کوه اورست بلندترین کوه کره زمین است که به نام های نپالی ساگارماتا و نام تبتی کومولانگما معروف است. این کوه در میان رشته کوههای هیمالیا در مرز منطقه نپال و تبت در کشور چین قرار دارد. ارتفاع این کوه از سطح دریا معادل ۸,۸۴۸ متر است.
تا سال 1856 میلادی اورست با نام قله پانزده شناخته میشد. تا آن زمان ارتفاع دقیق قله نام برده مشخص نبود، اما طی پروژه نقشهبرداری مثلثاتی بزرگ کشور هند، مهندسان توانستند ارتفاع آن به اندازه 8840 متر را ثبت کنند. 9 سال بعد انجمن سلطنتی جغرافیا کشور انگلستان نام Everest را برای کوه برگزید. جرج اورست (George Everest) به عنوان یک نقشهبردار و جغرافیدان اهل ولز الهامبخش این نام بود. وی بین سالهای 1830 الی 1843 به عنوان سر نقشهبردار سرتاسر کشور هند فعالیت میکرد. البته این جغرافیدان حاذق، مایل به قرارگیری نامش روش کوه اورست کنونی نبود، اما در هر صورت به خاطر عدم امکان دسترسی افراد بیگانه به تبت و نپال یک نام محلی برای قله انتخاب نشد. البته نام چامولونگما تا چند قرن بین تبتیها و نپالیها متداول بود و قله اورست را با این نام خطاب میکردند.
کوه اورست همواره کوهنوردان حرفهای و باتجربه و همچنین افراد دیگر را به خود جذب میکند. صعود به ارتفاع 8000 فوتی کار آسانی نیست و همچنین با مشکلاتی نظیر ارتفاعزدگی، آبوهوای نامناسب و بادها همراه است که این موارد از اصلیترین موانع برای کوهنوردان محسوب میشوند. بیش از 5000 نفر به اورست صعود کردهاند و 219 نفر در این مسیر جان خود را ازدستدادهاند. حدود 77 درصد از موارد صعود از سال 2000 تا به امروز انجام شده است. در سال 2007، رکورد 633 صعود به ثبت رسید.
کوه اورست دو مسیر صعود اصلی دارد؛ گریدۀ جنوب شرقی از کشور نپال و گریدۀ شمالی از تبت. گریدۀ جنوب شرقی امروزه بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد، چراکه مسیر آسانتری است.
مسیر شمالی در سال 1921 توسط جرج مالوری در حین سفر اکتشافی انگلیسیها کشف شد. این سفر جنبۀ اکتشافی داشت و هدف آن صعود به قله نبود. مالوری در پاسخ به این سؤال که «چرا میخواهید به کوه اورست صعود کنید؟» این پاسخ معروف را داده است: «چونکه وجود داره.»
گرمایش جهانی، قله اورست را سرسبز میکند
طبق تحقیقی جدید به نظر میرسد حیات گیاهی در ارتفاعات قله اورست در حال رشد است. به گفته پژوهشگران دلیل این امر گرمایش جهانی است.
دانشمندان انگلیسی با استفاده از ۲۵ سال اطلاعات ماهواره Landsatناسا (١٩٩٣ تا ٢٠١٨) افزایش رشد گیاهان زیر برفها را اندازهگیری کردند.
محققان دانشگاه اکستر متوجه شدند رشد چمن و بوتهها زیر برفها از ارتفاع ۱۳۶۰۰ فوتی به ۱۹۶۰۰ فوتی قله رسیده است.
این در حالی است به طور کلی تصور میشود شرایط در ارتفاعات این قله (حدود ٢٠ هزار فوتی) به گونهای است که از رشد گیاهان زیر یخ جلوگیری میکند.
مساحت تحت رویش بوتهها و چمنهای زیر برفی در قله اورست اکنون تا ۱۵ بار بیشتر از مساحت یخچالهای طبیعی و برفهایی است که در منطقه هندوکیش هیمالیا وجود دارد.
در حال حاضر رویش گیاهان زیر برفها و یخها در منطقه هیمالیا در حال گسترش است. این رویش گیاهان احتمالاً از ذخایر آب ساکنان هیمالیا میکاهد.
منابع:
livescience.com ، www.britannica.com
گرمایش جهانی و اورست - مهر نیوز
کوه اورست کجاست؟ - سیر و گشت