? این روزها فیلمی کوتاه دارد دست به دست می‌شود از سرشماری سال ۱۳۵۵ (آن‌طور که در کپشن آمده) که جالب است و از نظر مقایسه‌ای که با امروز می‌کنیم، عجیب! اما فارغ از این‌ها در رابطه با #سرشماری نکات جالبی هست که فکر کردم خوب است این‌جا بنویسم و با شما به اشتراک بگذارم.
? برای دیدن فیلم این‌جا کلیک کنید.
? چرا سرشماری می‌کنیم؟
سرشماری مثل عکس گرفتن از جمعیت است. ما به فاصله‌ی ۱۰ ساله یا ۵ ساله از جامعه یک عکس می‌گیریم تا بدانیم در اقتصاد، در سیاست، در مدیریت منابع جهان به نفع بشر چگونه عمل کنیم. سرشماری در واقع از آن وقتی رسمی شد که علم آمار رشد کرد و برنامه‌ریزی برای هر شخص اهمیت پیدا کرد. از زمانی که هر شخص در مملکت حائز حق رای، بهداشت، آموزش و ... شد.
? از کی سرشماری می‌کنیم؟
سرشماری اولین‌بار در اواخر قرن ۱۷، در اروپا به صورت موردی آغاز شد. اما نخستین سرشماری رسمی که اطلاعات آن ثبت شده در سوئد ۱۷۴۹ انجام شد. بعد دوباره در سوئد ۱۷۹۰ (یعنی ۳۰ سال بعد) تکرار شد و تازه در ۱۸۰۱ در فرانسه و انگلستان اتفاق افتاد و نهضت سرشماری آغاز شد. در سال ۱۸۵۳ نخستین کنگره‌ی بین‌المللی آمار در بروکسل تشکیل شد و در عقدنامه‌ی این کنگره توصیه شد که سرشماری‌های جمعیتی در فواصل ۱۰ ساله و در سطح ملی انجام شود.
? در ایران کی سرشماری آغاز شد؟
۱۰۰ سال بعد از کنگره‌ی بروکسل؛ در ۱۹۵۶ م. (۱۳۳۵ ه.ش.) ابتدا در بازه‌های ۱۰ ساله و این اواخر در بازه‌های ۵ ساله.
? این فیلم چرا ضبط شده است؟
هر سرشماری موانعی دارد که یکی از آن‌ها آگاهی مردم است. مخصوصا مردمی که سنتی‌اند و لاجرم پنهان‌کار. حدس می‌زنم این فیلم برای آگاهی‌رسانی و همراه کردن مردم است. مردم هنوز هم در ایران -به دلایل مختلف- به آمارگیرها اعتماد ندارند. خیلی‌ها به هیچ‌کس آمار درستی از شغل و درآمد و املاک و گاهی جمعیت خانواده‌شان نمی‌دهند. قدیم‌تر حتی تعداد زنانشان را هم بازگو نمی‌کردند. این فیلم احتمالا در این جهت ساخته شده است که اتفاقا خیلی جالب است و چه تبلیغی خوبی بوده برای آن زمان.
?? یک نکته‌ی جالب درباره سرشماری در ایران!
گفتم سرشماری موانع مختلفی دارد. یکیش آگاهی مردم است و یکی دیگرش آگاهی دولت‌ها. گاهی افرادی که به مقام‌های عالی می‌رسند پیش خودشان فکر می‌کنند صلاح همه‌چیز را می‌دانند. یک مثال خوبش در ایرانِ سال‌های ۶۲-۱۳۶۱ اتفاق افتاد. وقتی مرکز آمار طبق وظایف خودش که باید هر ۱۰ سال یک‌بار آمارگیری کند اولین گام‌های سرشماری سال ۶۵ را برمی‌داشت. در این زمان برخی مقامات به سرشماری واکنش نشان می‌دهند و استدلال می‌کنند که چون کشور درگیر جنگ است و جمعیت حالت عادی ندارد (مهاجرت داخلی و...) بنابراین سرشماری در اولویت نیست. درحالی که سرشماری دقیقا به همین دلیل انجام می‌شود؛ تا عکس روز جمعیت را به برنامه‌ریزان مملکت نشان دهد و نسبت به آن واکنش درست داشته باشند.
دیگر نوشته‌ها را این‌جا هم می‌توانید بخوانید: https://t.me/Matnbazz
