سلام و عرض ادب،
من در این نوشته قصد دارم با نوشتن تجربه خودم از قبل و حین حضور دو هفته ای در بوت کمپ تحلیل داده کوئرا به سوال فوق که احتمالا سوال الان شماست پاسخ بدم. فقط اگر خیلی سریع دنبال جواب هستید و زمان خوندن تمام این نوشته رو ندارید، بهتون پیشنهاد می دم که به بخش آخر این نوشته یعنی چک لیست نهایی بروید. اون چک لیست خلاصه تمام مواردی است که در این نوشته شرح داده ام.
همانطور که مستحضر هستید بوت کمپ ها یکی از عناوین جدید آموزشی هستند که هدفشان تربیت نیروی کار در یک بازه کوتاه مدت برای یک رشته خاص است. تا جایی که من دیده ام، معمولا طی یک قراردادی تضمین استخدام بعد از پایان دوره هم دارند. اصلا همین تضمین بعد از استخدام بود که باعث شده بود زودتر از اینها به سراغشان نروم چون اولین باری که باهاشون (در نمایشگاه کار) آشنا شدم، هنوز دانشجو بودم و حساب کتاب سربازی را می کردم پس گذاشتمشان برای بعد از سربازی یعنی پاییز 1401.
آمار چی می گه؟
قبل از تصمیم قطعی گرفتن برای ثبت نام، یکی از دوستانم آماری از یک سایت خارجی داد که تعداد بسیار کمی اعلام کرده اند که با بوت کمپ برنامه نویس شده اند. همینجا هم بود که حرف های جادی راجع به خود خوانی برایم تداعی شد. مثل اینکه جادی یکبار آمار برنامه نویس ها را گرفته است و بر اساس اون اطلاعات نشان داده شده، افرادی که حرفه ای تر هستند به جای کلاس رفتن (بوت کمپ هم یک نوع کلاسه دیگه :) بیشتر با خود خوانی چیز یاد می گیرند. کوئرا هم یک بخشی در فوتر سایتش داره با عنوان "آمارهای دنیای برنامه نویسی" که در اونجا گفته شده است 15% برنامه نویس ها با بوت کمپ برنامه نویس شده اند.
یکی که در دوره های آموزش به شرط استخدام شرکت کرده چی می گه؟
اما چون وعده استخدامشان آنقدر برایم جذاب بود که کور و کر شده بودم و این آمارها برایم معنی پیدا نکردند. پس در قدم بعدی (جهت کسب اطلاعات بیشتر و نهایتا تصمیم گیری) از دوست چند سال بزرگتر از خودم که حقوق خوانده است نظر خواستم. از آنجا که او حقوق خوانده است و چند سالی از من بزرگتر است، مجبور بودم براش بوت کمپ را توضیح بدهم. خیلی خلاصه گفتم آموزش به شرط استخدام و اینجا بود که سفره دلش باز شد. مشخص شد که این شیوه آموزشی جدید نیست و در رشته او هم بوده (الان که دارم فکر می کنم، تو زمان کارشناسی حتی کلاس های حسابداری با شرط استخدام دیده بودم) شرکت هم کرده ولی در پایان دوره هیچی به هیچی. به غیر از این حرف هاش دو نکته قشنگ دیگر هم داشت.
اول اینکه برگزار کننده های بوت کمپ درآمدشان را بر روی هزینه آموزشی که از شما می گیرند حساب کرده اند نه اون هزینه استخدام و کاریابی.
دوم اینکه باید دید واقعا در سرفصل ها و مباحث دوره نیاز به آموزش داری؟ و هزینه که می خواهی بکنی می ارزد؟ برای این موضوع هم باید کلا وعده استخدام را از سر بیرون کرد یعنی باید با این فرض تصمیم گرفت که پس از پایان دوره کار جور نمی شود و فقط من می مانم و آموزش های دوره. آیا در این حالت هزینه ای که می خوام بپردازم باز هم می ارزد یا گران است؟ بر این مورد هم خیلی تاکید داشت چون خودش در آن دوره آموزش به شرط استخدام حقوقی که شرکت کرده بود تمام سر فصل ها را بلد بود و فقط به خاطر وعده استخدام بود که فکر می کرد هزینه ای که می کند می ارزد.
