این روزها یکی از چالش هایی که بابت ادامه تحصیل، اپلای کاری و خیلی از موقعیت های برامون پیش میاد، مدرک زبان هست. توی این متن قصد دارم تا تجربه خودم رو درباره آزمون آیلتس، از منابع و روشی که برای مطالعه آزمون پیش بردم (بدون کلاس و به صورت خودآموز)، تا ثبت نام در آزمون و موارد مربوطه بنویسم.
قبل از شروع به نوشتن، خوبه این مورد رو یادآور شم که مطالب این نوشته صرفا بیانگر تجربه و نظر منه، و لزوما درست ترین و یا بهترین روش نیست، و امیدوارم این متن بتونه بهتون در پیدا کردن بهترین مسیر برای مطالعه آیلتس کمک کنه.
همونطور که احتمالا مطلع هستید، بابت ادامه تحصیل در مقطع تحصیلات تکمیلی (و حتی تحصیلات کارشناسی در کشورهایی مثل ایتالیا) نیاز به داشتن مدرک زبان هست. دو آزمون معروف و بین المللی زبان که معمولا همه دانشگاه ها و موسسات قبولشون دارن، IELTS و TOFEL هست. قبل از اینکه بخواید زبان خوندن رو شروع کنید، بهتره که درباره هرکدوم از آزمون ها مطالعه کنید و هرکدوم که به نظرتون براتون مناسب تره رو انتخاب کنید. من بنا به دلایلی که برای خودم داشتم، آیلتس رو انتخاب کردم و دلایلم رو در ادامه مطلب قرار دادم. بررسی اینکه کدوم آزمون براتون مناسب تر هست رو ولی در نهایت باید خودتون انجام بدین.
وقتی که اولین بار درباره آزمون ها مطالعه کردم، چیزی که نظرم رو خیلی جلب کرد تفاوت هزینه بسیار زیاد آیلتس با تافل بود، که شاید دلیل اصلی اینکه تافل رو کنار گذاشتم هم همین بحث هزینه بالای تافل بود. فاکتورهایی که توی انتخاب آیلتس تاثیر زیادی داشت عبارتند از:
جدای از مطالب فوق، این مورد رو اضافه کنم که تا الان از چند نفر شنیدم که آزمون تافل کمی (توجه کنید که کمی، نه زیاد) از آزمون آیلتس راحت تره و توی تایم کم (مثلا دو هفته) راحت تر جمع میشه. در این باره نمیتونم نظری بدم و بهتره که اگه براتون سواله، پرس و جوی بیشتری انجام بدین. ولی در کل به حدی برای زبان مطالعه میکنین که این تفاوت کم، تاثیر زیادی در نتیجه نهایی تون نداره (که مثلا حداقل نمره مورد نیاز رو نیارید).
درباره نمره مورد نیاز برای اپلای در دانشگاه های خارج، باید به سایت دانشگاه مقصد مراجعه کنید و شرایطشون رو بخونید. معمولا دانشگاه های کانادا و آمریکا در مقطع تحصیلات تکمیلی به حداقل نمره ۷ نیاز دارن.
آزمون به دو صورت کامپیوتری و کاغذی برگزار میشه، و ساختار کلی آزمون آیلتس از چهار بخش Listening، Reading، Writing و Speaking تشکیل شده:
در ادامه، اول از همه درباره روش کلی مطالعه زبان صحبت میکنم و بعد از اون، روش هایی که برای هرکدوم از تسک ها پیدا کردم و بهم کمک کرد رو توضیح میدم. بعضی از بخش هارو ممکنه خیلی عمیق نشم و یا اطلاعاتم کافی نباشه که توصیه میکنم از کانال ها و لینک های دیگه هم استفاده کنید تا اطلاعات کاملی درباره مسیر پیدا کنید.
آیلتس کامپیوتری یا کاغذی؟ من به شخصه آزمون کامپیوتری رو انتخاب کردم چون هم برای رایتینگ خیلی راحت تر و قابل ادیت تره ، و هم اینکه نتیجش طی 3 روز میاد (بر خلاف آزمون کاغذی که اعلام نتیجش 13 روز طول میکشه)، و همچنین بخاطر تقلب و اینا هرازگاهی آزمون کاغذی تو ایران لغو میشه و یکم ریسکیه که برنامه رو روی آزمون کاغذی بچینید.
