فیلم سینمایی ابدیها (Eternals) جدیدترین عنوان از ابرپروژه سینمایی مارول به کارگردانی کلویی ژائو منتشر شد. این عنوان در سایتهای ردهبندی نتوانست نمرات خوبی را کسب کند اما در گیشه به نسبت عملکرد موفقتری داشت. کارگردانی فیلم ابدیها بر عهده کلویی ژائو کارگردان چینی تبار هالیوود بوده؛ این کارگردان پیشازاین توانسته بود بهخاطر فیلم سرزمین آوارگان (بودجه کمی هم داشت) که منتقدان هم آن را تحسین کرده بودند موفق به دریافت اسکار شود. اما ساختن فیلمهای ابرقهرمانی نشان داده است که کار راحتی نیست آیا کلویی ژائو توانسته است از پس این کار سخت بر بیاید یا خیر؟
قبل از اینکه به بررسی فیلم بپردازیم خوب است بدانیم که فیلم ابدیها (Eternals) بیست و ششمین فیلم از ابرپروژه سینمایی مارول است، اما ابدیها نخستینبار در کمیکی به همین نام در سال 1976 توسط جک کربی ساخته شدند. داستان کمیک ابدیها درباره انساننماهای ابرقهرمان است که یک میلیون سال پیش توسط سلستیالها برای زندگی راحت بر روی زمین خلق شدهاند. دشمنان ابدیها نیز دیوینتها هستند که دشمنی برای بشریت محسوب میشوند.
فیلم ابدیها متأسفانه کارگردانی قوی و درخوری ندارد و از ابتدای فیلم کاملاً مشخص است ژائو کارگردانی در حد و اندازه فیلمهای بزرگ نیست. ضعف کارگردانی در فیلم ابدیها آنقدر زیاد و واضح است که از همان ابتدا در ذوق مخاطب میخورد و تماشای فیلم را سخت میکند. در ژانر ابرقهرمانی مهمترین نکته جلوههای ویژه است که بر همه چیز در فیلم تأثیر میگذارد از طراحی صحنه و لباس تا مبارزههای هیجانانگیز که لازمه این ژانر است.
فایتهای فیلم ابدیها را میشود جزو بدترین فایتهای ژانر ابرقهرمانی بهحساب آورد. برای این گفته میتوان دلایل زیادی آورد اما اصلیترین دلیل آن کپی بودن فایتها از ابرقهرمانان دنیای دی سی بهخصوص فایتهای ایکاروس و ماکاری است. نکته دیگر جلوههای ویژه ضعیف که باعث بهوجودآمدن سکانسهای تکراری مخصوصاً در فایتهای گیلگمش و سکانسهای مربوط به ثینا که عمدتاً از نمایی لانگ (مانند سکانسهای فایت ابتدایی فیلم) و کاملاً مصنوعی کار شده است.
وقتی تیم بازیگری فیلم ابدیها (Eternals) را روی کاغذ نگاه کنیم نامهای آشنا و بزرگی مانند کیت هرینگتون، آنجلینا جولی، سلما هایک، هری استایلز به چشم میخورند، اما موقع دیدن فیلم تمام این اسامی بهگونهای در فیلم گم هستند. ازآنجاییکه این فیلم در واقع مقدمهای بر ماجراجوییهای تازه در دنیای مارول است؛ کاراکترهای فیلم هم انگار برای رد شدن روی فرش قرمز در فیلم ظاهر میشوند و عملاً بازی بهخصوصی از آنها نمیبینیم.
کاراکترهایی مانند استارفاکس (با بازی هری استایلز) و بلک نایت (با بازی کیت هرینگتون) آنقدر سکانسهای کمی دارند که فرصتی برای ارائه بازی خود ندارند (بهخاطر دلیلی که بالا ذکر شد). سلما هایک نیز نقش چندانی در فیلم ندارد اما آنجلینا جولی قضیهای متفاوت دارد. با دیدن فیلم به نظر میرسد که ژائو بنا را بر استفاده بیشتر از برند آنجلینا جولی گذاشته است تا استفاده از بازیگری او؛ این ادعا را میتوان در سکانسهای فایت ثینا مشاهده کرد. بازیگران کمتر شناخته شده فیلم نیز بازی قابل قبولی ارائه میدهند و دیدن فیلم را قابلتحمل میکنند.
فیلم ابدیها یک ویژگی مهم دارد و آن این است که با آغاز دنیا شروع میشود، با زمین زندگی میکند و تا پایان دنیا پیش میرود. همین ویژگی باعث میشود زیرمتن جالبتوجهی داشته باشد. داستان آفرینش یکی از مشهورترین، پرتکرارترین و مورد بحثترین داستانهای دنیا است، در علم اوایل یا علم شناخت اساطیر داستان آفرینش به چند دسته طبقهبندی شده مانند: آفرینش از هیچ، آفرینش از آشوب، آفرینش از غول نخستین، مهبانگ، خلق بهوسیله هوش برتر و...
فیلم ابدیها نیز روایت خود را از آغاز جهان دارد، روایتی که هیچکدام از طبقهبندیهای معمول را شامل نمیشود اما درعینحال تمام این دستهبندیها را در خود جایداده. اما این روایت، روایت کمنقصی از آب در نمیاید و اگر مخاطب کمی اطلاعات داشته باشد و به آن توجه کند متوجه حفرههای غیرمنطقی در آن میشود. ابدیها ابتدا با مقدمهای از آفرینش شروع میشود که شباهت زیادی به روایت آفرینش ادیان ابراهیمی بهخصوص دین یهود دارد، مثلاً در این مقدمه اولین مخلوق نور در نظر گرفته میشود.
فیلم اما هر چه جلوتر میرود از این روایت دینی فاصله میگیرد. آریشم که خالق دنیا معرفی میشود خود یکی خالقان (سلستیالها) دنیاهای بیشمار است و فیلم کاملاً واضح خالق را هوش برتر فرازمینی در نظر میگیرد که زمین محلی برای آزمایش اوست و نه بیشتر! ابدیها اما چه کسانی هستند؟
ابدیها در ابتدای فیلم نشان میدهد که تمدن بشری در حوزه تمدنی بینالنهرین (میانرودان) شکلگرفته است و دلیل شکل گرفتن و توسعه این تمدن ابدیها هستند. ابدیها در فیلم قهرمانان کوه المپ (قهرمانان اسطورهای یونانی) معرفی میشوند، قهرمانانی که زاده آریشم هستند و هدف از آمدن آنها بر روی زمین شکلدادن به تمدن بشری و کمک به ارتقای آن است!. اما در میان این ابرقهرمانان یک اسم برای خاص وجود دارد و آن گیلگمش است.
گیلگمش که در اصل قهرمان اسطورهای بینالنهرین و قدیمیترین اسطوره مکتوب جهان شناخته میشود در فیلم جزو قهرمانان اساطیری یونانی معرفی میشود و فیلم ابدیها کاملاً بیپروا اسطوره مهمی مانند گیلگمش را مصادره میکند و بازیگری که نقش گیلگمش را بازی میکند دان لی بازیگری زاده کره جنوبی است!. در کل ژانر ابرقهرمانی همیشه بر یک منطق استوار است و آن این است که این قهرمانان غربی و آمریکایی هستند که وظیفه نجات دنیا را بر عهده دارند.
ابدیها اما پا را یکقدم فراتر گذاشته و میگوید: تمدن را قهرمانان ما بنا گذاشتهاند و به پیشرفت آن کمک کردهاند پس شکی نیست که ما باید منجی آن باشیم.
امتیاز: 5 از 10