پلیاستیشن، یک کنسول بسیار محبوب بازی و رقیب شمارهی ۱ اکسباکس است. اما این کنسول تاریخچهی پرفراز و نشیبی داشته است؛ تاریخچهای که پلیاستیشن را تا حدودی محبوبترین کنسول بازی دنیا میکند. البته اکسباکس همچنان طرفداران دو آتشهی خود را خواهد داشت، اما من خودم بهشخصه از کودکی و دوران PS2 طرفدار پلیاستیشن بودم.
گفته میشه که اواخر دههٔ ۱۹۸۰ میلادی، شرکت سونی قصد داشت در همکاری با شرکت نینتندو برای کنسول Super Nintendo یک سیدی رام طراحی کنه و بهعنوان یک افزونهی مجزا، اون رو وارد بازار کنه. اما این طرح با شکست روبهرو شد؛ اولین تلاش سونی برای ورود به دنیای بازیهای ویدیوئی.
در ۳ دسامبر ۱۹۹۴، سونی برای بار دوم تلاش کرد وارد بازار ویدیوگیمها بشه؛ اما ایندفعه بهصورت مستقل و با کنسولی جدید. کنسول PS1 یا پلیاستیشن (بهمعنای ایستگاه بازی) توسط این شرکت تولید شد. یکی از عوامل موفقیت این کنسول، استفاده از سیدیها بهجای کارتریج بود که اون زمان در کنسولهای نینتندو، سگا و آتاری زیاد استفاده میشد و در ایران عموماً بهش میگفتن "فیلم". در هرصورت، استفاده از سیدیها باعث میشد که گرافیک و صداهای بازی کیفیت بسیار بالاتری داشته باشن.
از اولین بازیهایی که روی این کنسول منتشر شدن، میشه به Metal Gear Solid یا Final Fantasy VII اشاره کرد که باعث شدن این کنسول بهشدت محبوب بشه. متالگیر، یکی از محبوبترین بازیهای سگا و محبوبترین و پیشرفتهترین بازی ماشینی در زمان خودش بود؛ زمانی که هنوز Gran Turismo و Need for Speed اختراع نشده بودن. البته این رو هم بگم که گرنتوریسمو پرفروشترین بازی این کنسول بود و اینیکی استثنائاً اون زمان اختراع شده بود. ولی، کیفیت این کنسول در مقایسه با کنسولهای امروزی مشخصاً افتضاح بود و شاید نسل زد نتونن بازیش کنن!
بعد از موفقیت گستردهی این کنسول، در سال ۲۰۰۰ شرکت سونی یک کنسول جدید طراحی و عرضه کرد؛ محبوبترین کنسول در زمان خودش و افسانهای بزرگ. PS2 قابلیت پخش دیویدی رو هم داشت و با فروش بیشتر از ۱۵۵ میلیون دستگاه، رکورد بزرگی رو ثبت کرد. از محبوبترین بازیهای این کنسول، GTA: San Andreas، God of War، Gran Turismo 4، Teken 4، Mortal Kombat: Deception، Resident Evil و هزاران بازی محبوب دیگه رو میشه نام برد (واقعاً یادش بخیر!)
این کنسول، کیفیت خیلی بالاتری داشت و بهوضوح بازیهای سهبعدی توش واقعیتر بهنظر میرسیدن. در کنسول قبلی، شخصیتها بهناچار اندام نامتناسب و ششضلعیای داشتن که در اونها معمولاً بالاتنه بسیار بزرگ و پایینتنه و پاها بسیار کوچک بودن (اگر باور ندارین یه نگاه به مورتال کمبت ۴ بندازین)؛ اما این ایراد، در پیاس۲ رفع شد و اندامها بسیار متناسبتر بودن. با اینحال، هنوز تصاویر فرم ششضلعی محسوسی داشتن و خیلی شبیه به واقعیت نبودن، هرچند که در اون زمان چنین چیزی اهمیت زیادی نداشت.
خود من، اولین بازیهای ویدیوئیم رو با همین کنسول شروع کردم. البته اون زمان فقط ۴ سالم بود، و بازیهایی مثل تیکن یا مگامن واقعاً حرصمو در میآوردن چون نمیتونستم ببرم و کراشباندیکوت رسماً گریهمو در میآورد. ولی زمانه گذشت و ما بزرگ شدیم و تا ۱۰ سال بعد همچنان با بازیهای مود شدهای مثل پکمن ورلد ۲ یا فوتبال ۲۳ (که همون فوتبال ۱۴ خودمون بود) زندگی میکردیم و وقت میگذروندیم.
در سال ۲۰۰۶، در ژاپن کنسول جدید سونی با نام Play Station 3 منتشر شد که به محبوبیت بالایی دست یافت. البته، اونطور که من یادمه در ایران موفقیت چندانی نداشت و همه همچنان به همون سونی دوی دلبندشون پابند بودن. این کنسول ۸ پردازنده داشت و رمش از ۸ گیگِ سونی ۲ به ۲۰ گیگ و بالاتر افزایش پیدا کرد. این کنسول، اولین کنسولی بود که از بلو-ری (مدل پیشرفتهتر از DVD) پشتیبانی میکرد. مثل نسخههای قبلی، از بازیهای اونها هم پشتیبانی میکرد. این کنسول عصر جدیدی در صنعت ویدیوگیم سونی ایجاد کرد، چون قابلیت اتصال به اینترنت رو داشت و از بازیهای آنلاین و چندنفره هم پشتیبانی میکرد. البته، نسخههایی از PS2 هم بودن که میشد توشون بازی آنلاین انجام داد، مثل مورتال کمبت دسپشن که قابلیت ساخت اکانت و مبارزهی آنلاین هم داشت.
بازیهای محبوب این کنسول هم عموماً دنبالهی بازیهای پیشین بودن؛ مثل رزیدنت اویل، متال گیر، نید فور اسپید، مورتال و تیکن و جیتیای و گاد آف وار... . این کنسول، رقیب اصلی کنسول Xbox 360 بود؛ کنسولی که همیشه باید آنلاین میموند و شکست بزرگی شد برای مایکروسافت. البته، همونطور که گفتم طرفداران دو آتشهی اکسباکس هرگز اجازهی شکست کامل به یه کنسول اکسباکس رو نمیدن، ولی بههرحال این کنسول نارضایتیهای زیادی رو درپیش داشت.
و بالاخره درسال ۲۰۱۳، کنسول جدید معرفی شد. همهجا غوغا بهپا شد و سونی ۲ بهطور کامل بازنشست شد. البته ما قرار نبود کنسولمونو رها کنیم و هنوز هم اگه بزنمش به برق کار میکنه. اما برگردیم به پیاس۴. این کنسول، قدرت گرافیکی بسیار بسیار بالایی داشت و اون مشکل ششضلعی بودن، بهطور کامل حذف شد. رم جانبی این کنسول، تا حدود ۲ ترابایت حجم پیدا کرد و این کنسول تبدیل به گرانترین کنسولهای دنیا شد. بازیهایی مثل جیتیای، مورتال و رزیدنتاویل همچنان در این کنسول فعال بود و آپدیت هم میشد. دیگه سیدی و دیویدی و بلو-راید کمکم داشت کمرنگ میشد، هرچند که همچنان قابلیت استفاده داشت (بهجز سیدی). میشد این دستگاه رو به گوشی یا لپتاپ هم لینک کرد و شبکهی اینترنت اون بهطور وسیعی، گسترده شد. در زمان خودش، خیلی گرون بود و طرفدار هم زیاد داشت.
این دستگاه هم حدود ۱۱۷ میلیون دستگاه فروش داشت. معماری این دستگاه بسیار سادهتر بود و توسعهدهندهها، بازیسازها و برنامهنویسها هم امکانات بیشتری برای ساخت بازی داشتن. رابط کاربری این دستگاه هم خیلی بهتر از نسخههای قبلی بود، و امکانات خیلی بیشتری هم داشت. مثلاً ما با پیاس دوی خودمون فقط میتونستیم تاریخ و ساعت رو تنظیم کنیم که تأثیری روی روند بازی نداشت؛ و با رفتن برق هم دوباره همه ریست میشد.
و بالاخره پیاس فایو؛ کنسول محبوب دلها و تفریح مایهدارها. کیفیت فوقالعاده بالای این دستگاه بسیار به دنیای واقعی شباهت داره و رویای نسلها رو تعبیر کرده. مثل تمام نسخهها، از فیلم هم پشتیبانی میکنه و قابلیت پخش اون رو هم داره؛ اما ایندفعه با کیفیت خیلی بالاتر که در نگاه اول نمیشه تشخیص داد که کامپیوتری هست. تو پیاس دوی من که فیلمها همیشه گیر میکردن و مجبور بودم جلوشون بزنم یا به اصطلاح "اسکیپ" کنم.
چیز خاصی برای گفتن دربارهی این کنسول ندارم؛ در هرحال این کنسول بهترینِ کنسولهای حالِ حاضره و بهترین بازیها هم روی اون منتشر میشن و محبوبترین هم خودشه.
بعضی کنسولهای جانبی سونی هم هستن که توی سری رسمی پلیاستیشن قرار ندارن؛ اما عموماً از همون بازیها هم پشتیبانی میکنن. مثلاً:
پلیاستیشن پورتیبل (PSP)؛ یک کنسول دستی محبوب
پلیاستیشن ویتا، که بعد از PSP اومد
PS Vita TV که برای اتصال به تلویزیون بود و کوچیک
پلیاستیشن پورتال؛ که قابل حمل بود و برای بازیهای پیاس فایو
و کلی کنسول جانبی دیگه.
درنهایت، شرکت سونی با کنسولهای محبوبش، کودکی، نوجوانی یا جوانی خیلیها رو ساخت و خاطرات خیلی خوبی برای ما رقم زد. تاریخ رقابت این شرکت با مایکروسافت، مثالزدنیه و از بزرگترین جنگسردهای غیردولتی تاریخ هست. کنسولهای متفاوتی از پلیاستیشن رونمایی شدن که در هر نسخه، گرافیک، صدا، حافظه و رابط کاربری بهتر میشد؛ یعنی یک پیشرفت تمامعیار.
