دو نویسنده بزرگ بازاریابی
آل ریس از بزرگان نام آشنا حوزه بازاریابی است که کتاب تجارت جنگ است(marketing warfare) را نوشته است. آقای ریس با الگو گیری از سبک های نبرد و استراتژی های نظامی دست به تحلیل بازار می زند و حامی دیدگاه کلاسیک تجارت است. دیدگاه کلاسیک درباره تجارت , رقابت محض است که آقای پورتر یکی ایده پردازان شاخص این دیدگاه است.
ولی در آن روی دیگر سکه کتاب استراتژی اقیانوس آبی اثر چان کیم هم از کتاب های مشهور بازاریابی است که دیدگاهی در مقابل دیدگاه کتاب آقای ریس مطرح کرده بود(حتی مخالف دیدگاه کلاسیک ). که بدون توجه به رقبا هم می توان کسب و کار را به اوج رساند.در صورتی که آقای ریس تمام تمرکز خود را بر رقیب و شکست آن قرار می دهد.
کتاب تجارت جنگ است
نویسنده دراین کتاب تجارت را همچون رقابتی سخت و جنگی پرچالش می بیند که فقط با استراتژی های دقیق جنگی می توان از این مسیر سخت عبور کرد . اصل دفاع و قوا مهم ترین اصول جنگی هستند که یک ژنرال بازاریابی باید همیشه در نبرد های بازاریابی خود به آن ها توجه داشته باشد . خداوند همیشه در سمت جبهه ای با قوای بیشتر است پس در نبرد ها با قوای بیشتر حضور پیدا کنید تا پیروز شوید. همچنین به تعریف رهبر، چالش گران و باقی گروه های موجود در یک صنعت می پردازد و استراتژی مربوط به هر کدام را توضیح می دهد.
کتاب استراتژی اقیانوس آبی
در این کتاب روشی معرفی می شود که بدون نگرانی از رقبا می توان از اقیانوس سرخ (بازار پر تنش) عبور کرد و به اقیانوس آبی (بازار بی رقابت و مطمئن) رسید و در آنجا به سود بسیار زیادی دست یافت ولی اینکار نیاز به نوآوری و رهبری بسیار دقیقی دارد که به آسانی نمی توان آن را اجرا کرد و همیشه دام های اقیانوس سرخ در مسیر ما وجود دارد. با استفاده از بوم استراتژی ، خلق مزیت جدید ، حذف فرآیند های پرهزینه و تغییر در عوامل دیگر می توان بازاری امن ایجاد کرد که البته بدون عبور از چالش ها و موانع این امر ممکن نیست.
بررسی دیدگاه آقای ریس : آقای ریس رقیب محور بودن را از تمامی عوامل دیگر در بازاریابی مهم تر می دانند و حتی محور های دیگر را بی ارزش نشان می دهد شکست رقیب را راه موفقیت شرکت معرفی می کند در صورتی در کتاب اقیانوس آبی شرکت یلوتیل حتی بدون هزینه های بازاریابی نجومی به راحتی موفق می شود که رقبا را کنار بزند. در صورتی که آقای ریس قدرت ارتش بازاریابی را محور اصلی می داند. در کتاب اقیانوس آبی مثال هایی زده می شود که شرکت ها با دید کلان تر و فراتر از یک رقیب هم توانسته اند بازار را بدست بگیرند و پیروز شوند همچنین نیاز نبوده است بر یک رقیب یا یک بازار خاص تمرکز کرده باشند. همچنین آقای ریس رهبر بازار را بسیار مقدس و خدشه ناپذیر نشان می دهد. به نظر بنده رقبا عامل مهمی هستند ولی محصول و مشتری در جایگاه بالاتری قرار می گیرند .
بررسی دیدگاه آقای چان کیم: ایشان با زیرکی مفهوم رقیب را در دید کلان نگر خود پنهان می کند ولی این واقعیت که ما باز هم براساس کل رقبا (یک صنعت) دست به تحول می زنیم را نمی توان انکار کرد . البته قبول دارم تفاوت نگاه ایشان با آقای ریس که رقابت را محدود بین چند شرکت (رهبر و چالش گر ) می بیند؛کاملا مشهود است. ولی از طرفی تمام تلاش ها برای حفظ اقیانوس آبی به علت دوری کردن از رقبا است. البته من دیدگاه ایشان که خود را به رقیب محدود نکنیم و فضا ها و مشتریان پنهان در بازار را جستجو کنیم تا به اقیانوس های آبی برسیم ؛ را بسیار جذاب و کارآمد می بینم.
در نهایت از دکتر محمد مهدی پور بصیر تشکر فراوان دارم که مشوق من شدند تا این بررسی را انجام دهم .
امیدوارم با خواندن این متن ذره ای به اطلاعات بازاریابی شما خوانندگان عزیز اضافه کرده باشم و شما هستین که اقیانوس سرخ یا آبی را انتخاب می کنید . با آرزوی موفقیت در تمام اقیانوس های رنگی زندگیتان
امین شمسایی
