یکی از کاربردی ترین روش های راه اندازی موتور سه فاز، به همراه کنتاکتور و کنترل فاز می باشد. اگر از خود می پرسید که چرا به سادگی این موتورها را به برق وصل نمی کنند تا راه اندازی شود باید بگوییم که این موتورها نیاز به حفاظت بالایی دارند، از این رو خرید تابلو برق سه فاز شامل کنتاکتور و کنترل فاز می تواند به عملکرد بهینه و هم چنین ماندگاری این الکتروموتورها کمک شایانی کند.
در ادامه همراه ما باشید تا راه اندازی این موتورهای سه فاز را به وسیله کنترل فاز و کنتاکتور با هم بررسی کنیم.
همان طور که گفتیم این موتورها باید از محافظت بالایی برخوردار باشند. این محافظت به دو دلیل برای این موتورها ضروری و الزامی است:
1.اختلالات ولتاژ: حل این مسئله مهم را کنترل فاز می تواند بر عهده بگیرد. در واقع کنترل فاز یکی از تجهیزات مورد استفاده در تابلو برق می باشد که از آن در برابر اختلالات شبکه برق محافظت می نماید. منظور از این اختلالات نیز کاهش و یا افزایش ولتاژ، عدم تقارن یا جابجایی فاز ها می باشد.
2. قطع و وصل مداوم جریان: کنتاکتور می تواند با قطع وصل جریان برق، جریان هایی که وارد تابلو برق می شود را کنترل کند و از ورود بار اضافه و یا حتی کمتر جلوگیری نماید. کنتاکتور اصلی ترین قطعات تابلو برق به شمار می رود و در واقع یک کلید مغناطیسی محسوب می شود که ارتباط بین تجهیزات را برقرار می کند. به طور کلی اگر جریان قطع شود، کنتاکتور هم قطع می گردد.
کنتاکتور شامل کنتاکت های باز و بسته می باشد و به همین دلیل از آن برای مدار فرمان استفاده می کنند. در واقع قسمتی که تصمیم می گیرد چه زمانی موتور روشن شود یا چه زمانی کنتاکتور باز یا وصل باشد را مدار فرمان می گویند.
در این نوع راه اندازی الکتروموتور سه فاز آسنکرون به صورت دائم و لحظه ای، از مدار قدرت و فرمان استفاده می شود. در این جا با دو نوع راه اندازی موتور سه فاز رو به رو هستیم، در شرایطی که نیاز است موتور به صورت دائم روشن باشد و این مدت زمان طولانی است، از این رو اتصال دائمی باید توسط کنتاکتور صورت بگیرد که معمولا از نوع کنترل از یک نقطه می باشد.
اما در شرایط دیگر ما نیاز داریم موتور سه فاز تا زمانی که می خواهیم یا تا زمانی که دست ما روی شستی مربوطه قرار دارد، روشن بماند که در این حالت باید از مدار لحظه ای توسط کنتاکتور استفاده کنیم.
در اینجا از شستی S1برای قطع و وصل مدار استفاده می شود. یعنی تا زمانی که شستی S2فعال است، موتور سه فاز کار می کند.
اگر بخواهیم موتور سه فاز به صورت دائم کار کند، کافی است از تیغه باز کنتاکتور استفاده کنیم. در این حالت تیغه کنتاکتور که بسته شده است دیگر جریانی ندارد و تا زمانی که شستی S1فعال نشده است، موتور به کار کردن ادامه می دهد.
به طور مثال، می توان از این راه اندازی لحظه ای و یا دائم برای تست یک خط تولید استفاده کرد که در ابتدا نیاز است تا صحت عملکرد آن تایید شود و در صورت این که مشکلی وجود نداشته باشد، خط تولید به فعالیت خود ادامه دهد.
در این روش مدار الکتریکی قدرت و فرمان راه اندازی الکترو موتور سه فاز آسنکرون روتور قفسه ای توسط کنتاکتور و کنترل فاز به به صورت اتصال دائم، کنترل از دو نقطه (به منظور این که موتور از دو نقطه کنترل شود) مورد استفاده قرار می گیرد.
اگر بخواهیم واضح تر بگوییم، این موضوع به این معنا است که موتور سه فاز از دو نقطه روشن و کنترل می شود. از نظر شباهت بسیار مانند مدار کنترل از یک نقطه است و تنها نسخه ارتقاء یافته آن می باشد. در این جا برای این که بتوانیم این کنترل از دو نقطه را انجام دهیم، باید شستی های استارت را به تعدادی که در نظر داریم، به طور موازی قرار دهیم.
از راه اندازی موتور سه فاز با کنتاکتور و کنترل فاز برای روشن کردن موتور از چندین بخش به کار می رود. به طور مثال شاید سرپرست یا مدیر یک شرکت و یک کارخانه بخواهد موتور رار در یک زمان روشن کند و در ساعاتی دیگر نگهبان می بایست موتور را خاموش نماید.
در این شرایط دو شستی استارت در محل اتاق هر دو این افراد نصب می شود و تنها کاری که باید انجام شود این است که آن ها با هم موازی شوند و سایر اتصالاتی که نیاز است نیز انجام بپذیرد.
در این جا از شستی S1و S2 برای قطع مدار استفاده می شود. اگر هم نیاز باشد که حالت موتور از لحظه ای به دائم تغییر یابد، از همان تیغه باز کنتاکتور استفاده می کنیم. وقتی جریان توسط این کنتاکت مسدود شد، تا زمانی که S1و S2 زده نشوند، موتور سه فاز به کار خود ادامه می دهد.
منبع: sateltablo.com