یکی که در دوره های آموزش به شرط استخدام شرکت نکرده چی می گه؟
پس از صحبت های بالا، به خیال اینکه برآورد های لازم را انجام داده ام تصمیم به ثبت نام گرفتم. فقط مانده بود که بین بوت کمپ 10 هفته (2.5 ماه) تحلیل داده کوئرا و بوت کمپ 28 هفته (7 ماه) جنگو مکتب شریف یکی را انتخاب کنم. از آنجایی که به هر دو حوزه علاقه داشتم، مدت دوره و برگزارکننده دو فاکتورهای تصمیم گیریم شدند. عزیزی را پیدا کردم که در حوزه هوش تجاری کار می کرد ولی با شرکت در بوت کمپ به این نقطه نرسیده بود. اون فقط گفت که تعریف بوت کمپ مکتب شریف را شنیده ولی چیزی از بوت کمپ کوئرا نه (حق هم داشت بنده خدا، کوئرا تازه دومین سری بوت کمپش را برگزار می کرد) با این وجود تیم کوئرا به اندازه تیم مکتب شریف خوب و قوی است. مدت هر دو دوره به نظر زمان کافی برای یاد دادن دارند؛ در کل به اساتید دوره و سرفصل ها نگاه کن و بیشتر به علاقه خودت فکر کن.
من چی می گم؟
من طی مسیری که توضیح دادم در یک دو راهی واقعی بوت کمپ کوئرا را انتخاب کردم اما سر هفته دوم انصراف دادم. کجای کار را اشتباه کردم؟ من که همه ارزیابی ها را انجام داده بودم! آره، همه را انجام داده بودم ولی به چند چیز بهای کافی نداده بودم.
1- روش آموزش
روش آموزش یا شاید بهتر باشه بگیم روش یادگیری، اصلی ترین دلیل انصرافم بود. در هر دو دوره گفته شده بود که آموزش به صورت آنلاین است ولی برای من که این یادگاری دوران کورونا را به طور درست و حسابی تجربه نکرده بودم زیاد ملموس نبود که آموزش آنلاین چطور خواهد بود. از نظر من که اکثر تجربیات آموزشی ام حضوری بوده ، تفاوت آموزش حضوری با آموزش آنلاین مثل تفاوت غذا خوردن با دیدن فیلم غذا خوردن است. هیچی چیزی دستگیرتون نمی شه.
بزرگترین نقدی که نظرم می تونه داشته باشه اینکه برخی بگویند اصل آموزش به تمرین هست و مهم اینکه خودت چقدر تمرین می کنی. من هم تنها می توانم جواب بدهم که تمرین اصل یادگیری هست، درست ولی سر کلاس باید پایه ای ساخته بشه تا بر اساس اون تمرین انجام بشه. من پس از کلاس آنلاین کلی وقت می گذارم که دوباره مباحث گفته شده را برای خودم جا بندازم و این یعنی کلاس آنلاین در ساختن پایه و جا انداختن مطالب برای من ناکارا است. من در دوران راهنمایی فقط به صرف حضور در کلاس انگلیسی (موسسه)، انگلیسی را یاد گرفتم و این اهمیت نشان حضور در جو را نشان می دهد.
یک نکته دیگر در رابطه با آموزش آنلاین نحوه مدیریت سوالات و افراد هست. اگر جلسه حضوری باشد تمام سوالات در کلاس پرسیده می شوند و همه از آن استفاده می کنند؛ شاید هم بعد از کلاس. ولی مهم این است که مشکلات در جلسه حل می شوند ولی در آموزش مجازی این کار به دوش گروه های مجازی و شاید منتور ها بی افتد. سوالات در گروه های مجازی در بین چت ها گم و گور می شود. امکان سرچ کردن حتی با هشتگ زدن هم ضعیف است و به طور کلی فضا و بازده ای که کلاس در این مورد دارد اصلا ایجاد نمی شود. منتورها هم اگرچه بسیار دلگرم کننده هستند ولی از آنجا که به صورت تک به تک پاسخگو افراد خواهند بود بسیار کند عمل خواهند کرد و روش ناکارآمدی است. البته این روش پاسخگویی تک به تک منتورها چیزی بود که در کوئرا پیاده شده بود و الحق و النصاف بسیار منتورهای پاسخگو، در دسترس و تلاشگری داشتند. تنها حالت بهینه ای که در آموزش مجازی برای این موضوع می توان ایجاد شود ساخت فروم (مکتبخونه بهش می گه تالار گفت و گو :) است که سوالات و جواب ها در آن طبقه بندی خواهند شد.
