می تواند امورات مختلفی از قبیل:

  • هزینه های قابل قبول
  • مالیات بر درآمد
  • محاسبه استهلاک
  • قرائن و ضرایب مالیاتی در سازمان و شرکت های مختلف
  • پیگیری معافیت مالیاتی و ... تحلیل و پیگیری کند.

پیگیری تمامی این امورات به منظور به ارمغان آوردن راه های معافیت مالیاتی است. چون هر چه احتمال رخ دادن خطا در امورات حسابداری کمتر شود امور مالیاتی هم دقیقا ثبت می شود و جرائم مالیاتی هم حذف می شود.

تاریخچه حسابداری مالیاتی

برای پی بردن به تاریخچه حسابداری مالیاتی ابتدا نیم نگاهی به تاریخچه حسابداری و مالیات می اندازیم. بر اساس نتایج باستان شناسی نگه داشتن حساب کالا در انبار دوران باستان به بیش از 5300 سال قبل باز می گردد. در بین النهرین هم سوابق حسابداری یافت شده است که قدمت آن ها به بیش از 7 هزار سال قبل باز می گردد. اما لوکا پاچیولی ایتالیایی اولین کسی بود که حسابداری دو طرفه را مطرح کرد. در قرن نوزدهم هم حرفه حسابداری در اسکاتلند به وجود آمد.

تاریخچه کهن حسابداری مالیاتی در ایران به بیش از 5000 سال قبل باز میگردد. پرداخت مالیات در دوره پادشاهی داریوش تعیین شد. رفته رفته سیستم پرداخت مالیات پیشرفت کرد. به طوری که در دوره حکومت سلوکیان مالیات به دو دسته مستقیم و غیر مستقیم تقسیم بندی شد. رفته رفته با تغییر حکومت ها قوانین جدیدی برای مالیات وضع شد. به طوری که نخستین قانون وضع مالیات در سال 1325 قمری در مجلس وضع شد. رفته رفته در سال های مختلف یک سری قوانین جدید اضافه شد. به طوری که 1304 هجری شمسی قانونی در خصوص مالیات وضع شد. نقطه شروع احیاء و تغییرات مالی کشور ایران بود.

قوانین حسابداری مالیاتی

هر فردی که در نقش حسابداری مالیاتی در شرکت ها و سازمانهای مختلف فعالیت می کند باید با قوانین و اصول حسابداری مالیاتی آشنایی داشته باشد. هر قانونی برای یک فرایند و رویداد مالیاتی وضع شده است در نتیجه باید حسابدار مالیاتی به خوبی با چگونگی بکارگیری این قوانین در رویدادهای مالی آشنا باشد.

به طور کلی قوانین مالیاتی شامل قوانین مالیاتی مربوط به صورتحساب های فروش، قوانین مالیاتی مربوط به صورتحساب های خرید، قوانین مربوط به هزینه ها، قوانین مربوط به انبارداری و موجودی کالا و قوانین مربوط به حساب های بانکی است.

قوانین مالیاتی شامل چه مواردی می شود؟

قوانین مالیاتی در برگیرنده موارد مهمی از قبیل آشنایی کامل با تکالیف مالیاتی، ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیات بر عملکرد برای سازمان، آشنایی با نحوه تشکیل پرونده برای مودیان، آموزش و تسلط بر ساختار مالیات بر ارزش افزوده، تنظیم مدارک به شکل درست جهت ارائه به سازمان امور مالیاتی، آگاهی به قوانین مالیات بر درآمد و اظهارنامه، آگاهی به قوانین اعتراض، تجدید نظر و …است.

قوانین حسابداری مالیاتی در قانون هم شامل چندین ماده مهم است که در زیر به چند مورد از آن ها اشاره می کنیم:

