دتکتور (Detector) یک دستگاه برای تشخیص و شناسایی یک ورودی خاص یا وقوع یک حالت مشخص طراحی شده است. دتکتورها معمولاً ورودی های خاصی مانند نور، حرارت، صدا، حرکت، جریان الکتریکی، نفوذ و ... را تشخیص می‌دهند. سپس این ورودی ها را تحلیل و پردازش میکنند تا بتوانند به صورت دیجیتال یا آنالوگ نتیجه را به خروجی برسانند. به عنوان مثال، یک دتکتور حرکت می‌تواند به ورودی حرکتی در محیط پاسخ دهد و در صورت تشخیص حرکت، یک سیگنال را برای فعال کردن یا غیرفعال کردن یک دستگاه یا سامانه مرتبط بیرون بفرستد.
انواع دتکتور
دتکتور شعله نوعی دستگاه حسگر است که شعله حاصل از احتراق مواد سوخته را تشخیص دهد. این دستگاه‌ها معمولاً در محیط‌هایی که خطر انفجار یا حریق وجود دارد، استفاده می‌شوند. دتکتورهای شعله از تکنولوژی‌های مختلفی مانند تشخیص اپتیکی ، تشخیص فروسرخ و تشخیص فراصوتی استفاده میکنند.
این نوع دتکتورها برای تشخیص تغییرات دما به کار می‌روند. آن‌ها می‌توانند به دو صورت حساس به دما (Rate-of-Rise) و حساس به دما (Fixed Temperature) عمل کنند. دتکتورهای حرارتی برای تشخیص حریق و سیستم‌های اعلام حریق استفاده می‌شوند.
دتکتور حرکت
این دتکتورها برای تشخیص حرکت در محیط استفاده می‌شوند. آن‌ها معمولاً از سنسورهای مادون قرمز، میکروویو، فراصوتی و یا اولتراسونیک استفاده میکنند.
این دتکتورها برای تشخیص وجود دود در محیط استفاده می‌شوند. آن‌ها می‌توانند بر اساس اصول اپتیکی، یونیزاسیون، حساسیت به گازها یا فشار تغییرات دود عمل کنند.
این دتکتورها برای تشخیص وجود گازهای خاص مانند گازهای سمی یا قابل اشتعال در محیط استفاده می‌شوند. آن‌ها می‌توانند بر اساس اصول شیمیایی، اپتیکی، الکتروشیمیایی و یا تشدید صوتی عمل کنند.
دتکتور رطوبت
این دتکتورها برای تشخیص و اندازه‌گیری رطوبت در محیط استفاده می‌شوند. آن‌ها معمولاً از سنسورهای رطوبت سنجی و هیدرومترها استفاده میکنند.
5 مزیت اصلی استفاده از دتکتور:
1. تشخیص زودهنگام: دتکتورها قادرند به طور سریع و دقیق وجود حوادث مانند حریق و نشت گاز را تشخیص دهند.
2. اطلاع رسانی و هشداردهی: دتکتورها می‌توانند به سیستم‌های اعلام حریق و ایمنی متصل شده و هشدارها را به صورت صوتی، بصری یا از طریق شبکه‌های ارتباطی ارسال کنند.
3. افزایش ایمنی و کاهش خطرات: با تشخیص زودهنگام خطرات، اقدامات اضطراری به موقع صورت می‌گیرد و ایمنی فردی و جمعی افزایش می‌یابد.
4. کاهش خسارت‌های مالی: تشخیص سریع خطرات مانند حریق و نشت گاز می‌تواند خسارت‌های مالی و هزینه‌های تعمیر و بازسازی را کاهش دهد.
5. نظارت و کنترل مداوم: دتکتورها به صورت پیوسته فعالیت کرده و محیط را نظارت میکنند، به خصوص در صنایعی که خطر انفجار و حریق وجود دارد.
