یکی از جذابترین کارهای دنیا همیشه ساخت و تولید موسیقی بوده است. چه چیزی از این زیباتر که در فرصتی که برای زندگی بهدست آوردهایم زمانمان را برای ساخت موسیقی بگذاریم که میدانیم چقدر مردم با آن ارتباط برقرار میکنند و چقدر با آهنگها خاطره میسازند. قطعا با آهنگسازها و تنظیمکنندههای بزرگ ایران و دنیا آشنایی دارید و میدانید که چقدر محبوب هستند و چقدر زندگی زیبایی دارند (و چقدر درآمد خوبی دارند). اما در این پست میخواهیم با پرودیوسرها آشنا شویم و ببینیم چگونه میتوان به یک پرودیوسر موفق تبدیل شد.
فکر میکنید یک آهنگ از چه مراحلی میگذرد تا به شکل کامل ساخته شود و به گوش من و شما برسد؟ ابتدا آهنگسازی انجام میشود و ملودی اصلی آهنگ به همراه آکوردهای آن ساخته میشود. سپس در مرحله تنظیم آهنگ به سراغ کاملتر کردن آن با استفاده از صدای سازهای موسیقی میرویم و ساختار موسیقی را تشکیل میدهیم. در مرحله طراحی صدا، صداهای جدید ساخته میشود (این مرحله همیشه ثابت نیست و تو تنظیم هم اجرا میشه) و در نهایت ضبط میشود و با یک میکس و مسترینگ نهایی، آهنگ آماده پخش در بازار موسیقی میشود.
پرودیوسر کیست؟ پرودیوسر آهنگ، هنرمندی است که تمام مراحل بالا را میتواند به تنهایی انجام دهد و یک آهنگ پرودوس یا تولید کند. میدانید که دنیای تکنولوژی در همهی زمینهها از جمله موسیقی باعث ایجاد تغییرات گستردهای شده و به کل مراحل تولید موسیقی را متحول کرده است. شما با یک نرم افزار آهنگسازی به اضافه چند پلاگین میتوانید یک آهنگ کامل بسازید. درست است! موضوع همیشه فقط و فقط خلاقیت بوده و نه ابزارها. خوشبختانه ابزارهای امروزی یک پرودیوسر نرم افزارها و وی اس تی پلاگینهای موسیقی هستند و نیاز الزامی به تجهیزات گران قیمت استودیو نداریم. اما قطعا هنگامی که در کار خود حرفهای شدیم و به درآمد از موسیقی رسیدیم، میتوانیم یک استودیو مجهز برای خود بسازیم.
خب حال که با تعریف پرودیوسر و کاری که انجام میدهد آشنا شدیم، ببینیم که چگونه میتوان به یک پرودیوسر موفق تبدیل شد؟ در این مسیر ما 7 راهی که بسیار اهمیت دارد را با هم بررسی میکنیم. هیچکدام از این راهها دشوار نیست و با نشستن در خانه با یک کامپیوتر یا لپتاپ قابل انجام است. پس لطفا بهانه را برای شروع این مسیر جذاب، کنار بگذارید.
اگر فقط بخواهیم یک مورد الزامی برای تمام کسانی که در حوزه موسیقی فعالیت میکند انتخاب کنیم، شنوایی قوی نتهای موسیقی است. در اولین وهله باید بتوانیم فرق نت صحیح و فالش (اشتباه) را تشخیص دهیم. که بسیاری از انسانها از این توانایی برخوردار هستند و فرق نت صحیح و غلط را در آهنگ تشخیص میدهند. همین یک مورد ما را در امر یادگیری موسیقی و پرودیوسینگ خیلی جلو میاندازد. اما باز هم کافی نیست! باید موسیقیهای مختلف در ژانرهای مختلف گوش کنیم و تجربهی شنیداری خود را تقویت کنیم. ملودیهای مختلف را بشنویم، به صداسازیها و اجزای آن موسیقی دقت کنیم.
اگر میخواهید آهنگساز، نوازنده، پرودوسر شوید و یا هر فعالیتی در زمینه موسیقی داشته باشید، بهتر است اندکی با تئوری موسیقی آشنا شوید. واژگان و اصطلاحاتی وجود دارد که باید آنها را بشناسیم. تئوری موسیقی بسیار گسترده و عمیق است. اما ما نمیخواهیم کتابهای قطور و پیچیده تئوری موسیقی را یاد بگیریم. در حدی آن را یاد میگیریم که باعث پیشرفت ما در حوزهای که در آن فعالیت میکنیم، شود. سایت آرتیست شو یک کتاب الکترونیک برای آموزش تئوری موسیقی تهیه کرده که به شکل خیلی خلاصه و همراه با مثال تئوری موسیقی را به زبان ساده به شما آموزش میدهد. با تهیه این کتاب که رایگان هم هست و یا مطالعات خود در فضای اینترنت و یوتیوب، خیلی زود مباحثی که باید را فرا میگیرید.
