علت لکنت زبان ، دقیقاً معلوم نیست و بیشتر جنبه ی ارثی دارد . در خانواده هایی که زمینه ی ارثی دارند . احتمال لكنت کودک ۳ تا ۵ برابر بیشتر می شود .گاهی در اثر شوک شدید مانند مرگ یکی از اعضای خانواده ، ضربه به سر ( صدمه ی مغزی ) با تصادف شدید ، کودک دچار لکنت می شود . علت لکنت زبان ، گاهی اوقات ترکیبی از علل جسمی ، روانی ، عاطفی و اجتماعی است .البته علل وراثتی و ژنتیکی نیز در این میان وجود دارند .
این که لکنت در اثر « تقلید » نیز به وجود می آید ، موضوعی انکارناپذیر است .چرا که نوع و حالت لکنت کردن کودکی که تازه از این طریق مبتلا شده بسیار شبیه گفتار شخصی است .که کودک از او الگو گرفته است . این تشابه هیچ توجیه دیگری غیر از « تقلید » نخواهد داشت .موضوع تقلید در گفتار به قدری مستقیم و بدون ابهام صورت می پذیرد .که شاید بتوان این احتمال را مطرح کرد که کودک هنگام تقلید گفتار اطرافیان خود ـ با این که کیفیت ، دامنه زیر بمی صدایش با بقیه تفاوت دارد ـ بر این باور است که در حال تقلید همان گفتاری است ـ با تمام مشخصات تلفظی و موسیقیایی آن ـ که از دیگران به گوش او می رسد .
معمولا مدارکی دال بر اختلال روان پزشکی ، همراه لکنت زبان وجود ندارد .به نظر می رسد که یک جزء ارثی قوی در علت این پدیده وجود دارد . اما اضطراب و اقدام نامناسب ، ممکن است مشکل را شدید کند . ادعا شده است که مبتلایان به لکنت زبان در خانواده هایی هستند. که در آنجا تفوق و نظم افراط آمیز وجود دارد. خجالت زیاد و کمال گرایی مادرها ، زندگی را مشکل می سازد .و والدین میل به عدم رضایت از کودکان و یک دیگر را پیدا می کنند .در اینجا به سه دسته علل عمده که در لکنت زبان نقش مؤثری دارند میپردازیم.
از این دیدگاه اعتقاد بر این است که لکنت زبان یک ریشه ی روانی دارد. و به مسائل روان شناختی فرد برمی گردد . عده ای معتقدند رفتارهای کودک از طریق تکرار ، تقلید ، پاداش و تنبیه ، کوشش و خطا شکل می گیرند. و رفتار ، نتیجه ی یادگیری است . لذا اگر ناروانی طبیعی کودک مورد توجه والدین قرار بگیرد ، والدین کودک را تحریک به این رفتار می کنند .و این پاداشی است که کودک از جلب توجه والدین می گیرد و باعث افزایش ناروانی خواهد شد .
اگر کودک مورد تنبیه و سرزنش قرار گرفته باشد ، ترجیح می دهد که از صحبت کردن اجتناب کرده و سکوت را انتخاب کند . گروهی نیز معتقدند فرد بر محیط عمل نمی کند بلکه محیط بر او عمل می کند . اگر گفتار کودک به دلایلی با رفتارهای غیر صحیح از طرف محیط همراه شود. موجب ایجاد اضطراب و نگرانی در او می شود. در واقع زمانی که اطرافیان کودک ، قضاوت درستی در مورد رفتارش نداشته باشند و به ناروانی طبیعی به صورت یک پدیده ی مرضی بنگرند ، طبیعی است که این دیدگاه به کودک نیز منتقل می شود. و این فرایند در نهایت به لکنت زبان می انجامد .
هم چنین آستانه ی تحمل خردسالان در برابر فشارهای روانی کم است. و این فشارها موجب واکنش در نقطه ی ضعف کودک می شوند و می توانند واکنش اسپاسم و گرفتگی تارهای صوتی را به همراه داشته باشند .
طبق این دیدگاه معتقدند که علت لکنت ، نارسایی های زبانی است.چراکه بیشترین ناروانی در سنین فراگیری زبان یعنی دوران رشد زبان اتفاق می افتد .براین اساس ناتوانی های زبانی عامل مهمی در رشد و توسعه ی لكنت می باشد . بررسی میزان شیوع فراوانی لکنت بین کودکان 6 / 5-5 / 5 ساله نیز دلالت بر نارسایی زبانی آنها دارد .
این دیدگاه به این موضوع اشاره دارد که بین اختلالات و آسیب های جسمی به صورت کلی با لکنت رابطه وجود دارد . در واقع اعتقاد بر این است که علت لکنت یک ریشه ی جسمانی دارد .و ممکن است به علت وجود آسیب هایی در بخشی از اندام های گفتاری با بخش های مغزی خود را نشان دهد . عده ای نیز لکنت را به عنوان یک اختلال در سیستم اعصاب مرکزی می دانستند . بنابراین تحقیقات خود را بر روی نوارهای مغزی متمرکز کردند و نتایجی را نیز در این زمینه ارائه نمودند .
عده ای دیگر به ارتباط لکنت با تنفس ، عملکرد شنوایی ، مسائل عصبی و عوامل شیمیایی در بدن اشاره کردند ٤.
عده ای عقیده دارند که لکنت از طریق والدین به فرزندان به ارث می رسد. و گروهی نیز سعی در رد چنین نظری دارند در این حوزه بایستی به احتياط قدم برداشت ، چرا که تأثیرات عوامل محیطی و عاطفی ، مسائل فرهنگی بر روی لکنت ، امکان بررسی لکنت را فقط در قالب ارثی آن از محققین سلب می کند .و حتی کسانی که به ارثی بودن لکنت زبان اصرار دارند تأثیر چنین عواملی را نادیده نمی گیرند . گاه در یک خانواده یا فامیل چند فرد لکنت دار دیده می شود . بسیاری از محققان بی هیچ دلیلی علت این امر را به عوامل ژنتیکی نسبت می دهند.
1ـ نسبت به میزان شیوع ، طبیعی است : با توجه به شیوع سه درصد ، وجود چند فرد لکنت دار در خی از خویشاوندان ( که گاه تعداد آنها به پنجاه نفر هم می رسد ) ، بسیار طبیعی به نظر می رسد . حتی اگر شیوع لکنت را یک درصد تصور کنید ، باز احتمال وجود دو تا سه لکنت دار در برخی از اقوام خویشاوند ، عادی خواهد بود .
۲ـ عوامل اتفاقی : گاه عواملی که موجب لکنت زبان می شوند ( فشار روانی تقلید و … ) به طور بسیار اتفاقی و یا در اثر موقعیت های خاص محیطی و اجتماعی در یک فامیل بیشتر روی می دهد و سبب ، لكنت تعدادی کودک می شود . همان طور که در تعدادی از فامیل ها ممکن است ت هیچ گونه تکنتی مشاهده نشود .
۳ـ عامل تقلید : یکی از علل وجود چند فرد لکنت دار در یک خانواده یا فامیل را می توان همان عامل تقلید کودک از دیگر افراد فامیل دانست که قبلا ذكر آن گذشت .
منظور از دوزبانه یا چندزبانه بودن این است که کودک قبل از این که به تکامل در ساختار زبان مادری خود برسد به یادگیری یک یا چند زبان دیگر بپردازد . به عبارت دیگر کودک قبل از هفت یا هشت سالگی زبانهای دیگری را یاد بگیرد .
لینک های مرتبط با ” علل لکنت زبان ”
با ما در ارتباط باشید در :
