سنسورهای استفاده شده در دتکتورهای دود، معمولاً قادر به تشخیص ذرات دود و مواد جوشانده شده در هوا هستند. این دتکتورها از یک یا چند سنسور حسگر برای این منظور استفاده می‌کنند. وقتی دتکتور دود سیگنال دود را تشخیص می‌دهد، این سیگنال به یک واحد هشدار دهنده منتقل می‌شود. واحد هشدار دهنده معمولاً شامل صداها، نورها و گاهی اوقات اعلام‌کننده به سیستم‌های اعلام حریق است. در صورتی که دتکتور دود به سیستم اعلام حریق متصل باشد، این سیستم می‌تواند اقدامات لازم را برای اعلام حریق و اتخاذ تدابیر ایمنی اجرا کند.
دتکتور دود یونیزاسیونی (Ionization Smoke Detectors)
دتکتور دود اپتیکی (Photoelectric Smoke Detectors)
دتکتور دود حرارتی (Heat-Activated Smoke Detectors)
دتکتور دود لیزری (Laser Smoke Detectors)
دتکتور دود یونیزاسیونی (Ionization Smoke Detectors)
عملکرد: این دتکتورها از یک منطقه حاوی یون‌های منفی و یک منطقه حاوی یون‌های مثبت تشکیل شده‌اند. وقتی دود در محیط حاضر می‌شود، جریان الکتریکی کاهش می‌یابد و دتکتور به وسیله این تغییرات هشدار می‌دهد.
برای شناسایی دودهای سریع و سبک مناسبند و در محیط‌هایی با خطر احتراق سریع مانند آشپزخانه‌ها استفاده می‌شوند.
دتکتور دود اپتیکی (Photoelectric Smoke Detectors)
عملکرد: این دتکتورها از اصل پراکندگی نور استفاده می‌کنند. وقتی دود وارد دستگاه می‌شود، پراکندگی نور تغییر می‌کند و دتکتور هشدار می‌دهد.
برای شناسایی دودهای سبک و برخی مواد معدنی مناسب هستند و در محیط‌های خشک و گرد و غبار استفاده می‌شوند.
دتکتور دود حرارتی (Heat-Activated Smoke Detectors)
عملکرد: این دتکتورها بر اساس افزایش دما هشدار می‌دهند و به وسیله حسگر حرارتی کار می‌کنند.
در محیط‌هایی که دود تولید می‌شود اما تشخیص دود ممکن نیست (مانند محیط‌های گرد و غباری) یا برای حفاظت از اتاق‌ها با اشیاء گرم استفاده می‌شوند.
دتکتور دود لیزری (Laser Smoke Detectors)
عملکرد: از تکنولوژی لیزر برای شناسایی ذرات میکروسکوپی دود استفاده می‌کنند.
برای شناسایی دود با ذرات بسیار کوچک و در محیط‌هایی با شرایط ویژه مانند اتاق‌های سرور یا اتاق‌های فاقد مواد گرد و غبار مناسب هستند.
سنسور دود: دتکتور دود دارای سنسورهای حساس به ذرات دود است که در صورت حضور دود در محیط، تغییراتی را شناسایی می‌کنند.
هشدار صوتی یا نوری: زمانی که دتکتور دود دیده یا شنیده دود را، هشداری صوتی یا نوری را فعال می‌کند تا افراد در محیط به وجود خطر و حاشیه‌گیری از محل مخاطره آگاه شوند.
اطلاع از وضعیت باتری: بسیاری از دتکتورهای دود دارای ویژگی اعلام وضعیت باتری هستند که به کاربر اطلاع می‌دهند که باتری نیاز به تعویض دارد.
اتصال به سیستم اعلان حریق: برخی از دتکتورهای دود به سیستم‌های اعلان حریق متصل شده‌اند تا در صورت فعال‌شدن، اعلان حریق به سایر بخش‌های ساختمان ارسال شود.
قابلیت تست: برخی از دتکتورها دارای دکمه تست هستند که با فشار دادن آن، صحت عملکرد دتکتور را بررسی می‌کنند.
قابلیت اتصال به شبکه‌های هوشمند: برخی از مدل‌های پیشرفته دتکتور دود امکان اتصال به شبکه‌های هوشمند را دارند تا اطلاعات را به دوربین‌های مداربسته یا سیستم‌های هوشمند منزل ارسال کنند.
