هرچند قانون مدنی ایران به صراحت چندهمسری را نپذیرفته ولی در موارد متعددی به طور ضمنی آن را پذیرفته است. البته ازدواج مجدد بی قید و شرط و آزادانه نبوده و منوط به اقداماتی از جانب مرد و احراز شرایطی توسط دادگاه است.
در ادامه شرایط لازم برای کسب اجازه ازدواج مجدد از دادگاه و روند عملی آن بیشتر آشنا خواهیم شد و جهت راهنمایی بیشتر میتوانید به قسمت مشاوره سایت وکیل خانواده مراجعه نمایید .
از جمله موادی که به تعدد زوجات اشاره دارند می توان به مواد زیر اشاره کرد:
۱)فرض دو وارث ربع ترکه است:… زوجه یا زوجه ها…
۲) ماده ۹۴۲ قانون مدنی نیز چگونگی تقسیم سهم زوجات (همسران) متوفی را معین کرده است.
۳) ماده ۱۰۴۸ نیز حاکی از عدم منع تعدد زوجات است این ماده فقط جمع بین این دو خواهر را ممنوع کرده است که بر اساس مفهوم مخالف ماده ازدواج همزمان با دو زن که خواهر نباشند منعی ندارد.
۴) ماده ۱۰۴۹ قانون مدنی جمع بین زن و خواهر زاده یا برادر زاده وی را منوط به رضایت زن کرده است. از این ماده نیز می‌توان نتیجه گرفت که قانون مدنی تعدد زوجات را پذیرفته است.
در این مقاله به موضوع ازدواج مجدد مرد و مسائل پیرامون آن خواهیم پرداخت. بعد از مقدمه فوق باید دید که آیا مرد میتواند آزادانه اقدام به ازدواج مجدد کند یا در این رابطه مقررات و محدودیت‌های قانونی وجود دارد؟
طبق قانون حمایت خانواده، مرد نمی تواند با داشتن زن همسر دوم اختیار کند مگر در موارد زیر:
۱)رضایت همسر اول: در صورت عدم رضایت همسر اول اثبات حداقل یکی از موارد زیر جهت اخذ اجازه ازدواج مجدد ضروری خواهد بود.
۲) عدم قدرت همسر اول به ایفای وظایف زناشویی
۳) عدم تمکین زن از شوهر
۴) ابتلاء زن به جنون یا امراض صعب العلاج: ابتلا به جنون در مواردی که فسخ نکاح از طرف مرد ممکن نباشد و ابتلا به امراض صعب العلاج نیز در صورتی که دوام زناشویی را برای مرد با مخاطره همراه سازد از موجبات مورد قبول برای اخذ مجوز ازدواج مجدد خواهد بود
۵) محکومیت قطعی زن به ۵ سال حبس یا بیشتر. همچنین در صورتی که زن محکوم به پرداخت جزای نقدی شود ولی قادر به پرداخت آن نباشد و در نتیجه ۵ سال بازداشت شود باز هم مرد میتواند مجوز ازدواج مجدد بگیرد. محکومیت زن به حبس و جزای نقدی که مجموعاً منجر به پنج سال بازداشت یا بیشتر شود نیز از موارد جواز ازدواج مجدد خواهد بود.
۶) ابتلاء زن به هرگونه اعتیاد مضر: اعتیاد در صورتی مجوزی برای ازدواج مجدد خواهد بود که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و ادامه زندگی زناشویی را غیر ممکن سازد.
۷) ترک زندگی خانوادگی از طرف زن
۸) عقیم بودن زن: این مورد در صورتی از موجبات صدور اجازه ازدواج مجدد خواهد بود که زوجین قبلاً صاحب فرزند نشده باشند و این مشکل قابل درمان نباشد.
۹) غایب مفقودالاثر شدن زن: این امر با رعایت مقررات ماده ۱۰۲۹ قانون مدنی قابل استناد خواهد بود.
در تمام موارد فوق، مرد باید دادخواستی در دو نسخه تسلیم دادگاه نموده و علل و دلایل درخواست ازدواج مجدد را بیان کند سپس وقت رسیدگی تعیین شده و یک نسخه از دادخواست به همسر اول ابلاغ خواهد شد تا در صورت تمایل در جلسه رسیدگی حاضر شود یا اقدامات دیگری در جهت دفاع انجام دهد.
دادگاه نیز تحقیقات و اقدامات لازم از جمله تحقیق از زن فعلی و احراز توانایی مالی مرد و اجرای عدالت در مورد بند یک (رضایت همسر اول) را انجام داده و در مورد درخواست اتخاذ تصمیم خواهد کرد.
راه های اثبات وجود شرایط ازدواج مجدد توسط مرد حسب مورد متفاوت بوده و می تواند شامل گواهی پزشک، شهادت شهود، حکم محکومیت زوجه در دادگاه و غیره باشد.
