متن ماده 30
توقف و عدم تکرار
دولت مسئول فعل متخلفانه بین المللی متعهد است:
الف) در صورت تداوم فعل، آن را متوقف کند.
ب) در صورتی که شرایط ایجاب کند اطمینان و تضمینات مناسبی برای عدم تکرار آن ارائه دهد.
شرح و تفسیر ماده پیش رو به زبان ساده
به زبان ساده دولتی وجود دارد که بر خلاف قواعد آمره بین المللی، در حال انجام یک فعل متخلفانه بین المللی است و متعهد بوده از این عمل متخلفانه بین المللی دست بردارد.
بند الف: در صورت تداوم فعل، آن را متوقف کند، به فرض اگر این فعل را انجام می دهد باید آن را متوقف کند.
به طور مثال برجام را در نظر بگیرید تخلف آن است که غنی سازی بیش از حد استاندارد بین المللی خارج از نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی یک تخلف بین المللی است و دولت ایران این تخلف را انجام می داد بنابر این، ایران را مجبور به توقف کردند، در زمانی که برجام امضاء شد، ایران سایت های غنی سازی خود را تعطیل و از کار انداخت (سیمان ریختن در راکتور هسته ای اراک که به بزرگترین عملیات تخریب هسته ای در دنیا مشهور است).
نکته مهم: در بند (الف) ماده 30 دولت باید پایبند شود که تخلف انجام شده را متوقف نماید.
بند ب: در صورتی که شرایط ایجاب کند اطمینان و تضمینات مناسبی برای عدم تکرار آن ارائه دهد.
به زبان ساده میتوان بیان نمود، دولت متخلف باید تعهداتی را به سازمان های بین المللی یا کشورهای ناظر ارائه دهد که دیگر این عمل متخلفانه را تکرار نخواهد کرد.
اگر به طور مثال برجام را در نظر بگیریم اگر ایران تخلفاتی خارج از تعهداتی که در برجام امضاء نموده انجام دهد تحریم های سازمان ملل دوباره بر خواهد گشت، این خود یک نوع تضمین است.
حالت یک چوب بالاسر بوده که اگر ایران دوباره تخلف نماید تحریم ها برگشته و یا تشدید خواهد شد و حتی امکان دارد مکانیزم ماشه فعال شود، و این مکانیزم ماشه همان راهکاری است که بتوانند فعال و دولت ایران را تنبیه کنند، در مکانیزم ماشه اگر کشورها و اتحادیه اروپا به نتیجه نرسند، تحریم های سازمان ملل برگشته و امکان دارد موضوع تخلف به شورای امنیت ارجاع و قطعنامه های تحریمی بر علیه ایران صادر شود.
