این روز ها، همه ی ما به لطف رسانه ها، اینترنت و شبکه های اجتماعی، در انبوهی از اخبار خوب و بد غرق شده ایم. بعضی از این خبرها بدجوری روی احساسات ما تاثیر می گذارد. یکی از همین خبر ها بهانه ای شد که من دست به قلم شوم و چند خطی راجع به یکی از تاثیر گذارترین انسان های زندگیم بنویسم.
چند ساعت پیش رسانه ها خبر دادند که با افزایش ارزش سهام شرکت تسلا، آقای ایلان ماسک ( Elon Reeve Musk) مدیر عامل شرکت های تسلا، اسپیس ایکس ( SpaceX)، سولار سیتی، استار لینک و ... ، با عبور دارایی شخصیش از مرز 185 میلیارد دلار آمریکا، بالا تر از جف بزوس، به مقام ثروتمند ترین فرد دنیا دست یافت.
به نظر من، برای آدمهایی مثل آقای ماسک، ثروتمند ترین بودن یک ارزش محسوب نمی شود و گمان نمی کنم هیچ کجای دفترچه ی اهدافشان نوشته باشند، روزی ثروتمند ترین فرد جهان خواهم شد! به نظر من این آدم ها پول را تنها یک ابزار برای رسیدن به آرزوهایشان می بینند.
در این نوشته قصد دارم نظرم را درباره ی دلایل موفقیت آقای ماسک با شما در میان بگذارم. اینکه چه ویژگی هایی او را به ثروتمند ترین مرد دنیا تبدیل کرده است؟
اگر تا به حال سخنرانی های آقای ماسک را دنبال کرده باشید، قطعا داستان تاسیس اولین شرکتش را با همراهی برادرش شنیده اید. ایشان در کشور آفریقای جنوبی متولد شده و دوران کودکی سختی را گذرانده است. به دلیل علاقه اش به کامپیوتر و بازی های کامپیوتری در سن 17 سالگی برای تحصیل به آمریکا می رود. ایلان با پول اندکی که داشته، یک دفتر کار را بجای خانه اجاره می کند و شبها را روی یک نیمکت چوبی می خوابد. در همین زمان، به همراه برادرش همزمان با تحصیل در دانشگاه، کمپانی zip2 را تاسیس می کنند و با اندک باقیمانده پولشان یک کامپیوتر می خرند. این کامپیوتر روزها وظیفه اش ارائه ی سرویس های اینترنتیست. بنابراین چاره ای جز کد نویسی در طول شب برایشان باقی نمی ماند. بلاخره این سخت کوشی نتیجه می دهد و ایلان با فروش این کمپانی، صاحب 22 میلیون دلار پول می شود که 1 میلیون دلار آن را برای خرید یک خودروی مکلارن F1 هزینه می کند. بعد ها در برنامه ی میلیونر های خود ساخته در شبکه Cnn به طنز به مجری می گوید، دلیل خرید این خودرو این بود که سر هیچ قرار کاری دیر نرسم! سخت کوشی آقای ماسک او را از شخصی که مجبور بوده روی زمین بخوابد، به یک میلیونر خود ساخته تبدیل می کند و این تازه شروع داستان است.
خیلی از ما مهندس بودن را صرفا در فارغ التحصیل شدن از یک دانشگاه، در یکی از رشته های مهندسی خلاصه می کنیم. اما به نظر من، مهندس بودن یک استعداد و توانایی منحصر به فرد است که به اشخاص این امکان را می دهد که ایده هایشان را به واقعیت تبدیل کنند. مهندسین قدرت تحلیل بالایی دارند و می توانند با استفاده از قوانین حاکم بر جهان، تئوریات مفهومی را به ساختارهای عملی تبدیل نمایند.
حالا چرا مهندس بودن، به موفقیت ایلان ماسک کمک می کند؟ در پاسخ به این سوال می خواهم به دو دلیل اشاره کنم که یکی از این دلایل یک دلیل کلیست که همیشه صادق است و دیگری به پیچیدگی های عصر حاضر مربوط می شود.
دلیل اول کاملا مشخص است. قطعا وقتی شخصی توانایی زیادی در تبدیل ایده ها به یک محصول عملی داشته باشد می تواند با ایده های خود ارزش افزوده خلق نماید. برای مثال ایده ی تبدیل بانکداری سنتی به بانکداری الکترونیکی توسط ایلان ماسک به خلق Paypal انجامید که امروزه نیز یکی از قول های بزرگ بانکداری الکترونیکی محسوب می شود.
دلیل دوم، زیاد آشکار نیست و به ویژگی های ذاتی مهندسین مربوط است. اگر به لیست اولویت های مهارتی شخصی در سالهای اخیر دقت کنید به مهارت های حل مسائل پیچیده و فکر کردن در شرایط بحرانی، قدرت یادگیری پیوسته و مداوم و دارا بودن هوش عاطفی بالا بر خواهید خورد. بسیاری از بزرگان مدیریت کسب و کارها و بیزینس من های سنتی، همواره به دنبال کارمندانی با ذهنهای به ظاهر منظم و ماشین های متحرک می گردند. خیلی از این افراد از تغییرات بزرگ بیزارند و معمولا به ایده پردازان توجه زیادی نمی کنند. آنها برای حل مسائل پیچیده به دنبال راه حل های ساده هستند و در مدیریت به تئوری های رفتار گرایانه و کنترل محور پایبندند. شیوه های مدیریت سنتی، در جهان پیچیده ی امروز، کارآمدی خود را از دست داده است.
