(به‌روزرسانی شده در تاریخ: ۲۳ اسفند ۹۸)
عنوان صفحه رو اول «سیر تا پیاز گیم‌جم!» در نظر گرفته بودم ولی خب یه لحظه به خودم گفتم که با شرکت کردن توی سه تا گیم‌جم میشه سیر تا پیازش رو فهمید؟!? جواب قطعا نـَــــــه بود!? به خاطر همین یخورده سمباده‌ش زدم و تبدیل شد به این تیتری که الان ملاحظه می‌کنین ولــــی...
ولی یه وقت اصلا به ذهن‌تون خطور نکنه که کیفیت‌ش هم ساده‌تر شده! من نهایت سعی‌م رو کردم تا ریز به ریز جزییات‌ش رو به همراه ذکر منابع ویدئویی و متنی معتبرش توی این سری مطلب «سه قسمتی» ثبت و مکتوب کنم.
باشد که این سنت حسنه در بین همگان، بالاخص جمع بازی‌سازان ایران زمین، جاری گردد.اجرُکُم عندالکوجیما?
قبل از شروع...
?نویسنده این مطلب کی هست اصلا ؟!
با دیدن صفحه لینکداین‌م میشه یه چیزایی فهمید :)
این قسمت و کلا این بخش رو برای دوستانی آوردم که ممکن بود به صورت کلی آشنایی نداشتن با این رویداد یا کمتر اطلاعات در موردش می‌دونستن، پس اگه شما خواننده عزیز یک سِنیور گیم‌جمر با تجربه هستین، این بخش رو Skip کنین... (ای کاش ویرگول قابلیت گذاشتن باتن هم می‌گذاشت!?)
خب، اگه بخوایم یک تعریف ساده در عین حال کامل داشته باشیم، تقریبا میشه از این جمله استفاده کرد:
❓ســـوال: "آنلاین/حضوری" یعنی چی؟ جـــواب: به صورت کلی گیم‌جم ها توی دو دسته اجرا میشن.
?دسته اول به صورت «حضوری و سایت محور»، به این صورت که داوطلبان برای شرکت در این جنس گیم‌جم‌ها باید به همراه لوازم مورد نیازشون مثل لپتاپ، تشک خواب و ... در یکی از سایت‌های ثبت شده کشورشون حضور پیدا بکنن. یعنی «حضور فیزیکی» یک شرط الزامی هست.
◀️نمونه شناخته شده این دسته Global Game jam هست که به گیم‌جم سراسریِ جهانی(World-Wide) معروفه (بیش از ۱۲۰ کشور تا الان عضو این مجمع شدن) و هر «یک سال یک بار» به مدت «۴۸ ساعت(دو روز)» برگزار میشه.
به طور مثال، سایت های که در ایران میزبان GGJ ۲۰۲۰ بودن شامل لیست زیر هست:
?آواگیمز (تهران- ۲۵ بازی ثبت شده)
?دانشگاه تبریز (۲۰ بازی ثبت شده)
?دانشگاه تهران (۲۰ بازی ثبت شده)،
?دانشگاه شریف (۶ بازی ثبت شده) و ...
برای دیدن لیست کامل سایت‌های ایران به این لینک مراجعه کنین.
◀️ از نمونه‌های دیگه گیم‌جم حضوری «Nordic Game Jam» هست که در شهر کُپِنهاگ (پایتخت دانمارک) برگزار میشه. بازی «Baba Is You» (برنده بهترین طراحی بازی از DICE Award) محصول این رویداد هست.
◀️نمونه شناخته شده این دسته هم جناب Ludum Dare (به اختصار LDJAM) اعظم هستن که بنده شخصا ارادت خاصی بهشون دارم! (یجور تعریف کردم که انگار طرف انسانه!)
