پنج سال بعد از کرونا: درس‌هایی از یک پاندمی فراموش شده...

همه‌گیری کووید-19، بر اساس آنچه تاکنون می‌دانیم، بیش از 20 میلیون نفر را به کام مرگ کشانده، 16 تریلیون دلار هزینه داشته، 1.6 میلیارد کودک را از تحصیل محروم کرده و حدود 130 میلیون نفر را به فقر سوق داده است. و این همه‌گیری هنوز به پایان نرسیده است: آمارهای اکتبر 2024 نشان می‌دهد که حداقل 1000 نفر در هر هفته به دلیل کووید-19 جان خود را از دست می‌دهند، که 75 درصد از این موارد در ایالات متحده رخ داده است. این آمار فقط بر اساس داده‌های 34 کشوری است که هنوز مرگ‌ومیر ناشی از کووید-19 را به سازمان جهانی بهداشت (WHO) گزارش می‌دهند.

ماه گذشته، در یک نشست 4 روزه درباره پیشگیری از همه‌گیری‌های آینده، اپیدمیولوژیست سازمان جهانی بهداشت، ماریا ون کرخوف، با لحنی مملو از ناامیدی این آمار را ارائه کرد. او به حاضران گفت:
«در دنیایی که من در آن زندگی می‌کنم، هیچ‌کس نمی‌خواهد درباره کووید-19 صحبت کند. همه طوری رفتار می‌کنند که انگار این همه‌گیری واقعاً اتفاق نیفتاده است.»

با این حال، 5 سال پس از ظهور ویروسی که به SARS-CoV-2 معروف شد و برای اولین بار در ووهان چین دیده شد، دانشمندان همچنان به طور گسترده تلاش می‌کنند تا به درک بهتری از کووید-19 برسند.
چریلین سیروآ، ویراستار مجله Cell، گفت:
«ما برای اینکه واقعاً از تمام مقالات علمی [مرتبط با کووید-19] منتشرشده در سال 2024 مطلع باشیم، باید هر روز بیش از 240 مقاله بخوانیم.»

علیرغم سیلی از یافته های جدید درباره رفتار ویروس و راه‌های جلوگیری از مبتلا شدن به آن، بسیاری از حاضران در نشست نگران بودند که جهان درس‌های آموخته‌شده از این همه‌گیری را نادیده گرفته باشد. "احساس می‌کنم یک نیروی جاذبه عظیم ما را به سمت انجام کارهای اشتباهی که قبلاً انجام می‌دادیم می‌کشاند،" ون کرخوف گفت. "هیچ دلیلی وجود ندارد که به گذشته برگردیم."

آنچه حتی بیشتر برخی از حاضران در کنفرانس را نگران کرد این بود که بسیاری از کشورها در واقع نسبت به تحقیقات پیشگیری از همه‌گیری واکنش‌های کینه توزانه ای نشان داده‌اند. بخش عمده‌ای از این خشم ناشی از ادعای تأیید نشده‌ای است که می‌گوید ویروس SARS-CoV-2 از یک آزمایشگاه نشت کرده است.رالف بریک، ویروس‌شناس دانشگاه کارولینای شمالی در چپل هیل، توضیح داد که واکنش‌های شدید عمومی و سیاسی علیه جامعه ویروس‌شناسی و سلامت عمومی در حال افزایش است. او معتقد است که این وضعیت ممکن است باعث شود شاهد وضعیت بدتری در سطح محلی حتی قبل از همه‌گیری باشیم. همچنین، او اخیراً از سوی رابرت ردفیلد، رئیس سابق مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده، به عنوان "مغز متفکر" یک تلاش فرضی برای دستکاری و مهندسی ویروس SARS-CoV-2 متهم شده بود.

این کنفرانس که تحت نظارت مؤسسه Cold Spring Harbor Asia برگزار شد، 140 محقق و مقام بهداشتی از 17 کشور را گرد هم آورد تا درباره موضوعاتی مانند منشأ همه‌گیری، الگوهای جهشی SARS-CoV-2، درمان‌های جدید، و استراتژی‌های خلاقانه واکسن برای مقابله با تهدیدات آینده بحث کنند. کِی ساتو، ویروس‌شناس دانشگاه توکیو و یکی از برگزارکنندگان کنفرانس، گفت"یکی از دلایل اصلی برگزاری این کنفرانس این بود که ما در دوران پاندمی نمی‌توانستیم حضوری ملاقات کنیم او همچنین امیدوار بود که این مکان بتواند محققان بیماری‌های عفونی از چین را جذب کند، کسانی که از سال 2020 تعاملات محدودی با جامعه تحقیقاتی جهانی داشته‌اند.