  • ماده 1 و 2: درباره اشخاص مشمول و غیر مشمول مالیات
  • ماده 44: قانون اخذ تمبر برای چک ها
  • ماده 45: در تبصره بیان کننده دریافت حق تمبر برای اوراق قرضه مثل سفته و برات و …
  • ماده 46: درباره دریافت حق تمبر از بارنامه های هوایی دریایی و زمینی
  • ماده 48: دریافت حق تمبر از سهام و سهام الشرکه کلیه شرکت های ایرانی به غیر از شرکت های تعاونی
  • ماده 50: دریافت حق تمبر جهت الصاق و ابطال بر روی سفته و برات و بارنامه
  • ماده 53: تبصره 9 این ماده بیان کننده مهلت پرداخت مالیات بر درآمد اجاره پس از ده روز
  • ماده 59: میزان مالیات نقل وانتقال املاک غیرمنقول مانند زمین، ساختمان، سرقفلی و…
  • ماده 77: مالیات نقل و انتقالات املاک مسکونی و غیر مسکونی نوساز که بیشتر از دو سال از تاریخ صدورگواهی پایان کار آنها نگذشته باشد.
  • ماده 80: تکلیف تسلیم اظهارنامه مالیاتی املاک برای مالک آن تا ۳۰ روز پس از انجام معامله و یا تا آخر تیرماه سال بعد
  • ماده 81: معافیت مالیات بر درآمد کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی، زنبور عسل، طیور و…
  • ماده 82 تا 85: مالیات بر درآمد حقوق و معافیت های سالانه آن
  • ماده 86: تکلیف کسر و پرداخت مالیات بر حقوق و تسلیم فهرستی از دریافت کنندگان حقوق به سازمان امور مالیاتی طبق موعد مقرر
  • ماده 91: حقوق و مزایایی که معاف از پرداخت مالیات هستند.
  • ماده 92: بخشودگی ۵۲ درصد از مالیات حقوق کارکنان شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته و مناطق محروم

قوانین مالیاتی بیش از 200 مورد هستند و بهتر است یک فصل مجزا به آن اختصاص داده شود. در ادامه به کاربرد حسابداری مالیاتی اشاره می کنیم که اهمیت زیادی در عصر حاضر دارد.


کاربردهای مهم حسابداری مالیاتی

به طور کلی هر شخص حقیقی یا حقوقی که مشمول پرداخت مالیات است حسابداری مالیاتی برای او کاربرد دارد. شرکت ها با توجه به حجم معاملات خود می توانند یک یا چند حسابدار مالیاتی داشته باشند و امور مربوط به هر بخش را به یک حسابدار واگذار کنند. کاربرد شاخه از حسابداری در شرکت های مختلف به شرح زیر است:

از بین بردن ریسک و خطرات مالیاتی
حسابداری مالیاتی با بررسی های لازم خطرات احتمالی در آینده را کاهش می دهد. یکی از این خطرات جرائم مالیاتی است که به دلیل عدم پرداخت مالیات یا تکمیل اظهارنامه های دروغین رخ می دهد. این مسئله برای کسب و کارهای بزرگ اهمیت زیادی دارد و می تواند یک خطر مالی بزرگ محسوب شود.

آسان سازی روند امور
به طور کلی حسابداری مالیاتی با هدف راحت تر انجام دادن اموراتی مثل:

  • تکمیل اظهارنامه مالیاتی
  • استهلاک
  • محاسبه هزینه های قابل قبول مالیاتی
  • رسیدگی به موضوع مالیات بر درآمد و ... انجام می شود. این شاخه از حسابداری تمام این امورات را بررسی و اطلاعات آنها را به دست می آورد تا در نهایت به تخفیفات مالیاتی و جلوگیری از جرائم مالیاتی منجر شود.

شفافیت مالی و جلب اعتماد سرمایه گذاران
سرمایه گذارانی که قصد ورود به شرکت ها و سازمان های بزرگ را دارند اغلب سوابق مالیاتی شرکت ها را بررسی می کنند. اگر خدمات مالیاتی که حسابدار انجام می دهد واضح، دقیق و بی عیب و نقص باشد قطعا در جذب سرمایه گذار و اعتماد آنها موثر خواهد بود.

به طور خلاصه از کاربرد حسابداری مالیاتی در شرکت های بزرگ و کوچک می توان به مواردی از قبیل تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، محاسبه مالیات بر درآمد اعضای شرکت، تهیه و تنظیم کردن گزارش های فصلی، تهیه و تنظیم دفاتر شرکت مانند دفتر کل و دفتر روزنامه، تنظیم اظهارنامه عملکرد، بررسی و پیگیری مشکلات مالیاتی و رسیدگی به پرونده های دادرسی مالیاتی اشاره کرد.


انواع حسابداری مالیاتی

بیشتر شرکت ها و موسسات کوچک و بزرگ با چالش مالیات مواجه هستند. برخی از این شرکت ها یک بخش جداگانه را به انواع حسابداری مالیاتی اختصاص داده اند. انواع حسابداری مالیاتی با توجه به نوع مالیات به سه دسته مالیات بر درآمد شرکت ها، مالیات ارزش افزوده و مالیات حقوق و دستمزد تقسیم بندی می شود.


