اینجا میراث جهانی تخت سلیمان تکاب، یکی از مهمترین مراکز تاریخی تمدن ایران و جهان است. جایی که از زبان گردشگران فراوانی که هر ساله راهی این منطقه می‌شوند به نگین پرجاذبه شمال غربی ایران نامگذاری شده است.
· شگفتی‌های این بنای تاریخی
تخت سلیمان یک مکان باستانی در آذربایجان غربی ایران که در زمان امپراتوری ساسانیان شکل گرفته و در میانه راه بین همدان و ارومیه و در نزدیکی شهرستان تکاب قرار دارد. این بنای مستحکم در تپه‌ای که بر اثر خروج یک حوضچه چشمه غنی از کلسیم ایجاد شده و در سال 2003 به عنوان یک بنای گردشگری و کهن به عنوان میراث جهانی ثبت گردید. این ارگ شامل آتشکده زرتشتیان در دوره ساسانی و در دوره ایلخانی بخشی از آن (به عنوان مسجد) بازسازی شده است.
این معبد یکی از سه "آتش‌سوزی بزرگ" یا "آتش‌سوزی سلطنتی" را در خود جای داده بود که پیش از این فرمانروایان ساسانی برای رسیدن به تاج و تخت به جنهمی از آتش بدل نمودند. آتش‌سوزی در تخت سلیمان Adur Gushnasp نام داشت و به طبقه آرتشتار یا جنگجویان ساسانی اختصاص داشت. در قرن چهارم نسخه خطی ارمنی مربوط به عیسی و زرتشت میگردد و مورخان مختلف دوره اسلامی، این حوضچه را ذکر می کنند.
در کاوش‌های باستان‌شناسی آثاری از اشغال قرن 5 قبل از میلاد در دوران هخامنشی و همچنین سکونت‌گاه‌های بعدی اشکانیان در ارگ مشخص شده است. سکه‌های متعلق به پادشاهان ساسانی و پادشاه امپراتور بیزانس تئودوسیوس دوم (408-450 میلادی) نیز در آنجا کشف شده است.
· زندان سلیمان
در نزدیکی این بنای تاریخی کوهی مخروطی شکل قرار دارد که در قدیم به نام زندان دیوها مشهور بوده است، در واقع این کوه رسوبی بوده است که در درون این دهانه آب به مرور زمان خشک شده است. همچنین این دهانه شگرف معبد زرتشتیان بوده است. در افسانه‌های عامیانه آمده است که پادشاه سلیمان هیولاها را در داخل دهانه‌ای به عمق 100 متر عمق که "زندان سلیمان" نامیده می‌شود، زندانی کرده است. همچنین گفته می‌شود که سلیمان حوض روان در قلعه را ایجاد کرده است.
· دوره ایلخانیان
به نقل از مورخان آن دوره " بنایی واقع در استان آذربایجان در شمال غربی ایران، بقایای مجموعه تخت سلیمان را می‌توان در یک دشت چمنزار یافت. تخت سلیمان در قرن سیزدهم تحت سلطنت ایلخانیان به عنوان کاخ تابستانی و شکار ساخته شد و به معنی "تخت سلیمان" در فارسی، همچنین سوغورلوخ در ترکی بود. پیش از این، این مکان یک آتشکده برای زرتشتیان بود، که جزوی از آیین دولت سلسله ساسانیان بود، که آنها در طول قرن پنجم ساخته شده‌اند.
اباقا خان دومین حاکم ایلخانی و پسر هولاگو اولین حاکم سلسله ایلخانی بخشی از این بنا را به دلیل ویرانههای عظیم باقی‌مانده از آتشکده قدیمی و کاخ ساسانیان انتخاب کرد. انتخاب این مکان تاریخی در ایران نیز حضور آنها را در فرهنگ قبلی ایران قانونی دانست. ایلخانیان می‌خواستند خود را در بافت تاریخی ایران ادغام کنند، از این‌رو آنها با استفاده از ساختار ساسانی و قبل از اسلام مجموعه خود را الهام گرفته بودند.
· کاشی‌های گران‌بها
تزئینات کاشی‌های تخت سلیمان ترکیبی از فرهنگ‌های مختلف را نشان می‌دهد، با استفاده از سنت‌های هنری بودایی، اساطیر چینی و ایران پیش از اسلام و خود جهان اسلام فعلی ادغام شده است. به عنوان مثال، گل نیلوفر آبی، که از آیین بودایی گرفته شده است، اغلب در طرح‌های گل به عنوان نمادی برای ثروت استفاده می‌شود یا به عنوان نمادی مقدس دیده می‌شود. ثانیاً همانطور که قبلاً ذکر شد، اژدها یک نقوش رایج بود که مربوط به تائوئیسم، کنفوسیوسیسم و بودیسم بودند. این مفهوم حاکمیت را ارائه می داد و به عنوان اجداد همه حیوانات موجود مشاهده می‌شد.
از طرف دیگر عناصر ایرانی در کاشی‌های تخت سلیمان نیز بیان شده‌اند. اینها عمدتا مضامین ادبی از شاهنامه یعنی "کتاب پادشاهان" است. شاهنامه روایتی تاریخی از پادشاهان ایران و مسائل اساطیری با استفاده از خط و تصاویر است. به عنوان مثال، یک کاشی تصویری از فریدون یکی از پادشاهان افسانه‌ای ایران قبل از اسلام را کشیده است، که ظحاک ظالم را شکست داده است. کاشی با تصویری از بهرام پنجم وجود دارد که در قرن 5 در خاندان ساسانی سلطنت کرد و گوزن‌های شکار شده نشان می‌دهد. صحنه دیگر با خوشنویسی با استفاده از نقاشی درخشان رستم (جنگجوی مشهور ایرانی که اغلب در شاهنامه حضور دارد) توضیح داده شده است که فرزندش سهراب را کشته است.
· جمع‌بندی
مواردی که اشاره شد توسط مورخان و باستان‌شناسان تاریخی این بنا نوشته شده‌اند و در سایت‌های مختلف موجود و تنها بنده ترجمه کرده‌ام و به این نکته باید اشاره شود که حتما اشکالات نگارشی و املایی در متن این پست موجود است. آقای مجید ناظمی نیز با دقت و نکته‌سنجی مناسب در ادیت این پست همراهی نمودند و از ایشان بسیار سپاسگزارم. دوستان و اهالی عزیز تکاب هرآنچه که درباره این مکان دیدنی شنیده و یا دیده‌اند در همین پست به صورت کامنت با بنده به اشتراک بگذارند.