برای اثبات این قضیه نیاز به دادن لینک ویکی‌پدیا یا فلان سایت نقد معتبر نیست! کافیه اسم‌ش رو توی Twitch یا Youtube سرچ کنین تا با سیــــل عظیمی از ویدئوهای تولید شده برای این گیم‌جم مواجه بشید.
این ویدئوها به صورت کلی شامل این سه دسته زیر هستن:
?۱) DevLogها (شرح کلی یا جزئی تجربه‌های شرکت کننده)
?۲) پلی‌تست‌ها (بازی کردن بازی‌های سابمیت شده و توی بعضی موارد تحلیل و بررسی حین بازی)
?۳) Live streamingها (ساخت بازی «به صورت زنده(Live) که از خود ساخت پروژه جدید توی انجین گرفته تا بیلد نهایی و انتشار)
گیم‌جم «لودوم دِر» ۲ بار در سال برگزار میشه، در دو دسته: Jam و Compo
❓ســـوال: فرق این دو دسته با هم چیه؟ جـــواب: دسته the jam همون گیم‌جم معمولی هست که توی ۷۲ ساعت برگزار میشه، اما دسته the compo میشه گفت یک دسته گیم‌جم حرفه ای(Hard mode) به حساب میاد که نه تنها یک روز زودتر، یعنی ۴۸ ساعتِ، باید گیم‌تون رو سابمیت کنین بلکه باید از پایه(Scratch) اونم به صورت تنهایی شروع کنین به ساخت‌ش و در نهایت موظف هستین سورس پروژه‌تون رو هم برای بررسی نهایی در کنار بازی بیلد گرفته شده به اشتراک بذارین!?
ما همون مدل Easyش رو شرکت کنیم شاهکار کردیم!?
از امروز یعنی چهارشنبه ۲۱ اسفند، دقیقا ۳۷ روز دیگه به شروع این رویداد هیجان انگیز مونده. من خودم واقعا براش لحظه شماری می‌کنم که بتونم سعادتِ حضور قدرتمند در این مسابقه باارزش رو داشته باشم.?
?معرفی چند مورد دیگه از گیم‌جم های آنلاین مشهور برگزار شده:
۱) GMTK Game Jam 2019 که بیشتر از ۲۵۰۰ گیم سابمیت شد براش! رقم باور نکردیه لعنتی!
۲) Community Game Jam که به میزبانی Blackthornprod دوست داشتنی بود.
۳) Brackeys Game Jam 2020.1 که بنده هم شرکت کردم :)
به زودی توی قسمت‌های بعد حتما تجریبات‌م توی این گیم‌جم رو به اشتراک میذارم.
(برای دیدن لیست گیم‌جم‌های برتر برگزار شده سایت itch.io به این لینک مراجعه کنین.)
یک فرق اساسی بین گیم‌جم‌های حضوری و گیم‌جم‌های آنلاین وجود داره، اون مورد چیزی نیست جز «ارزیابی و امتیازدهی» بازی‌های ثبت شده بعد از اتمام زمان رویداد.
به طور مثال سایت گلوبال گیم‌جم(Global Game jam) به صورت زیرساختی کلا سیستم Rating نداره و نمیشه به جز یه قلب ساده! به پروژه ها امتیاز داد.
در واقع گیم‌جم‌هایی مثل گلوبال گیم‌جم براساس این شعار پیش میرن که:
"شرکت کن، حضور پیدا کن، شبکه سازی کن (تیم بساز یا وارد یک تیم شو) و در نهایت یک خروجی قابل اجرا تحویل بده"
یعنی حضور در یک جمع علاقه‌مند(نه الزاما حرفه ای) بازی‌سازی و ساخت بازی در کنارهم خودش ارزش زیادی داره و نیازی به جایزه یا ارزیابی بعدش نیست.
اما اون طرف قضیه، یعنی گیم‌جم‌های آنلاین بدون استثنا یک بخش مهمی از فرایندشون همین مرحله Rate و امتیازدهی سایر بازی‌های ثبت شده هست. حتی با فراهم کردن لیستی به اسم «Most Karma» که بازی‌هارو براساس بیشترین تعداد امتیازهایی که بقیه دادن چیده میشن، شرکت کننده رو بیشتر تشویق به این عمل می‌کنن!
این سوال از پایه و اساس اشتباهه و نباید مثل سایر حوزه‌ها توی باطلاق مقایسه های غلط فرو رفت!
آنریل خوبه یا یونیتی! سی شارپ خوبه یا سی پلاس پلاس! مکس خوبه یا مایا و ...
در واقع میشه اینجور به قضیه نگاه کرد: «غایتِ نهاییِ مشترک» همه‌ی گیم‌جم‌ها «کمک به صعود شرکت کنندگان به قله‌های موفقیت حوزه بازی‌سازی» هست، حالا هرکدوم ممکنه از یک راهی برن، یکی از مسیر چشمه، یکی از مسیر شیب‌دار سربالایی، یکی از مسیر غار پشت تپه، یکی هم از مسیر ماشین‌رو!? تنبلا!
یه بار دیگه تعریف قبلی رو یه نگاه بندازیم: « دورهمی آنلاین/حضوری بازی‌سازی با یک موضوع خاص »
❓ســـوال: "با یک موضوع خاص" یعنی چی؟ جـــواب: تمام لذت ماجرا به همین قسمت میتونه خلاصه بشه :)
موضوع/عنوان خاص یا همون Theme (بخونید ثیم) مزایای زیادی داره، از جمله:
قطعا پیدا کردن یک سوزن توی یک اتاق خیلی راحت تر از پیدا کردن همون شی در یک انبار بزرگه! پس شک نکنین محدودیت کار مارو برعکس راحت میکنه و بهمون این قابلیت رو میده که سوخت خلاقیت‌مون رو توی یک محدوده مشخص مصرف کنیم به جای دور دور زدن در جاده‌های شمال!?
مطرح کردن موضوع خاص در زمان اجرای مسابقه از سابمیت شدن بازی‌های از قبل ساخته شده جلوگیری میکنه.
البته موقع ثبت بازی هوش مصنوعی وجود نداره که مثلا چک بکنه تاریخ Build (یا حالا حالت حرفه ای‌ترش تاریخ Cacheهای پشت صحنه پروژه) بعد تاریخ برگزاری گیم‌جم بوده یا نه! (اگه بخوان این همه خرج اون AI بکنن که خب میرن در قالب یک پلن تجاری میفروشن‌ش!?)
خیلی راحت میشه از دور بودن طراحی و محتوای بازی به موضوع یا Theme گیم‌جم فهمید. حالا به صورت موردی توی گیم‌جم‌های آنلاین این بخش یک امتیاز اختصاصی داره که بازی‌ها بر اساس معیار theme رده بندی میشن که توی تصویر زیر میتونین ببینین.
بدون شک یک طراح بازی(Game designer) در طول فعالیت‌ش همیشه دنبال ایده‌های مختلف توی کتاب، فیلم، سریال، انیمه، جنگل، دریا، جاده شمال! و... می‌گرده. چه چیزی از این وضعیت بهتر که یک ایده از طرف جمعی از فعالان حرفه ای این حوزه بهش داده بشه که روش کار کنه و خروجی بگیره؟! از خداشم باشه!?
نمونه‌های زیادی رو میشه اسم برد که از همین فرصت استفاده کردن و به خروجی‌های منحصر به فردی رسیدن، به طور مثال بازی موبایلی Chameleon Run که برای Ludum dare شماره ۲۸ ساخته شده، کاملا از تم گیم‌جم که «You only get one» بود الهام گرفته شده. تریلر این بازی خدمت شما:
*برای دیدن ۱۰ بازی گیم‌جمی دیگه که داستان مشابه همین بازی رو داشتن به این لینک مراجعه کنین.
