به نام خدا
یکی از مدل های جذاب سخنرانی، انجام سخنرانی به صورت سریالی است، که سخنران، تمام مطالب خود را در یک سخنرانی ارائه نمیکند، بلکه سخنرانی خود را به بخش های مختلفی تقسیم میکند و در چند جلسه، مطالب را ارائه میکند.
مزیت این مدل سخنرانی این است که زمان سخنرانی ما کاهش پیدا میکند، به طور مثال اگر ما مطالبی را باید در یک ساعت ارائه دهیم، میتوانیم این سخنرانی را به چهار قسمت تقسیم کنیم و چهار جلسه سخنرانی 15 دقیقهای داشته باشیم. همه میدانیم که اکثریت افراد، دیگر حوصله شنیدن مطالب طولانی را ندارند، شاید دلیل این مسئله، فضای مجازی باشد که مردم را عادت داده به دیدن و شنیدن مطالب کوتاه. به همین دلیل باید این نکته را بدانیم که برای ماندگاری مطالبمان در ذهن مخاطب، باید مطالب را به بخش های کوتاه تر تقسیم کنیم و در هر جلسه سخنرانی، یک بخش از مطالب را ارائه دهیم.
در حقیقت ما تعداد جلسات را بیشتر میکنیم و در عوض زمان را کاهش میدهیم.
مثلا شیوه های تربیت فرزند را میخواهیم مطرح کنیم، همین موضوع را تقسیم میکنیم به چند زیر شاخه اصلی، و یکی از این زیر شاخه ها را به عنوان موضوع سلسله جلسات قرار میدهیم؛ مثلاً: "نقش محیط در تربیت فرزند"، بعد از آن برای هر جلسه یک بحث خاص را مطرح میکنیم، مثلاً در یک جلسه تاثیر آب و هوا را بررسی میکنیم، جلسه بعد تاثیر محیط مذهبی و غیر مذهبی، جلسه بعد تاثیر محیط مدرن و سنتی و به همین ترتیب.
طراحی سخنرانی سریالی
برای طراحی سخنرانی سریالی، من دو مدل را تا الآن به دست آورده ام:
سخنرانی موضوع محور
در این مدل سخنرانی، شما یک موضوع را انتخاب میکنید و پیرامون آن موضوع، برای مخاطبانتان صحبت میکنید. مانند مثال تربیت فرزند که مطرح کردم. شما یک موضوع انتخاب میکنید و از منابع و متون مختلف، برای انجام سخنرانی استفاده میکنید. طراحی این مدل سخنرانی کمی دشوار است اما با کمی تمرین و خلاقیت میتوانید به راحتی انجامش دهید.
برای طراحی سخنرانی موضوع محور میتوانیم از شیوه موضوع یابی خورشید استفاده کنیم. در این روش، شما موضوع اصلی را در یک دایره، در وسط یک کاغذ مینویسید. سپس به این سوال فکر میکنید که این موضوع اصلی، به چند موضوع جزئی تقسیم میشود؟ آنها را یادداشت میکنید. مانند شکل زیر:
سپس یکی از این زیر موضوعات را به عنوان موضوع سخنرانی سریالی خود انتخاب میکنیم، و بعد همان زیر موضوع را به موضوعات جزئی تر تقسیم میکنیم.
به همین سادگی، ما میتوانیم 6 جلسه پیرامون خداشناسی از منظر فلسفه صحبت کنیم.
سخنرانی متن محور
این مدل سخنرانی، بسیار راحت تر از مدل قبل است، در این مدل سخنرانی سریالی، شما یک متن را انتخاب میکنید و به اقتضاء آن متن، سخنرانی خود را به قسمت های مختلف تقسیم میکنید. به طور مثال: شما میخواهید در ماه رمضان سخنرانی کنید، برای اینکه بتوانید برای 30 شب، سخنرانی سریالی داشته باشید، میتوانید از متن ادعیه استفاده کنید، مثلاً دعای جوشن کبیر را انتخاب کنید، و برای هر شب، یک فراز از دعا را تفسیر کنید. یا در ماه محرم، میتوانید از زیارت عاشورا استفاده کنید. همچنین میتوانید از اشعار حافظ یا حکایات گلستان سعدی استفاده کنید و در هر جلسه از سخنرانی، یک شعر یا یک حکایت را تفسیر کنید.
در این مدل، شما باید طبق متن، سخنرانی خود را تقسیم بندی کنید. مثلاً میخواهیم سوره یوسف(ع) را تفسیر کنیم، میبینیم که در آیات ابتدائی، به "احسن القصص" اشاره شده، پس خوب است در جلسه اول پیرامون «قصه خوانی و نقش آن در تربیت فرزند» صحبت کنیم، سپس میبینیم که حضرت یوسف(ع) خواب خود را به پدر میگوید، در اینجا میتوانیم یک جلسه را به این مطلب اختصاص دهیم که «پدرها باید به گونه ای رفتار کنند که فرزندان، آنها را رفیق و محرم اسرار بدانند، همچنین نوجوانان باید موارد مهم زندگیشان را با پدرشان در میان بگذارند.» بعد از آن به بحث حسادت برادران میپردازیم و یک جلسه به مسئله «حسادت» اختصاص میدهیم. به همین ترتیب تا انتهای سوره را بخش بندی میکنیم و در هر جلسه سخنرانی، یک بخش را ارائه میدهیم.