شاید رایج ترین سوالاتی که از یه آینده پژوه پرسیده میشه اینه که:
"فرق آینده پژوهی(futures studies) با آینده نگاری(foresight) چیه؟"
" آینده نگاری یعنی ساختن آینده و آینده پژوهی یعنی کشف آینده؟"
احیانا اگه آینده پژوهی رو حرفه ای دنبال کنی تو دلت یه آه ه ه میکشی... اگه بخوای جواب بدی داستان میشه و مفصله... اگرم بخوای بپیچونی فکر میکنن تعطیلی... ساده ترین جواب اینه که بگی: " همشون اسم یه علمن به خدا! ولی کمی هم فرق دارن!"
اوکی، من بهتون حق میدم ولی خوبه یه بار مفصل تر به این مورد بپردازیم. شاید واقعا کسی نیاز به جواب درست و حسابی داشته باشه...
اولا لازمه بدونیم این تنوع اسامی زاییده چی بوده؟ بطور خلاصه میشه گفت بخاطر "بلوغ پیدا کردن مطالعات آینده نگر در طی زمان" و همچنین "زمینه فرهنگی و اجتماعی حاکم بر مطالعات"...
معروف ترین اسامی که برای حوزه مطالعات آینده بکار میرن این موارد هستن:
Futures studies, Foresight, Futurology , Futurism
اسم اول Futurology : این اسم با این فرض به وجود اومد که آینده از طریق حواس و اطلاعات قابل شناساییه. برخی در نقد این مکتب میگن آینده که وجود نداره تا بخواد شناسایی بشه، بطور خلاصه میشه گفت قائلین به این اسم هم تا حدودی این موضوع رو میدونن! ولی اطلاعاتی که میتونه از آینده بدست بیاد و کاربردی بودن این اطلاعات همچنان براشون انقدر ارزش داره که این اسم رو برای کاری که میکنن انتخاب کنن...
اسم دوم Futurism : به نظرم این مفهوم از همه موارد دیگه براتون جذاب تره! فیوچریسم در واقع یه جنبش ایدئولوژیکه نه یه اسم برای علم مطالعه آینده... معروفه که ایتالیا خاستگاه طرفدارای این مفهومه... اونا آینده گرا هستن یعنی معتقدن دانش باید راه شناسایی دقیق آینده رو فراهم کنه. طرفدارای این نهضت گرایش زیادی به سرعت تحولات فناوری و همگرایی انسان و ماشین دارن! شاید مهمترین نکته در مورد این نهضت اینه که اونا برای رسیدن به چشم اندازشون معتقدن باید همه نمادهای گذشته مثل موزه ها و کتابخونه ها رو از بین برد!
اسم سوم و چهارم Futures studies& Foresight: آینده نگاری (Foresight) یک فرایند مشارکتیه که شامل جمع آوری آگاهی ها و خلق چشم اندازهای میان/بلندمدت به هدف جهت دهی به تصمیمات امروز و بسیج اقداماته. نکته جالب اینه که مفهوم آینده پژوهی (Futures studies) هم بسیار به این تعریف نزدیکه. ابزارها و روش های مورد استفاده این دو مفهوم هم خیلی به همدیگه نزدیکن اما چند فرق مهم وجود داره. آینده نگاری(Foresight) تاکید زیادی به این داره که مطالعه باید به اقدام منجر بشه و مشارکتی باشه در حالیکه آینده پژوهی (Futures studies) بیشتر جنبه مطالعاتی و آکادمیک داره...
اما نهایتا میرسیم به همون جواب ساده و از سر باز کنی! ریچارد اسلاتر به عنوان یکی از معروف ترین آینده پژوهان جهان معتقده اسامی نظیر Futures studies, Futures research, Foresight, Futures همگی یک معنی میدن و میتونن بجای همدیگه به کار برن...
پس اگه یکی ازتون پرسید فرق آینده پژوهی با آینده نگاری چیه؟ و حال نداشتید براش بحث رو باز کنید بدون عذاب وجدان بگید" یکین بابا! اسمای مختلفی برای یک علمن..."