ری دالیو که او را به عنوان یکی از بهترین اقتصاددانان دنیا معرفی می کنند، در کتاب Priciples، مهندسین را به عنوان بهترین رهبران معرفی می کند. مهندسین قادرند در جهان به ظاهر بی نظم و پیچیده ی امروز، با استفاده از توانایی هایی که در ایجاد نظم و تحقق ایده ها دارند، نظم ایجاد کنند. اگرچه مهندسین از دید افرادی که هوش عاطفی پایینی دارند خیلی بی نظم به نظر می آیند اما این بی نظمی ظاهری، ناشی از نگاه متفاوت مهندسین به مسائل پیچیده است. چرا که مسائل خیلی پیچیده، راه حل هایی پیچیده خواهند داشت که خیلی منظم و طبقه بندی شده به نظر نمی آیند. همچنین مهندسین معمولا دارای هوش عاطفی بالایی هستند و خیلی به احساسات خود و دیگران توجه می کنند. بنابراین در رهبری سیستم های پیچیده ی انسانی، بجای تمرکز بر کنترل افراد بر مبنای رفتارشان، آنها را آزادانه رهبری می کنند. مهندسین خیلی خوب با افراد تیمشان ارتباط برقرار می کنند و می توانند افراد با انگیزه، با هوش و توانمند را به خوبی رهبری نمایند و از انگیزه های افراد در جهت پیشبرد اهداف تیمی استفاده نمایند. چرا که در نگاه به کارمندان خود، به آنها به چشم یک انسان با همه ی خصوصیات و احساسات انسانی، نگاه می کنند و نه یک ماشین قابل برنامه ریزی!
ایلان ماسک یک وجه تشابه تاریخی با استیو جابز دارد. همه ی شما احتمالا داستان اخراج شدن استیو جابز از شرکتی که خود تاسیس کرده بود (Apple) را شنیده اید. قطعا خیلی دردناک است. اینکه مدیران بی خرد، پس از تسلط بر شرکت ها، خالقان شرکت را کنار بگذارند، قطعا رنج آور است. ایلان ماسک پس از تاسیس Paypal به موفقیت های بزرگی می رسد. اما پس از تسلط Ebay بر سهام Paypal، مدیرعامل جدید Paypal، ایلان ماسک را به دلیل اصرارش بر انتقال زیرساخت های Paypal از یونیکس به مایکروسافت ویندوز، از شرکتی که خود خلق کرده، اخراج می کند. (شکست اول)
ایلان ماسک بلافاصله پس از این شکست، اسپس ایکس ( SpaceX) را تاسیس می کند. ایده اولیه، ایجاد بستری جهت مهاجرت انسان ها از زمین به مریخ است. آقای ماسک متوجه می شود که به دلیل انحصاری بودن صنعت ساخت موشک، هزینه تمام شده قطعات موشک، 2 درصد قیمت آن در ایالات متحده است و او تصمیم می گیرد با ساخت موشک، هزینه های سفر فضایی را تا یک دهم آن کاهش دهد. ساخت هر موشک برای اسپس ایکس صدها میلیون دلار هزینه داشت. متاسفانه سه بار تلاش برای پرتاب موشک های فالکون 1 توسط اسپس ایکس با شکست مواجه شد. این یعنی دود شدن حدود 300 میلیون دلار از ثروت شخصی ایلان! (شکست دوم، سوم و چهارم)
اما ایلان سر سخت تر از آن بود که از ترس شکست دوباره، رویاهای خود را نادیده بگیرد. بلاخره چهارمین تلاش ایلان نتیجه داد و فالون 1 با موفقیت به فضا پرتاب شد. پس از آن ناسا برای اعزام فضانوردان به فضا با اسپیس ایکس چندین قرارداد امضا نمود که نقطه عطفی در فعالیت شرکت اسپس ایکس محسوب می شد.
در سال 2015 موشک فالکون 9 برای تحقق ایده ی پرواز و فرود موشک های عمود پرواز طراحی گردید. آزمایش این موشک نیز بارها با شکست همراه بود. اما ایلان قوی تر از آن بود که دست از دنبال نمودن اهداف خود بردارد و سرانجام این ایده را نیز عملی کرد.
در آخرین ماه سال 2020 میلادی، آزمایش سفینه Starship Sn9 (سفینه ای که جهت مسافرت انسان ها به مریخ طراحی شده است ) به دلیل انفجار در یکی از موتور ها، در هنگام فرود با شکست و انفجار مواجه شد اما تلاشهای ایلان همچنان ادامه خواهد داشت.
شسکت ها همیشه ترسناک و دلهره آور هستند. اما آقای ماسک همواره یک مبارز در مقابله با ترس از شکست هاست. چرا که ترس از شکست یکی از مهم ترین عوامل بازدارنده در مسیر رسیدن به اهداف خواهد بود.
در این نوشته، سه ویژگی ایلان ماسک را که به نظرم باعث شد او به مقام ثروتمندترین فرد دنیا دست یابد، مطرح نمودم: سخت کوشی، مهندس بودن و مبارزه با ترس از شکست.
قطعا یک میلیاردر خود ساخته، ویژگی های شخصیتی جالب و متنوعی دارد. این نکته نیز قابل توجه است که این افراد به پول نگاه ابزاری دارند و قطعا پول را یک هدف در زندگی خود تعریف نمی کنند. در واقع ثروت، تنها یکی از نتایج تلاش های مداوم آنها در مسیر زندگیست.
امیدوارم مطالعه ی این نوشته، انگیزه ای باشد در مسیر تحقق ایده ها.
وبسایت شخصی نویسنده : www.aminalaei.com