اول از همه وقتی که بخواین زبان خوندن رو شروع کنید، شاید مسیر براتون گنگ باشه که بهتره از کجا شروع کنید. به طور خلاصه اگه بخوام بهتون بگم، آزمون زبان شامل دو تکنیک کلی هست که باید بلد باشین:
1. دانش general زبان
2. تکنیک آزمون دادن
مورد دوم چیزیه که به نظرم 1 الی 2 ماه قبل از آزمون بهتره سراغش برید و بعد از چند سری نمونه سوال حل کردن کار دستتون میاد، اما مورد اول چیزیه که باعث میشه وقتی تکنیک رو یاد گرفتین، نمره خوبی بگیرین. به همین خاطر هم قدم اول اینه که مستقیم نرید سراغ نمونه سوال آیلتس زدن، و دانش General زبانتون رو قوی کنید ( طبعا با در نظر گرفتن این پیش زمینه که قراره آزمون آیلتس/تافل بدید)
توی آزمون آیلتس، سوال یا تستی مستقیم از مهارت های Vocabulary یا Grammar وجود نداره (برعکس آزمون های موسسات زبان)، و این مهارت هارو در تمام 4 اسکیل آزمون استفاده میکنید و باعث افزایش نمرتون میشه. به همین خاطر هم خوبه که اول از همه بدونید که زبانتون در چه نقطه ای قرار داره، و بعد از اون شروع به تقویت این دو مهارت کنید.
مطالعه Vocabulary:
توصیه من اینه که از این 3 منبع و متد زیر استفاده کنید، یک کتاب، یک اپلیکیشن، و یک شیت شخصی لغت های ایراد دار:
1. کتاب Vocabulary for IELTS: این کتاب توسط انتشارات کمریج چاپ شده و شامل 25 درس هست و هر درس غالبا 3 الی 4 صفحه رو شامل میشه. ابتدای هر درس شامل تمرین های کوتاه Listening، و انتهای هر درس هم یک reading و یا writing شبیه آزمون آیلتس هست که دست گرمی خوبی حساب میشه و از ساده به سخت مرتب شده و شمارو برای آزمون آماده میکنه.
به طور کلی توی آزمون اصلی یک سری مباحث مشخص وجود داره که سوالات حول محور اون مباحث میچرخه، مثل طبیعت، شهرنشینی، رسانه، و ... که هرکدوم از درس های این کتاب شمارو با این مباحث آشنا میکنه، و باعث میشه که توی تسک های Writing و Speaking از کلمات متنوع و جدیدی استفاده کنید، و توی تسک های Reading و Listening از دیدن و شنیدن کلمات جدید سورپرایز نشین.
کتاب Advanced Vocabulary For IELTS کتاب لول بالاتر این کتاب هست که کلمات پیچیده تری داره، و من از اون کتاب استفاده نکردم.
ویس های لیسنینگ این کتاب هم توی کانال فوق قابل دسترسه: لینک کانال تلگرام
2. سایت Memrise: این سایت برای حفظ لغت طراحی شده، و با مانیتور کردن یادگیریتون، لغاتی که خوب حفظ نشدین رو بهتون بیشتر یادآوری میکنه و محیط کاربری روون و قشنگی داره. من از منبع
Barrons Special Words for IELTS استفاده کردم که خیلی خوب طراحی شده و حاوی 600 کلمه مهم و کاربردی توی آزمون آیلتسه. توی نمونه سوالات و همچنین خود آزمون هم کلمات زیادی رو از این لیست دیدم، و شاید بتونم بگم که این سایت بیشتر از کتاب بدردم خورد، چون به دلیل دم دست بودن خیلی زیاد ازش استفاده میکردم و باعث تثبیت لغات توی ذهنم میشد. لینک منبع دوره: لینک
(آپدیت: گویا این کورس از سایت Memrise بدلیل نقض کپی رایت حذف شده :/ با سرچ در اینترنت کورس های مشابه هست که میتونین با استفاده از اونا تمرین کنین)
3. شیت لغات مهم و ایراد دار: یادگیری لغت کار سختیه و نیاز به تکرار مداوم داره. اگه هر لغتی جدیدی که میبینید رو مرور نکنید، به راحتی از یادتون میره و به همین جهت لازمه که لیستی از لغات مهمی که در طول مطالعه زبان بهشون بر میخورین رو داشته باشین. میتونید از Google Sheet برای اینکار استفاده کنید. شیتی که من برای لغات مهم درست کردم به شکل عکس زیر بود:
به طور کلی یادگیری لغت نیاز به استمرار و مرور زیادی داره، و این پروسه وقتی خوب انجام میشه که چندماه به طور مداوم هر روز یا دو روز یبار به لغت ها سر بزنید و مرورشون کنید، و باهاشون مثال بسازید (مرور کتاب، سایت Memrise، شیت شخصیتون). اما بعد از یه مدت متوجه پیشرفتتون میشید و تعداد خیلی زیادی کلمه جدید رو یاد میگیرین.
* سایت Youglish: تو این سایت هر کلمه‌ای که سرچ کنید، تمام لحظاتی که در ویدئوهای یوتیوب از این کلمه استفاده شده رو نشونتون میده تا با کاربرد صحیحش در مکالمات آشنا بشید. به نظرم حتما به هر لغت ناآشنایی که رسیدین توی این سایت سرچش کنید تا با کاربردهای روزمرش آشنا بشین.
مطالعه Grammar:
به طور کلی نظرم درباره گرامر اینه که با صحبت کردن، نوشتن writing و تعامل با زبان گرامر رو میشه یاد گرفت، به طوری که ناخودآگاه از گرامر درست استفاده میکنید، همونطوری که افراد native گرامر رو یاد میگیرن. اما از طرفی اگه توی بعضی مسائل ممکنه که ایراد داشته باشین بهتره که از کتاب گرامر استفاده کنید. من توی مباحثی که مشکل داشتم از کتاب Communicate What You Mean استفاده کردم که کتاب کم حجم و مفیدیه و حل کردن کل کتاب هم ازتون زمان خیلی زیادی نمیگیره.
نکته ای که به نظرم برای یادگیری زبان خیلی مهمه اینه که سعی کنید ((انگلیسی فکر کنید))، به این معنا که کارهای روزمرتون مثل نوشتن برنامه روزانه، فکر کردن به مسائلی که توی روز بهشون میپردازین، و تسک های روزانتون رو با انگلیسی حرف زدن/فکر کردن انجام بدین. یکم اولش سخت هست اما یه مدت که بگذره متوجه پیشرفتتون میشین و این کار روی تسک هایی مثل Speaking و Writing تاثیر خیلی مثبتی داره.
پادکست، سریال:
هرچقدر توی طول روز بیشتر خودتون رو با محیط و منابع انگلیسی بیشتر درگیر کنید، پروسه یادگیریتون سریعتر میشه. اینکار میتونه شامل گوش دادن به پادکست های انگلیسی مورد علاقتون (داستان، اخبار، مصاحبه، آموزشی و ..) و یا دیدن سریال های انگلیسی باشه.
همونطور که در ابتدا اشاره کردم، آزمون دارای 4 بخش متفاوت هست که در ادامه هرکدوم رو به همراه منابع مفید، توضیح میدم. منبع اصلی آزمون، کتاب های نمونه سوال Cambridge IELTS هست که 18 جلدش تا الان منتشر شده، و از جلد 10 به بعدش قابل استفاده هست (جلدهای قبلیش خیلی قدیمیه و آزمون یکم فرق کرده نسبت به اونا).
ویس های لیسنینگ سمپل ها هم توی کانال تلگرامی فوق قابل دسترسه: لینک کانال تلگرام
بخش شنیداری - Listening: این بخش دارای 4 پارت متفاوته، و به این صورت هست که Voice هر پارت یکبار پخش میشه و شما باید حین شنیدن ویس، سوالات رو جواب بدین ( هر ویس فقط یکبار پخش میشه، پس حین شنیدن باید جواب بدین). بین هر سکشن هم زمان کوتاهی وقفه هست تا قبل از شنیدن ویس، سوالات رو سریع بخونید. نوع سوالات هم به صورت جای خالی و تستی هست.
با شنیدن پادکست و سریال دیدن به مرور زمان مهارت شنیداریتون تقویت میشه، و بابت آزمون به نظرم فقط کافیه که تست های کتاب کمریج رو بزنید.
بخش خوانداری - Reading: این بخش شامل 3 متن هست و در مجموع شامل 40 سوال میشه. هر متن معمولا 2 صفحه هست، و سوالات به صورت تستی، مفهومی، و جای خالی هستن. ویژگی مثبتی که Reading های آیلتس داره اینه که سوالات به ترتیب روند متن هستن، به این معنا که جواب سوال 1 اول توی متن هست، بعدش جواب سوال 2، و به همین صورت تا سوال آخر. به همین خاطر هم لازم نیست که یه دور متن رو بخونید و بعدش برید سراغ جواب دادن به سوالا. هر سوال رو که دیدید شروع کنید به خوندن متن تا به جوابش برسید، و همین روال رو تا جواب دادن به آخرین سوالا انجام بدین.