حدود ۲۰ دانشمند از چین در این کنفرانس حضور داشتند، اما دو نفر از برجسته‌ترین محققان COVID-19 این کشور غایب بودند. شی ژنگلی، که در موسسه ویروس‌شناسی ووهان روی ویروس‌های کرونا در خفاش‌ها تحقیق کرده و هدف انتقادهای زیادی از کسانی است که معتقدند ویروس SARS-CoV-2 از آزمایشگاه او نشت کرده است، او تنها یک سخنرانی ضبط‌شده درباره توالی‌یابی ژنوم دیگر ویروس‌های کرونا ارائه داد. این در حالی بود که او یکی از برگزارکنندگان این رویداد بود. همچنین، جورج گائو، ویروس‌شناس آکادمی علوم چین و رئیس سابق مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های چین، نیز همین اقدام را انجام داد. ساتو، یکی از برگزارکنندگان، معتقد است که دولت چین به این افراد اجازه نداده در کنفرانس شرکت کنند. شی و گائو هر دو از توضیح علت غیبت خود به مجله Science خودداری کردند.

یکی از جالب‌ترین سخنرانی‌ها توسط ایمن‌شناس یون‌لانگ کاو از دانشگاه پکن ارائه شد. او توضیح داد که "سرعت تکامل فوق‌العاده" ویروس SARS-CoV-2 نه تنها باعث ایجاد انواع جدیدی از ویروس می‌شود که باعث بازآلودگی می‌شوند، بلکه واکسن‌ها و درمان‌های آنتی‌بادی نیز به سرعت تأثیر خود را از دست می‌دهند. کاو اشاره کرد که از ۱۴۰ آنتی‌بادی شناسایی‌شده در آزمایشگاهش، تنها دو آنتی‌بادی توانسته‌اند در برابر ویروس‌های در حال گردش در دو سال گذشته مؤثر باشند.او همچنین یک آنتی‌بادی به نام SA55 معرفی کرد که پیش‌بینی می‌کند برای دو سال دیگر در برابر انواع جدید ویروس مؤثر باشد. این آنتی‌بادی از خون افرادی که قبلاً از SARS بهبود یافته بودند و سپس واکسن‌های SARS-CoV-2 دریافت کرده‌اند، استخراج شد. همچنین، شرکت سینووک بیوتک اسپری بینی حاوی SA55 را آزمایش کرده که در پیشگیری از عفونت‌ها ۸۰ درصد اثربخشی داشته است.پیش‌بینی تکامل ویروس‌ها می‌تواند به طراحان واکسن کمک کند تا واکسن‌هایی با اثربخشی بیشتر تولید کنند.دیوید رابرتسون زیست شناس دانشگاه گلاسگو به همراه تیم خود از یک مدل هوش مصنوعی برای پیش‌بینی تکامل ویروس و طراحی واکسن‌هایی که بتوانند با انواع مختلف ویروس‌ها مقابله کنند، رونمایی کرد.

بسیاری از سخنرانان تأکید کردند که واریانت های مختلف ویروس کرونا مانند اومیکرون بیشتر در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، تکامل یافته‌اند. پیش‌بینی تکامل ویروس‌ها با هوش مصنوعی ابزاری مفید است، اما هنوز راه زیادی برای پیش‌بینی دقیق آینده داریم.همچنین، برخی محققان در حال بررسی تهدیدات دیگر کروناویروس‌ها هستند. گورپریت برار از نوآوری‌هایی توضیح داد که این سازمان در حال توسعه واکسن‌هایی برای چندین نوع کروناویروس است که می‌توانند به راحتی به انسان‌ها منتقل شوند. این واکسن‌ها همچنین می‌توانند در برابر انواع مختلف SARS-CoV-2 و دیگر ویروس‌های مشابه مؤثر باشند.

هنوز معماهای زیادی در مورد وضعیت فعلی ویروس SARS-CoV-2 و منبع اولیه نشت آن وجود دارد. هیچ توافقی در مورد چگونگی ایجاد بیماری طولانی‌مدت کووید (Long Covid)، و علائم ناتوان‌کننده ان که میلیون‌ها نفر بعد از بهبود از عفونت‌های اولیه خود تجربه کرده‌اند، وجود ندارد. همچنین در مورد درمان یا پیشگیری از این بیماری هنوز ابهامات زیادی وجود دارد. تلاش‌ها برای یافتن منبع نشت دقیق اولیه پاندمی نیز عمدتاً به بن‌بست خورده است.