این مورد البته همگانی نیست و توی بعضی مواقع برگزارکنندگان(Host) حرکت‌های غافل‌گیرانه این شکلی میزنن! به طور مثال موضوع(Theme) گلوبال گیم‌جم سال ۲۰۱۲ این عنوان انتخاب شده بود بود:
"An image of Ouroboros"
خودتون رو یک لحظه توی اون زمان نمایش تم قرار بدین و تصور کنین که ملت چقدر حرص خوردن!?
(برای دیدن لیست کامل Themeهای هر دو گیم‌جم به این لینک و این لینک ویکی پدیا مراجعه کنین)
خب به آخر این مطلب رسیدیم...
این لینک‌ها خدمت شما:
- به زبان «فارســــی (FA)» ⬇️
? ویدئوی «گیم‌جم چیه؟» که آقای صادق برومند به زبان شیرین فارسی زحمت تولیدش رو کشیدن.
? ویدئوی «۶ بازی برتر در استیم که ۴۸ ساعته خلق شده اند» از ویجیاتو
? مقاله «چگونه گلوبال گیم جم از ما بازی‌ساز بهتری می‌سازد؟» از ویجیاتو
? مطلب «معروف‌ترین بازی‌هایی که در گلوبال گیم جم ساخته شده‌اند» از آواگیمز
? ویدئوی «DevLog فارسی گلوبال گیم‌جم ۲۰۲۰» از همون آقای برومند دوباره!
- به زبان «انگلیســـی (EN)» ⬇️
? بخش مخصوص گیم‌جم سایت Itch.io (مرجع گیم‌جمرها)
? ویدئوی «TWO DAYS to Make a Game» از خانوم Simone به زبان شیرین انگلیسی!?
? ویدئوی «Thanks for Nothing» که یک DevLog فوق العاده حرفه ای و خنده دار??
(لیست کامل ویدئوهای تهیه شده این کانال برای گیم‌جم Ludum dare، از دستش ندین)
? لیست کامل ویدئوهای پلی‌تست گیم‌جم‌های مختلف از کانال Randomise User (این رو من خودم به صورت وعده‌ای در طول روز به عنوان «غذا و Feed گیم‌جم» میل می‌کنم!)
? ویدئوی The Best Games from GMTK Game Jam 2019 که در واقع تحلیل برنده‌های این گیم‌جم هست از طرف خود Mark Brown فیلسوف!. بقیه ویدئوی گیم‌جمی که توی کانال‌ش رو از دست ندین.
? ویدئوی Brackeys Game Jam 2019 - BEST GAMES! از خود Brackeys
? ویدئوی دولاگ I made a game under 24 Hours! از LixianTV دوست داشتنی
?How to Get the Most Out of a Game Jam (مقاله‌ای شناخته شده و تاثیرگذار از خانوم Christer Kaitila که هر سه بخش چیستی، چرایی و چگونگی رو با هم توضیح میده)
? لیست صفر تا صد گیم‌جم هایی که وجود داره (البته سایت‌ش خیلی وقت هست آپدیت نمیشه متاسفانه)
(ویدئوی های باارزش خیلی زیادی در مورد نکته‌های شرکت در گیم‌جم هست که در قسمت سوم یعنی «چگونگی شرکت در گیم‌جم» بهش می‌پردازیم)
اگر تمایل داشتین بخش بعدی رو مطالعه کنین:
⭕️⭕️ این مطالب به یاری و همکاری شما دوستان عزیزِ فعال در این حوزه میتونه خیلی کامل‌تر و همینطور بی‌نقص‌تر باشه... اگه نکته‌ای، نظری، پیشنهادی و انتقادی دارین خیلی خوشحال میشم که توی همین صفحه در بخش نظرات منتقل‌ش کنین. (فقط خواهشا حاوی ویروس کرونا نباشه که ما هنوز آرزو زیاد داریم?✌?) ⭕️⭕️