این بخش هم کلا با تمرین زیاد دستتون میاد و تجربه نشون داده که هرچقدر متن بیشتری بخونید و دایره لغاتتون بیشتر باشه (همون لغات Vocabulary for IELTS و سایت Memrise)، نتیجه بهتری میگیرین.
این لینک هم نکات خوبی رو درباره بخش Reading گفته که توصیه میکنم حتما بخونید.
به طور کلی، بخش های Listening و Reading میتونن نمره کلی شمارو خیلی بالا بکشن، و بدست اوردن نمره بالا توی این اسکیل ها راحت تر از سایر مهارت هاست. به همین خاطر حتما وقت خوبی روی این سکشن ها بزارید.
بخش نوشتن - Writing: این بخش شامل 2 تسک متفاوت هست و جمعا 60 دقیقه براش فرصت دارید. معمولا writing خوب نوشتن کار سخت تریه و زمان بیشتری باید براش بزارید.
تسک 1: این بخش به صورت تحلیلی هست که باید یه نمودار، تصویر و یا جدول و بعضا ترکیب این ها رو توضیح بدید. نباید نظر خودتون دخیل بشه و باید حداقل 150 کلمه باشه. نمره تسک 1 نسبت به 2 نصف هست، و براش 20 دقیقه باید زمان بزارید. بابت تسک 1، توصیه میکنم که به ترتیب، اول ویدیوی آموزشی کانال IELTS Liz رو ببینید و بعد از اون شروع کنید به نوشتن سمپل های رایتیتنگ، که توی سایت ها و کتاب های کمبریج نمونه سوالات خیلی زیادی به همراه جواب هست. در ادامه، دیدن ویدیوهای سایمون هم میتونه کمک کننده باشه.
- لینک ویدیوهای تسک 1 Liz: لینک یوتیوب
- لینک ویدیوهای تسک 1 سایمون: لینک یوتیوب
توجه کنید که حتما و حتما تمامی تیپ سوال های مختلف تسک 1 رو تمرین کنید، از نمودار میله ای و گرافی گرفته تا process diagram و table. من خودم table رو تمرین نکردم و سر آزمون بهم table افتاد و سورپرایز شدم :)
تسک 2: در این بخش یه مسئله مطرح میشه و از شما خواسته میشه دیدگاه خودتون رو بنویسید و یا اینکه مقایسه کنید. برای این تسک 40 دقیقه وقت دارید و باید حداقل 250 کلمه بنویسید. بابت این بخش، باید دایره لغاتتون توی تاپیک های مختلف رو قوی کنید و طریقه صحیح نوشتن رو از ویدیوهای یوتیوب یاد بگیرین.
لینک هایی که به نظرم مفید بودن:
- توضیح تسک 2 در کانال E2 IELTS: لینک یوتیوب
- ویدیوهای آموزشی Simon: لینک یوتیوب
* تصحیح رایتیتنگ؟
رایتینگ رو به هیچ وجه خودتون نمیتونید صحیح کنید، و به همین خاطر باید یا از دوستاتون و یا از مصحح های آیلتس بخواین که براتون صحیح کنن. همچنین میتونید از CHAT-GPT استفاده کنین که کمک خیلی بزرگی میتونه بهتون بکنه.
من معمولا از این prompt در GPT استفاده میکردم تا رایتینگم رو صحیح کنه:
Assess and score this IELTS writing task 1/2:
[Essay Body]
توجه کنید که GPT باهوش نیست! و همیشه به نمره هاش اطمینان نکنین (خصوصا تسک 1 که دسترسی ای به عکس نمودارها نداره)، ولی از نکاتی که برای بهبود متن بهتون میگه حتما استفاده کنید. کلا هنر اینه که ایراداتتون رو بفهمین و اصلاحش کنین تا نمرتون بالاتر بره.
بخش صحبت کردن - Speaking: این بخش حدود 15 دقیقه طول میکشه. 3 تا بخش داره و باید با آزمون گیرنده به صورت رو در رو صحبت کنید.
بخش 1: interviewer یه سری سوالات کلی مثل اسم و کار و تحصیل و اینا ازتون میپرسه. سوالات اینجا خیلی سخت نیستن و معمولا هم لازم نیست جواب بلند بدید.
