گِلِه: من عهد بسته بودم تا زمان ساخت وب‌سایت شخصی خودم دیگر در ویرگول چیزی ننویسم! چرا؟
دلم برای مقاله‌ای سوز بر می‌دارد که به‌خاطر عدم ذخیره خودکار توسط ویرگول، هرگز منتشر نشد!
بگذریم. این مطلب را می‌نویسم شاید هرچند کم اما مؤثر افرادی با این روش آشنا شوند و عشق به یادگیری را در خودشان رشد دهند، منظور یادگیری مؤثر است!
تقریبا یک ماه پیش در زمان‌های خالی مشغول ترجمه کمیک تعاملی تحت وبی بودم که موضوعش تکرار فاصله دار بود.
خب تکرار فاصله دار (Spaced Repetition) روشی برای به‌خاطر سپاری مؤثر هر چیزی است.
فکر کنید چقدر برای یادگیری نکته جدیدی زمان صرف می‌کنید و پیش می‌آید بعد از مدتی در مجموع چیزی از آن به خاطرتان نمی‌آید؟
این حس خیلی دردناک است و همین درد باعث شده تا متخصصان علم حافظه و یادگیری دست به‌کار شوند و به دنبال کشف و ابداع روش‌های موثرتری برای یادگیری باشند.
البته این رشته سر دراز دارد چرا که اولین پژوهش علمی توسط دانشمندی آلمانی به نام هرمان ابینگ‌هاوس (Hermann Ebbinghaus) صورت گرفت.
این بنده خدا در حرکت مازوخیستی معروف خودش که شروع کشف علم حافظه و تکرار فاصله‌دار بود 1000 کلمه بی‌معنی را حفظ کرد!
نتیجه چه شد؟ آقا کشف کردند که بیشتر چیزهایی که یاد می‌گیرند در 24 ساعت اولیه از یاد می‌برند! (خوشبینانه تنها مقداری از آن را توانست به خاطر بیاورد) و اگر مرور به آموخته‌های مذکور نداشته باشند تقریبا از قفس خواهد پرید!
اگر قصد مطالعه کمیک تعاملی که گفتم را ندارید باید بگویم ضرر می‌کنید اما برای اینکه این مطلب ناقص نماند و حق مطلب را ادا کنیم اندکی در مورد نحوه کارکرد تکرار فاصله دار خواهم نوشت.
خلاصه روش کار تکرار فاصله دار این است که باید چیزها را زمانی که تقریبا دارند از یاد می‌روند مجددا مرور کنید. (به همین سادگی!)
حالا این تکرار می‌تواند به هر روشی باشد. معمولا از فلش کارت ها و جعبه لایتنر استفاده می‌شود.
پس مرور چیزها زمانی که قرار است از یاد بروند اصول کار تکرار فاصله دار است اما اینکه در چه بازه هایی این مرورها انجام شود مسئله مهم‌تری است که به تشریح آن خواهم پرداخت.
مشکل این است که برخلاف تصور عموم ذهن انسان چیزها را خطی فراموش نمی‌کند بلکه اینجا منحنی از فراموشی به شکل زیر وجود دارد.
برای مقابله با این فراموشی بازه های زمانی باید فاصله دار باشند، یعنی پس از یادگیری به ترتیب باید یک روز سپس دو روز بعد و همینطور چهار روز و هشت روز بعدی مرور انجام شود.
پس نیازی به مرور همه روزه نکات (فلش کارت‌ها) نیست و این بازه به مرور طولانی‌تر یا به اصطلاح فاصله دار می‌شود که پس از مدت مشخصی دیگر نیاز به مرور ندارید، چون حالا اطلاعات در حافظه بلندمدت شما جای گرفته و خوش به حال شما.
حتما «چطور تا ابدیتی (کم و بیش) هرچیزی را به خاطر بیاوریم» را مطالعه کنید در این کمیک تعاملی شما عملا حین مطالعه وارد دنیای تکرار فاصله دار می‌شوید و مفهوم آن را به خوبی فرا می‌گیرید.