2- وعده کار
دومین دلیل اشتباه من در نظر گرفتن وعده کار بود. این وعده آنقدر منطبق بر نیاز من شرکت کننده بود که تا ضمیر ناخودآگاهم نفوذ کرده بود. همانطور که بالاتر گفتم، من سرفصل ها را دیدم و به خیال اینکه نصیحت آن دوستم را عمل کرده ام و وعده کار را بیخیال شده ام، ثبت نام کردم ولی وقتی بوت کمپ برگزار شد و دیدم 70 نفر شرکت کننده دارد دغدغه ام شروع شد. مدام از خودم می پرسیدم چطور برای 70 نفر می خواهند کار پیدا کنند! و انقدر این دغدغه بزرگ شد که دیگر نمی توانستم دل به ماجرا بدهم در حالیکه اگر واقعا به خاطر وعده کار شرکت نکرده بودم، این موضوع نباید دلسردم می کرد.
3- دوره فشرده و شرکت کننده های ناهمگن
همانطور که در ابتدا تعریف کردم، هدف بوت کمپ آموزش یک کار مشخص در یک بازه کوتاه مدت است. به عبارت دیگر دوره فشرده ویژگی ذاتی بوت کمپ است و از آن گریزی نیست. بوت کمپ کوئرایی که من شرکت کردم جلسه های 6 ساعته داشت که این جلسات در روزهای پنجشنبه و جمعه به مدت 10 هفته برگزار می شد. قبل از شرکت در بوت کمپ این زمان بندی را برای پوشش مباحث مناسب می دیدم. ولی بعد از شرکت کردن دیدم که در ساعت های آخر مغزم رد می دهد و کشش مطالب ارائه شده را ندارم. علاوه بر آن در این زمان فشرده مباحث به طور کامل نمی توانستند ارائه شوند. شما فرض کن که 5 مبحث آمار، اسکیوئل، پایتون، Power BI و یادگیری ماشین (ML) را بخواهی در 10 هفته آموزش بدهی. چاره ای نیست که برای هر مبحث 2 هفته در نظر بگیری. پس با احتساب دو جلسه 6 ساعته در هر هفته، شما برای هر مبحث 24 ساعت وقت گذاشته اید. این در حالی هست که هر کدام از اینها یکی دو ترم دانشگاهی وقت می گیرند. نمی خواهم بگویم ترم دانشگاه بازه استانداردی است. خیر. آن هم زیادی طولانی و جامع است. یک تحلیلگر داده از مبحث آمار بیشتر با آن بخش هایی سر و کار دارد که دانش و ابزار مقایسه دو جامعه یا تحلیل یک جامعه را به او بدهد. اینجا هم این هدف درست شناسایی شده بود ولی دیگر 24 ساعت برای این مباحث بسیار کم بود. در این زمان فشرده استاد نمی تواند همه مباحثی که لازم است را جا بی اندازد و از آن طرف بازده یادگیری من هم پایین می آمد و همان مباحث نصفه و نیمه ارائه شده را نمی توانستم یاد بگیرم. بیشتر حس این را داشتم که تنها در حال نوک زدن به مباحث هستم.
