گذر زمان باعث شد فرهنگ خرید اینترنتی بیش از پیش در میان مردم جا بیفتد. این مسأله یک رشد فرهنگی بهشمار میرود که بسیاری از مشکلات شهرنشینی را حل کرده است. مهمترین مانع در رسیدن به این هدف، جلب اعتماد مردم بود. در ابتدا پذیرش پرداخت پول پیش از دریافت کالا برای مردم قدری سنگین بود. اما به مرور زمان به واسطه پشتیبانی خوبی که سایتهای فروشگاهی برای مشتریانشان ارائه میدهند، این تابو درمیان مردم شکست. بخش اعظمی از این فرهنگسازی را مدیون سایتهای بزرگی مانند دیجیکالا و بامیلو هستیم که با درنظر گرفتن تمهیداتی، مخاطبان را مجاب به خرید از طریق اینترنت کردند و اعتماد مشتریان را به خودشان جلب نمودند. بهرحال امروزه با پشت سر گذاشتن تمام این موانع، بسیاری از مردم اقلام موردنیازشان را از طریق اینترنت تهیه میکنند. در این مقاله سعی شده است از نگاه فرهنگی و اجتماعی به ظهور فروشگاههای اینترنتی در کشور پرداخته شود و مزایای این شیوه کسب و کار مورد بررسی قرار گیرد.
شاید در ابتدا اینطور به نظر برسد که فروشگاههای اینترنتی باعث از رونق افتادن فروشگاههای فیزیکی و نابودی کسب و کارهای آنها میشود. البته این نکته در ابتدای ایجاد سایتی مانند دیجیکالا در میان فروشندگان کالاهای دیجیتال بسیار شنیده میشد. بسیاری از آنها از اینکه چنین سایتی با رویکرد خرید آنلاین در حال قبضه کردن بازار آنهاست، شکایت میکردند. مشابه این حرفها در زمان شکلگیری اسنپ توسط تاکسیداران هم شنیده میشد. بهر حال هر تغییری در ابتدای راه مخالفانی دارد. کسانی که در این راه ضرر میکنند مخالفات این تغییرات هستند. شکلگیری فرهنگ کسب و کار اینترنتی باعث شد این افراد به جای اعتراض و شکایت، به تغییر رفتار و ورود به عرصه رقابت با این کسب و کارها اقدام نمایند. نتیجه این شد که بسیاری از فروشگاههای فیزیکی اقدام به طراحی سایت فروشگاهی برای کسب و کارشان کردند تا از این طریق سهمی از این بازار عظیم داشته باشند.
سایتهای فروشگاهی چه کوچک باشند و چه بزرگ، نیازمند استخدام تعدادی نیرو جهت انجام امور مختلف هستند. به عنوان مثال یک سایت فروشگاهی شامل واحد فروش، واحد تولید محتوا و سئو، واحد حمل و نقل و ... میباشد که هر کدام از این بخشها نیازمند کارکنانی جهت اداره آنها هستند. یکی دیگر از نکات مثبت ظهور فروشگاههای اینترنتی، ایجاد فرصت شغلی برای سایر کسب و کارهای مرتبط با فروش اینترنتی است. مثلاً شرکتهای طراحی سایت میتوانند از طریق طراحی سایت فروشگاهی برای آنها، کسب درآمد کنند. امروزه رقابت سازندهای میان این شرکتها ایجاد شده است که باعث ظهور تکتیکهای جدید در علم طراحی سایت شده است.
یکی از دغدغهها در هنگام خرید از فروشگاههای فیزیکی، جابهجایی در سطح شهر و مشکلاتی است که به دلیل این جابهجاییها ایجاد میشود. ازجمله میتوان به ترافیک و آلودگی هوا اشاره نمود که نظم شهری را به هم میزند. امکان خرید آنلاین، سختی حمل و نقلهای طاقتفرسا در سطح شهر را از بین میبرد. این مسئله به شدت باعث صرفهجویی وقت مردم و افزایش آسایش شهرنشینی درمیان آنها میشود.
بسیاری از شهرها به دلیل فاصله زیاد از تهران و نگاه نابرابر مسئولان به این شهرها در مقایسه با پایتخت، امکان دسترسی به برخی از کالاهای مهم و اساسی را ندارند. این مسأله در بسیاری از موارد برای مردم این شهرها مشکلاتی ایجاد میکند. خرید اینترنتی این فاصلهها را به حداقل رسانده است. هر شخصی در هر شهری میتواند کالای مورد نیازش را با چند کلیک خریداری کند.
یکی از قابلیتهای بسیار خوب سایتهای فروشگاهی، امکان مقایسه محصولات از نظر کیفیت و قیمت آنهاست. این قابلیت باعث میشود مشتریان بدون توجه به صحبتهای فروشندگان که بعضاً تعاریف نادرسی از محصولاتشان به آنها ارائه میدهند، انتخاب خودشان را انجام دهند. همچنین دسترسی به نظرات سایر مشتریان دید بهتری به خریدار میدهد. اینها مزایایی است که هیچکدام در خرید فیزیکی وجود ندارد.