مالیات بر درآمد
این مالیات توسط دولت بر افراد و اشخاص اعمال می شود. تعیین این مالیات با توجه به میزان درآمد و عواید فرد است. مقدار مشخص و تعریف شده ای برای همه ی افراد وجود ندارد. به طور کلی درصدی از درآمد افراد به عنوان مالیات به دولت پرداخت می شود. افراد حقیقی می توانند از یک حسابدار مالیاتی کمک بگیرند تا اظهار نامه دقیقی را برای آن ها تهیه و تنظیم کند.

مالیات ارزش افزوده
این مالیات در دسته مالیات های غیر مستقیم قرار دارد. در واقع این مالیات بر اساس ارزش کالاها و خدمات عرضه شده در برابر ارزش کالاها و خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره زمانی معین تهیه و تنظیم می شود. در قوانین مالیاتی شرکت ها و سازمان ها این مالیات نوعی مالیات عام است و به صورت مرحله ای اخذ می شود. به این صورت که از اضافه ارزش کالاها یا خدمات تولید شده و ارائه شده در مراحل مختلف میزان مالیات اخذ می شود.

مالیات حقوق و دستمزد (برای آشنایی کامل با این مبحث پیشنهاد می‌کنم سرفصل‌های دوره منابع انسانی سرای حسابدار را مشاهده کنید و درصورت تمایل در دوره ما شرکت کنید)
هر فردی که به نوعی کسب درآمد کند مشمول پرداخت مالیات است. در حسابداری مالیاتی، بر اساس میزان حقوق و دستمزد میزان مالیات هم تعیین می شود.

حسابداری مالیاتی را می توان بر اساس وظایف مربوط به بخش های مختلف یک شرکت تقسیم بندی کرد. مثلا در شرکت ها و سازمان های بزرگ از چندین حسابدار مالیاتی برای بررسی و پیگیری امور مالیاتی استفاده می شود. مثلا برای بررسی صورت حساب های خرید و فروش یک حسابدار استخدام می شود و یا برای تهیه و تنظیم اظهار نامه حسابدار دیگری به کار گرفته می شود. حتی در بیشتر سازمان ها یک نفر تنها به تحریر دفاتر می پردازد. به طور کلی هدف تمام انواع حسابداری مالیاتی یک بررسی دقیق و حساب شده برای کاهش مالیات و برخورداری از تشویق مالیاتی و جلوگیری از جرایم مالیاتی است.


حسابداری مالیاتی شرکت ها

امور مالیاتی در تمامی شرکت ها در داخل و خارج ایران از اهمیت زیادی برخوردار است. حسابداری مالیاتی تنها روی مالیات و امور مالیاتی تمرکز دارد. به طور کلی سازمان ها و شرکت ها از بخش های مختلفی تشکیل شده اند. هر بخشی که جریان نقدینگی در آن وجود داشته باشد روی مالیات به طور مستقیم و غیر مستقیم تاثیر می گذارد.
حسابداری مالیاتی در شرکت ها وظایف مختلفی از قبیل:

  • تعیین و پیگیری مبالغ پرداختی و دریافتی مرتبط با مالیات شرکت و افراد
  • انجام قوانین مرتبط با مالیات در حوزه های مالیاتی مختلف و بر اساس نیازهای شرکت
  • برنامه ریزی های درست و دقیق برای پرداخت های منظم و دقیق مالیات
  • جلوگیری از جرائم مالیاتی
  • برقراری ارتباط با اداره دارایی و سازمان های مرتبط با امور مالیاتی را برعهده دارد.

هر وجه نقد و غیر نقدی که در شرکت ها جابجا می شود باید زیر نظر حسابدار مالیاتی باشد. روی هم رفته حسابداری مالیاتی شرکت ها در برگیرنده موارد مهمی است که عبارتند از:

  • رسیدگی به امور مالیاتی شرکت مانند تهیه و تنظیم درست و به موقع اظهارنامه مالیاتی
  • پیگیری اموراتی که با تشویق مالیاتی مرتبط هستند.
  • قوانین و مصوبه هایی که هر سال پیرامون معافیت های مالیاتی شرکت ها مطرح می شود در بخش حسابداری مالیاتی باید شناسایی، پیگیری و اعمال شوند.
  • اظهار نامه ها باید به نوعی تهیه و تنظیم شوند که شرکت ها مشمول جرائم مالیاتی نشوند. برای حصول نتیجه بهتر باید حسابدار هر سند مالیاتی را به موقع بررسی و پیگیری کند تا هم مشمول تشویق شود و هم جرائم مالیاتی را کاهش دهد.


سرای حسابدار

حسابداری مالیاتیآموزش صفر تا صد حسابداری مالیاتیآموزش حسابداری ویژه بازار کارآموزش حسابداری مالیاتی
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید