در جهانی که کلمات سال‌ها با آزادیِ بی‌مرز در معنا غلتیده‌اند، حالا با ابزاری روبه‌رو هستیم که ما را وادار می‌کند دوباره به زبان فکر کنیم. «پرامت»، این واحد گفت‌وگوی ما با هوش مصنوعی، دیگر فقط یک فرمان یا درخواست نیست؛ بلکه به شکل ناگزیری ما را به روایت‌گری، نظم معنایی، و شفافیت درونی دعوت می‌کند. این مقاله، تلاشی‌ست برای درک تغییری که پیش چشم ما اتفاق می‌افتد: تغییری که در آن، زبان دیگر صرفاً ابزار نیست، بلکه بستر شکل‌گیری حقیقت و آزمون صداقت اندیشه است.
زبان نه صرفاً ابزار انتقال معناست و نه تنها ظرفی برای بیان احساس. بلکه می‌توان گفت زبان، جایی‌ست که ذهن و جهان بیرون در آن به هم می‌رسند. هر کلمه‌ای که می‌نویسیم، پلی‌ست بین چیزی که می‌اندیشیم و چیزی که قابل مشاهده و فهم برای دیگری‌ست.
برای قرن‌ها، این ساحتِ میانجی بودنِ زبان پنهان ماند. ما می‌نوشتیم، می‌گفتیم، و تصور می‌کردیم که آن‌چه می‌فهمیم، به‌خودی‌خود قابل انتقال است. اما حالا، با ظهور هوش مصنوعی، این میان روشن شده است. دیگر نمی‌توان با مبهم‌گویی از مسئولیت اندیشه فرار کرد؛ چرا که «پرامت» یک ساختار می‌طلبد — ساختاری که تنها در روایت منسجم پدید می‌آید.
پرامت، در نگاه اول، تنها یک جمله‌ی ساده است: «تصویری از یک جنگل در مه، در سبک امپرسیونیستی بساز». اما پشت همین جمله‌ی ساده، دنیایی از انتخاب‌ها و ارزش‌گذاری‌ها پنهان است. چرا جنگل؟ چرا مه؟ چرا امپرسیونیستی؟
هوش مصنوعی، برخلاف ابزارهای قبلی، فقط دستور نمی‌گیرد؛ بلکه بر مبنای روایتِ پنهان‌شده در هر پرامت پاسخ می‌دهد. اگر روایت نباشد، اگر پیوستگی منطقی در انتخاب واژه‌ها نباشد، نتیجه هم ناقص یا بی‌معنا خواهد بود.
این یعنی: اگر چیزی می‌خواهی، باید آن را روایت کنی.
در عصر پست‌مدرن، آزادی در معنا ما را از مسئولیت رها کرد. می‌توانستیم بگوییم «برداشت من این است» و از زیر بار استدلال فرار کنیم. اما در جهان امروز، نه فقط به‌واسطه‌ی هوش مصنوعی، بلکه به‌دلیل بازتعریف فرهنگی زبان، این آزادی دیگر بدون پاسخ‌گویی دوام نمی‌آورد.
هوش مصنوعی از ما نمی‌خواهد شفاف بنویسیم، بلکه می‌خواهد ساختارمند بنویسیم. مثلاً اگر بگویید «شخصیتی که می‌خواهد از تنهایی فرار کند»، سیستم نمی‌پرسد «چرا؟» بلکه تلاش می‌کند فضایی بسازد که در آن، چنین خواستی معنی‌دار باشد.
اما اگر زمینه، علت، یا انسجام نداشته باشد، سیستم دچار سردرگمی می‌شود — همان‌گونه که مخاطب انسانی هم در این صورت سردرگم می‌شود.
پرامت موفق، پرامتی‌ست که روایت دارد: یک مسئله، یک فضا، یک هدف. این روایت‌گری دیگر محدود به ادبیات یا سینما نیست؛ بلکه به بخشی از سواد روزمره‌ی ما تبدیل شده است.
برای مثال، فرض کنید می‌خواهید تصویری از یک روستای کوهستانی در زمستان تولید کنید. اگر فقط بنویسید «روستای کوهستانی در زمستان»، نتیجه ممکن است سرد، کلیشه‌ای یا بدون معنا باشد. اما اگر بنویسید: «روستایی متروک در کوهستان‌های برفی که رد پاهای یک گرگ تنها در آن دیده می‌شود»، سیستم نه تنها تصویر می‌سازد، بلکه داستان می‌سازد.
در اینجا، روایت نقش معنا را بازی می‌کند؛ چون زبان باید نه‌فقط مفهوم‌ساز، که فضایابی هم باشد.
اگر روزی ماشین چاپ سواد را دموکراتیزه کرد، امروز پرامت، روایت را دموکراتیزه می‌کند. هر کسی که بتواند روایت کند، می‌تواند ابزارهای قدرتمند را در خدمت خود بگیرد.
اما این قدرت، بدون نظم اندیشه، به‌دست نمی‌آید. ما نمی‌توانیم انتظار نتیجه‌ی بی‌نقص از پرامتی ناقص داشته باشیم. و این، یک پیام فرهنگی دارد: روایت، دیگر انتخابی نیست؛ ضرورت است.
ما دوباره به عصر روایت‌گری برگشته‌ایم، نه به‌معنای سنتی آن، بلکه به‌عنوان مهارتی برای تعامل با ابزارهای زبانی جدید.
جهان امروز، از ما نمی‌خواهد که ساده بنویسیم، بلکه می‌خواهد دقیق، منسجم و دارای پشتوانه روایت کنیم. اگر در گذشته، زبان پلی بین من و دیگری بود، امروز زبان پلی‌ست بین من و ماشینی که می‌تواند فکر کند — یا دست‌کم، فکر ما را تقلید و تحلیل کند.
پرامت، به‌مثابه شکل فشرده‌ی خواستن، ما را به بازاندیشی در خواسته‌ها و زبان‌مان دعوت می‌کند. هر خواسته، باید قابل بیان باشد. و هر بیان، باید دارای انسجامی باشد که خروجی را «قابل فهم» — و شاید مهم‌تر از آن — «قابل دفاع» کند.
📌 ما به دورانی وارد شده‌ایم که در آن، روایت‌گری نه فقط یک هنر، بلکه یک ضرورت فرهنگی‌ست. پرامت، ما را مجبور می‌کند روایت کنیم — نه لزوماً شفاف، اما حتماً منسجم. چون فقط در آن صورت است که خروجی می‌تواند بی‌نقص باشد.