بخش 2: به شما یک کارت داده میشه که شامل یک موضوع و 3 4 تا سوال هست و باید 2 دقیقه متوالی دربارش صحبت کنید، یک دقیقه هم قبل از شروع فرصت نوت برداری و برنامه ریزی برای صحبتتون رو دارید. به همین خاطر علاوه بر جواب کافی، باید مدیریت زمان هم داشته باشین. البته سخت نگیرید خیلی آسون تر از اون چیزیه که فکر میکنید.
بخش 3: این بخش یک سری سوالات در راستای بخش 2 هست که تحلیله و باید دلیل خودتون رو support کنید. اینجا جاییه که میتونیدبا استفاده از توضیحات و لغات متنوع نمرتون رو بالا ببرید. در کل به نظرم fluent صحبت کردن بیشتر از هرچیز دیگه ای باعث میشه که نمرتون بالا بره.
منابع مفید تمرین Speaking:
- ویدیوهای Simon: لینک YouTube
- ویدیوهای واقعی آزمون اسپیکینگ: لینک یک نمونه از YouTube
یک نکته ای رو هم درباره سایت های آنلاینی که تعیین سطح آیلتس و ... میزارن میخوام بگم، اینکه متاسفانه اکثرا طوری طراحی شدن که شما توی تعیین سطح نمره پایینی بگیرین تا بترسید و کلاس هاشون رو ثبت نام کنید. اگر سطحتون upper-intermediate به بالا باشه اصلا نیازی به ثبت نام در کلاس زبان/آیلتس ندارین و با منابعی که گفتم، میتونید به خوبی مهارت های زبانیتون رو تقویت کنید و از گفته های بعضی سایت ها نترسید. (مثلا یه جا نوشته بود برای آیلتس بالای 6 گرفتن نیازه که حتما کلاس ثبت نام کنید، که خب واقعا جای تعجب داره:)
حدود 1 یا 2 ماه قبل از آزمون حتما یک آزمون ماک حضوری بدین تا توی شرایط آزمون قرار بگیرین. من ماک رو در موسسه ایرسافام دادم که ازش راضی بودم (یکم نتیجه رو دیر دادن که با زنگ زدن درست شد). ولی در کل ماک ایرسافام یکم پایین نمره میدن. (ماک یکم چرته نمره دهیش معمولا، خصوصا اسپیکینگ و رایتینگ. توی آزمون اصلی بهتر نمره میدن)
از 1 ماه قبل آزمون هم میتونید هر روز یک سمپل از کتاب Cambridge IELTS بزنید و تحلیل کنید.
ماک اولم رو یک ماه قبل از آزمون دادم:
L:6.5 - R:6 - W:6 - S:6.5
ماک دومم یه هفته قبل از آزمون بود و شامل اسپیکینگ نبود :
L: 8.5 - R:9 - W:6.5
نمره نهاییم هم در آزمون برابر شد با:
L:8 - R:9 - W:6.5 - S:7
درباره مقوله استرس، به نظرم حتما یه آزمون ماک بدین تا استرستون بریزه. اما به طور کلی، به نظرم آزمون رو اینطوری تصور کنین که کلی آدم استرسی و غیر استرسی هرسال میان و آزمون میدن و میرن، و قطعا با تلاش و برنامه ریزی، نتیجه دلخواهتون بدست میاد. آزمون هم رقابتی یا رتبه بندی نیست، صرفا دانش زبانه که برای خودتونه. اگر هم دیدین استرس دارین، صرفا ادامه بدین و متوقف نشین. آزمون چیزی فراتر از نمونه سوالات کتاب کمبریج نیست، و نمرتون احتمالا برابر با نمره هایی که توی همون نمونه سوالا دیدین میشه.
به طور کلی به نظرم اگه سطحتون در حد Upper-Intermediate هست، اصلا لازم نیست استرسی برای آزمون داشته باشین و یهو نیاین یه سال برا آیلتس بخونین (یکم متاسفانه تو ایران همه چیز مثل کنکور استرس زا دیده میشه، ولی درباره آزمون زبان به نظرم این مورد صادق نیست). کلا هم به نظرم کلاس آیلتس رفتن در صورتی که دانش جنرال زبانتون متوسط رو به بالاست لازم نیست، و خودتون با استفاده از متدهایی که بهش اشاره کردم میتونید کارو خیلی خوب در بیارین.
امیدوارم مطالب فوق بهتون کمک کرده باشه و مسیر مطالعه و شرکت در آزمون رو براتون شفاف کرده باشه. جا داره این رو هم اشاره کنم که بخشی از متن این پست رو از تجربه یکی از دوستای خوبم، امیرحسین عباسکوهی نوشتم.