نرم افزار میزبان چیست؟ DAW یا Digital Audio Workstation نرمافزارهای پیشرفتهی موسیقی هستند که تمام مراحل ساخت یک آهنگ را میتوان در آنها انجام داد. یعنی چه؟ یعنی هم میتوانیم آهنگسازی و تنظیم کنیم و صداهای مختلف را به آن انتقال دهیم، هم ضبط کنیم و هم میکس و مستر انجام دهیم. بسیاری از آهنگهایی که میشنوید، به همین شکل تولید شدهاند. با تهیه و نصب یکی از نرمافزارهای میزبان محبوب مثل نرم افزار Cubase و نرم افزار Fl Studio میتوانید شروع به یادگیری آهنگسازی و ساخت آهنگهای خود کنید. کار کردن با این نرمافزارها بسیار لذتبخش است و هر کاری که بخواهید میتوانید برای آهنگهای خود انجام دهید. صدای پیانو میخواهید، پلاگین آن را روی نرم افزار نصب کنید. لوپ درامز میخواهید، یک سمپلر روی آن نصب کنید و … برای مشاهده نرم افزارهای میزبان محبوب و قابلیتهای آنها مقاله "مقایسه نرم افزارهای آهنگسازی" را مطالعه کنید.
داشتن یک فضای کاری مناسب همیشه باعث افزایش کارایی شما میشود. کار کردن در یک محیط آرام در کنار ابزارها و وسایلی که نیاز داریم، علاوهبر اینکه لذتبخش است، کیفیت آهنگهایمان را نیز بیشتر میکند. بنابراین بهتر است در اتاق خود یک استودیوی خانگی کوچک فراهم کنیم. ابزارهایی که نیاز داریم یک کامپیوتر که نرمافزار میزبان روی آن نصب شده، اسپیکر مانیتورینگ یا یک هدفون است. در ادامه اگر میخواهیم حرفهای ادامه دهیم، میتوانیم برای خود کارت صدا، میدی کنترلر و پنلهای آکوستیکی نیز تهیه کنیم.
ارتباط با افرادی که در زمینهای مشترک با ما کار میکنند تجربهی زیادی را به ما منتقل میکند. از آنجایی که در یک زمینه مشترک، یعنی موسیقی فعالیت میکنیم، مسلما چالشها، دغدغهها و راهحلهای مشترک زیادی بین افراد وجود دارد که میتوانیم از کمک و تجربه یکدیگر استفاده کنیم. به خصوص که موسیقی یک هنر است و افراد هنرمند علاقهی زیادی به ارتباط گرفتن با افراد مختلف و هنرجوها دارند. بنابراین سعی کنید در فضاهای سوشال (اینستاگرام، یوتیوب و …) افراد موفق در حوزهای که فعالیت میکنید (آهنگسازی، نوازندگی، پرودیوسینگ) دنبال کنید و از تجربهی آنها استفاده کنید.
در فضای اینترنت، گوگل و یوتیوب و بسیاری از سایتهای آموزشی وجود دارد که به خوبی آموزشهای آهنگسازی، تنظیم، میکس و مستر و… را در قالب ویدیوها و مقالات آموزشی منتشر میکنند تا مخاطبین همیشه در حال یادگیری و افزایش علم خود باشند. کانالهای خوب یوتیوب و وبسایتهای معروف آموزشی را دنبال کنید تا خودتان را بهروز نگه دارید و با علم روز دنیا پیش بروید. به عنوان یک آرتیست باید بهروز، مدرن و با تجربه باشید.
برای بعضی از ما سرچ کردن و پیدا کردن مطالب آموزشی کار دشواری است. چرا که انبوهی از مطالب و ویدیوهای آموزشی وجود دارد و ما نمیدانیم از کجا شروع کنیم و کدام مسیر را ادامه دهیم. اما وبسایتهای آموزشی خوبی وجود دارد که به خوبی مطالب را دسته بندی کرده و با مشاوره دادن به شما کمک میکنند مسیر پیچیده تبدیل شدن به یک پرودیوسر یا آهنگساز برایتان تبدیل به مسیر صاف و بیدردسری شود. البته که این وبسایتها بیشتر خارجی هستند (مثل LANDR) اما تعداد معدودی از وبسایتهای ایرانی مثل سایت آموزش موسیقی آرتیست شو نیز به زیبایی این کار را انجام میدهند و با مخاطبین خود رابطهی خوبی برقرار میکنند.
حال نوبت آن رسیده که کار خود را بدون ترس آغاز کنیم. نرم افزار خود را باز کنید و هر آنچه که یاد گرفتهاید را امتحان کنید. قطعا خوب آغاز نمیشود و آنچه که میخواهید نمیشود :)) خود آقای هانس زیمر هم از ابتدای کار خود موفق به خلق آثاری مثل موسیقی فیلم Interstellar شده است و پس از بارها تمرین و امتحان کردن موارد مختلف به این جایگاه رسیده است. پس شما هم بدون ترس از اشتباه کردن شروع به ساخت آهنگ کنید و مطمئن باشید پس از گذشت مدت کوتاهی پیشرفت را در پروژههای آهنگتان احساس خواهید کرد.