غار بورنیک ( طولانی ترین غار پایتخت)
غار بورنیک، در یکی از نقاط استان تهران واقع شده و در نزدیکی شهر فیروزکوه، می باشد. غار بورنیک دارای ارتفاع ۲۰۰۰ متری از سطح دریا بوده و حدود ۱۰۰ متر از دشت بورنیک بالاتر است. ۱۴۸ پله در دهانه ی غار دارد. طول غار ۳٤٧۳ متر می باشد. این غار طولانیترین غار استان تهران، و همچنین چهارمین غار طولانی ایران است.
مشخصات غار بورنیک
دهانه ای تقریبا مثلثی شکل به ابعاد ۱۵ در ۱۰ متر که دارای ۶ متر ارتفاع می باشد، در هنگام ورود به غار، خواهیم دید. شعبه اصلی غار دارای ۵۰۰ متر می باشد که ساختمان آن به صورت سنگی و آهکی بوده و سه تالار بزرگ و یک تالار در انتها دارد که تاقدیسی شکل، می باشند. تاقدیس، چین هایی ( خطوط خمیده ) ای می باشد، که شکل گیری آن، در طبقات یا لایه های زمین بوده که دو سمت آن ها را روبه پایین خواهیم دید. در سقف تالار های غار، شکاف ( گسل ) اولیه مولد غار، از جذابیت هایی است که در بورنیک، دیده می شود.
تالار اول: نخستین تالار در غار بورنیک بوده، که شناخته شده به تالار بیرونی است و آن را به عنوان محل اصلی سکونت غارنشینان، می دانند. این محوطه دارای ابعاد ۵۰ در ۴۰ متر بوده و ارتفاع آن ۸ متر است. دارای دو ایوان است، که شکل گیری آن، با سنگ چین کردن کفِ شیب دار غار ، می باشد که اختلاف سطح آنها با یکدیگر ۲ متر است. در سمت راست تالار، وجود دیواری دروازه دار و به صورت سنگ چین شده، دیده می شود، که واقع در جلوی یک دهلیز بوده و احتمال می رود که کاربرد آن برای نگهداری احشام بوده است. در گوشه چپ، دهانه ای وجود دارد که به عرض ۸ متر و ارتفاع ۱۰ متر بوده و ورودی راه ارتباطی این تالار با تالار بعدی می باشد که این دهانه به عنوان دروازه ی ورود به تالار دوم یا همان تالار اصلی، می باشد.
تالار دوم: محوطه ای به ابعاد ۳۰ در ۶۰ متر، که ارتفاع آن در حدود ۱۵ تا ۲۰ متر می باشد. این محوطه را به عنوان تالار دوم غار می دانند و کف آن دارای شیب تندی است که شما را هدایت به سمت پایین، می کند.
تالار سوم: تالار سوم غار دارای ارتفاع ۱۲ متر بوده که ابعاد آن ۲۰ در ۲۵ متر می باشد، که یک شیب تند سنگلاخی و لغزنده از ابتدا تا انتهای خود دارد. دارای دهلیزی با طول ۸ متر می باشد که واقع در انتهای این تالار بوده که منتهی به محوطه یا تالاری پر از پرتگاه می شود. عمیق ترین بخش غار در این تالار، است که از سطح دهانه ی غار، ۶۰ متر پایین تر بوده است.
تالار پرتگاه ها: این تالار ، با محوطه های دیگر غار ، تفاوت دارد و پوشیده شده با پرتگاه هایی عمیقی می باشد که عمق بعضی از این ئرتگاهها دارای ۲۰ متر می باشد. سنگ های ستونی، چکنده های مخروطی شکل و چکیده ها را می توان در این فضا به وضوح دید. در گوشه ای از این تالار، وجود دالانی که دارای طول ۲۰ متر و عرض ۵ متر می باشد، با کفی مسطح دیده می شود که احتمالا برای پنهان شدن ساکنان غار محلی امن بوده است.
مسائل ایمنی و فنی در بازدید ازغار:
v تردد در گروه های کم تعداد
v دوری از ایجاد سر و صدای شدید.
v خودداری از ایستادن در مناطقی که سنگ های ریزشی تازه در کف غار دیده شده
نام این غار از دو بخش تشکیل شده است : بور + نیک
بور در واقع کلمه ی " بار " بوده که برای سهولت در تلفظ ، آن را بور می خوانند، که در لغت نامه، معنی بار: ساحل، کنار، و جای امن است. واژه ی نیک معنی خوب در ادبیات می دهد. ترکیب این دو بخش معنی تعبیر را می رساند. غار در موقعیتی خاص قرار گرفته که مناسب برای زندگی و پناه گرفتن می باشد، تعبیررا می توان محل امن خوب کاملا به جا و درست، دانست. دهانه غار پنهان بوده و محل آن واقع در نزدیکی رودخانه می باشد که بر اساس شواهد انسان ها در دوره ی غارنشینی برای دوری از خطرات به این غار پناه برده و در محل امن در آن زندگی می کردند.مردمان بومی این منطقه این غار را با نام دیگری به نام پور نیک نیز تلفظ می کنند. پور در لهجه محلی مردمان این منطقهُ به معنای گودال بوده است و ترکیب این کلمه با نیک می تواند معنی دیگری از گودال یا چاله ی خوب و یا دخمه ی بزرگ، را برساند. احتمال ارد که در قدیم مردمان این منطقه، عناوین دخمه یا گودال را برای این بر روی این غار گذاشته اند، که این غار دارای عمق و ژرفا بوده و به همین سبب، به آن گودال گفته اند.