تنها راهکار برای حل این مشکل یک آزمون جدی است که طی آن تمام افرادی که در یک سطح از قبل موارد را یاد گرفته اند انتخاب شوند تا طی همین زمان فشرده به نقطه حرفه ای بودن برسند. کاری که رهنما کالج عالی انجام می داد. آنها یک آزمون سفت و سخت از همه مباحث مورد نیاز برگزار می کردند و با انتخاب تعداد افرادی محدود مطمئن می شدند که همه آنها در یک سطح هستند. اما در بوت کمپ کوئرا به خاطر آزمون ورودی ضعیف همه در یک سطح نبودیم. مثلا من و چندین نفر دیگر هیچی از اسکیوئل و پایگاه داده بلد نبودیم در حالیکه افراد بلد کار هم کم نبودند. این باعث می شد که کلاس اسکیوئل برای من بی ثمر باشد ولی آنها از کلاس برداشت داشته باشند و راضی باشند. می خواهم بگم که هرچه تعداد افراد شرکت کننده بیشتر باشد احتمال یک پارچگی اشاره شده کم شود و این طوری همان مباحث نصفه و نیمه ای که شما با بازده کم یاد می گیرید گاه مناسب سطح شما باشد و گاه نه.
4- تمرین ها
یکی از ضعف های عمده بوت کمپ کوئرا در تمرین هایش بود. این موضوع را به خودشان هم اعلام کردم. سیستم کوئرا (امیدوارم که الان درست شده باشد) به این صورت بود که شما جواب را ارسال می کردید و تنها نمره ارزیابی ارسال می شد. مثلا پس از ارسال جوابتان گزارش می شد که نمره شما 80 است به این علت که در یک تست خروجی اشتباه داده است. بدون اینکه گفته شود خروجی مدنظر چه بوده است. شاید چنین سیستمی برای مسابقات که کوئرا ید طولایی در برگزاری آنها دارد جواب باشد ولی برای آموزش نیاز به بازخورد است و این کاری است که در مکتب خونه در دوره پایتون جادی به خوبی پیاده سازی کرده بود. شما کد را ارسال می کردید و سیستم آن را تست می کرد. اگر جای خروجی مد نظر سیستم نبود گزارش می شد که سیستم کد شما را با چه ورودی تست کرده است و خروجی مد نظر چه بوده است. به این صورت شما با بازخوردی که می گرفتید کد را اصلاح می کردید و یادگیری حاصل می شد. به همین راحتی :)
از کوئرا متشکرم
همه آنچه که گفته شد دلیل هایم برای انصراف از دوره بودند و از کوئرا متشکرم که آنها را پذیرفت و تمام هزینه دوره را به من برگرداند! بله تمام هزینه را به من برگرداند. برای خودم هم جای تعجب داشت چون در این روزگار که متاسفانه اولویت اول همه پول شده است کوئرا نشان داد که هدف اول و اصلی آنها یادگیری بود. اینجا بود که فهمیدم آن بزرگوار که گفت تیم کوئرا خوب و قوی است بی راه نگفته است. از کسانی که دوره دوم بوت کمپ کوئرا شرکت کرده بودند اطلاعی ندارم که بگم چقدر از هدف ارتقا سطح افراد به سطح جونیور بازار کار حاصل شده است اما از آنچه که تا اینجا از کوئرا دیدم به نظرم در آینده نواقص دوره را رفع خواهند کرد و دوره هدفمندی را برگزار خواهند کرد.
چک لیست نهایی
این بود تمام آنچه که من پس از ثبت نام در بوت کمپ کوئرا با آن مواجه شدم و به نظرم در نظر گرفتن این موارد می تواند به پرسش این نوشته پاسخ دهد. در ادامه موارد ذکر شده را در انتها چک لیست می کنم. فقط قبل آن از شما تشکر کنم که این نوشته را خواندید. امیدوارم با این نوشته به کسانی که الان با این سوال مواجه هستند کمک کرده باشم. شما هم اگر تجربه این چنینی داشتید می تونید نظرتون رو کامنت کنید یا جداگونه منتشر کنید تا مسیر یادگیری برنامه نویسی از طریق بوت کمپ روشن بشه و به همدیگر کمکی کرده باشیم. تنها نکته باقی مانده اینکه این نوشته تبلیغ نیست. به عبارت دیگر، تنها انگیزه من از نام بردن مثبت یا منفی افراد یا برندها صرفا انتقال تجربه است و هیچ انگیزه دیگه وسط نبوده.
برای اینکه ببینیم "بوت کمپ ثبت نام کنیم یا نه؟" بهتر است قبل از ثبت نام:
ارادتمند - علیرضا - دی 1401