برای جلوگیری از اعتراضات احتمالی افرادی که به نظریه نشت ویروس از آزمایشگاه اعتراض داشتند، سازمان‌دهندگان کنفرانس تدابیر امنیتی بیشتری اتخاذ کردند. با این حال، تنها یک دانشمند، جاناتان لیتام، استاد ویروس‌شناسی به‌طور عمومی نظریه نشت آزمایشگاهی را مطرح کرد و با ارائه یک بیانیه اعلام کرده بود که ویروس SARS-CoV-2 اولین بار از موسسه ویروس‌شناسی ووهان (WIV) نشت کرده است جایی که نمونه‌های بدنی از معدنچیانی که در سال ۲۰۱۲ به‌طور مرموزی بیمار شدند، پیدا شده است. آنجلا راسماسون، ویروس‌شناس از دانشگاه ساسکچوان، در یک مناظره داغ با لیتام، این نظریه را رد کرد و گفت هیچ مدرکی مبنی بر صحت آن وجود ندارد. او سپس در سخنرانی خود به بررسی نمونه‌های "محیطی" که از ژانویه تا مارس ۲۰۲۰ از بازار ماهی فروشان غذاهای دریایی هوانان در ووهان جمع‌آوری شده بودند پرداخت. این بازار به بسیاری از اولین موارد کووید-۱۹ در دسامبر ۲۰۱۹ ارتباط دارد. راسماسون گفت: "من دارم لایه‌های کشفیات را نازک‌تر می‌کنم."

او و بسیاری از پژوهشگران دیگر در کنفرانس معتقدند که این نمونه‌ها و شواهد دیگر از نظریه‌ای حمایت می‌کنند که این حیوانات در بازار عامل انتقال SARS-CoV-2 به انسان‌ها و شروع پاندمی بوده‌اند.

او گزارش داد که نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از بازار، شامل ژن‌های حیواناتی بود که توسط اینترفرون فعال شده بودند، پروتئینی که در طول عفونت‌های ویروسی تولید می‌شود. راسماسون به این نتیجه رسید که سگ‌ها و خوک‌های وحشی بیشترین احتمال را داشتند که در بازار آلوده به ویروس SARS-CoV-2 باشند. اما او محدودیت‌های این تحلیل را پذیرفت و گفت: "با این حال: من هیچ حیوان آلوده‌ای پیدا نکرده‌ام."

جسی بلوم، استاد ویروس‌شناسی از مرکز سرطان فرد هاچینسون که قانع نشده بود پاندمی اولین بار از بازار غذاهای دریایی چین نشت کرده است از همکارانش خواسته که همچنان به احتمال نشت از آزمایشگاه محتاط باشند، او گفت: "هنوز اطلاعات زیادی در مورد اولین موارد انسانی نداریم . و چیزی در مورد آنچه که واقعاً در اواخر ۲۰۱۹ در ووهان اتفاق افتاده است، نمی‌دانیم."

کریستین دروستن، ویروس‌شناس از موسسه ویروس‌شناسی چاریته در برلین که به‌شدت از نظریه بازار حمایت می‌کند، از سیاسی‌شدن بحث منشأ پاندمی انتقاد کرد. او به‌ویژه از گزارشی که اخیراً توسط کمیته‌ای از مجلس نمایندگان آمریکا به رهبری جمهوری‌خواهان منتشر شده و ادعا می‌کند که بودجه آمریکا ممکن است به ایجاد SARS-CoV-2 در WIV کمک کرده باشد، انتقاد کرد و گفت: "آن‌ها نه تنها شواهد موجود را نادیده می‌گیرند، بلکه شواهد موجود را تحریف می‌کنند."

گروه مشورتی علمی سازمان بهداشت جهانی برای منشأ پاتوژن‌های نوظهور قرار است گزارش خود را در چند هفته آینده منتشر کند، اما هیچ‌کدام از شرکت‌کنندگان در این کنفرانس منتظر افشاگری‌های بزرگ نیستند. ون کرخوو، که مسئولیت این گروه را برعهده دارد، گفت: "من به‌طور کامل معتقدم که داده‌های زیادی وجود دارد که ما به آن‌ها دسترسی نداریم."

او به یک پایگاه داده چینی اشاره کرد که شامل ۵۰۰ توالی ویروسی از ژانویه و فوریه ۲۰۲۰ است که سازمان بهداشت جهانی به آن دسترسی ندارد و افزود: "بزرگ‌ترین سوال من این است که مزارع چه نقشی دارند؟" او به این نکته اشاره کرد که ممکن است ویروس SARS-CoV-2 از حیوانات اهلی و پرورش یافته برای فروش در بازارها به انسان‌ها منتقل شده باشد.

ون کرخوو در پایان جلسه هشدار داد که جهان در حال کاهش آمادگی خود در برابر پاتوژن‌ها و پاندمی های مرگبار جدید است.

متنی که خواندید ترجمه ای بود از

COVID 5 years later: Learning from a pandemic many are forgetting | Science | AAAS