حامد امینی
حامد امینی
خواندن ۲ دقیقه·۶ سال پیش

آینده نگاری منطقه ای یا Regional Foresight چیست؟

آینده نگاری رو معمولا اینطوری تعریف میکنن:

"فرایندی سیستماتیک و مشارکتی که هدفش کسب آگاهی از آینده های مختلف و خلق آینده مطلوبه و همچنین قصد داره تصمیمات و اقدامات رو برای دستیابی به اون آینده بهبود بده."

اگر چنین تعریفی رو فرض بگیریم، توی همه زمینه ها میشه آینده نگاری انجام داد یعنی همونطور که یه سازمان نیاز به آینده نگاری با این تعریف رو داره، یه چالش اجتماعی معضل ریزگردها یا بحران کم آبی هم میتونه موضوع آینده نگاری باشه. حتی شاید بشه گفت موضوعات عمومی تر بیشتر از مسائل سازمانی نیاز به مشارکت، خلق آینده مطلوب و بسیج اقدامات و تصمیمات دارن.

یکی از موضوعاتی که آینده نگاری توش تونسته خیلی خوب بکارگیری بشه، برنامه ریزی منطقه ای هستش. موضوعی اجتماعی با بازیگران زیاد در سطح منطقه مورد بررسی. از نهادهای حاکمیتی و دولتی گرفته تا شرکت های خصوصی و بخش کسب و کار و حتی نمایندگان گروههای مردمی و خود مردم....

شناسایی آینده های مختلفی که میتونه پیش روی یک منطقه جغرافیایی باشه و انتخاب آینده مطلوب بصورت جمعی در بین بازیگران اون منطقه همونطور که مشارکت سازماندهی شده بالایی رو میطلبه دستاوردهای فوق العاده ای رو میتونه برای مناطق داشته باشه.

یکی از این دستاوردها تدوین برنامه در بین بازیگران واقعی مناطق جغرافیایی بجای برنامه ریزی های متمرکز و از بالا به پایین ملی هستش... همین یک مورد دنیایی از فوائد رو داره، اولا اطلاعات واقعی و عینی داخل منطقه وجود داره و مرکزیت کشورها هرقدر هم اطالاعات دقیقی بتونه جمع کنه حس واقعی مناطقه رو نداره، دوما شبکه ای از خبرگان منطقه ای که از حوزه های مختلف جمع میشن تا آینده نگاری منطقه ای رو به اجرا بذارن با اطلاعاتی که از هم بدست میارن در آینده همکاری های بسیار بزرگی رو میتونن ساماندهی کنن. سوما برنامه ریزی متمرکز موجب میشه برنامه ریزی های هر بخش (مثل انرژی و آب و ...) در سازمان های متمرکز ملی انجام بشه و تا سطح مناطق ابلاغ بشه، لذا لزومی نداره برنامه های بخشی متمرکز در سطح مناطق همگرا با همدیگه باشن، آینده های نگاری منطقه ای میتونه علاوه بر همگرا سازی برنامه های منطقه ای برنامه های بخشی کشور رو هم همگرا و واقعی کنه.

غیر از شبکه سازی، و همسوسازی برنامه های منطقه ای و بخشی باید به تعهد و همدلی که این سبک در مناطق ایجاد میکنه هم اشاره کنیم...

بگذریم، مفصل شد. بطور خلاصه میشه گفت آینده نگاری منطقه ای به کارگیری تمامی مفاهیم و ابزارهای آینده نگاری در سطح مناطق جغرافیاییه. موضوعی که در کشورهای با پهنه سرزمینی متنوع و بزرگ مثل آمریکا و همچنین مناطقی که کشورها کوچک و به هم پیوسته هستند مثل اروپا خیلی مورد استفاده بوده.

به نظر میرسه کشورما هم اگر سطح برنامه ریزی منطقه ای رو در کشور ایجاد کنه و زیرساخت های حقوقی و بودجه ایش رو واقعا فراهم کنه از بسیاری از آسیب های برنامه ریزی متمرکز در جایی مثل سازمان برنامه و برودجه نجات پیدا میکنیم... البته اگر قدرت خواهی دولت ها و جذابیت تمرکز قدرت بذاره!

آینده نگاری
اینجا محل انتشار یافته ها و تجربیات من در مورد موضوعیه که هشت ساله بهش مشغولم و واقعا دوسش دارم: "آینده پژوهی"
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید