ایران رنتر برای پنجمین بار(چهار بار فروش،یک بار بازخرید) با یک سرمایه گذار به توافق رسید. سرمایه گذاری ارتباط فردا (که از طریق فینوا انجام شد) در آستانه پنجمین سالگرد فعالیتمون برای ما از جهات مختلفی یک نقطه عطف محسوب میشه.اما من اعتقاد دارم این سرمایه گذاری نه تنها برای ایران رنتر،بلکه برای اکوسیستم استارتاپی،اکوسیستم فینتک و صنعت لندتک نیز یک اتفاق با اهمیت خواهد بود.اما چرا؟
ایران رنتر در سال ۹۴ پس از خروج من از دیجی کالا و با کمک برادرم تاسیس شد.ابتدا فکر میکردیم قراره یک استارتاپ تو حوزه اجاره وسایل بشیم، اما با 4 بار چرخش (Pivot) تبدیل شدیم به پلتفرم خرید اعتباری از فروشگاه های آنلاین که از طریق ماشین لرنینگ و گرفتن یک سری API مشتری هامون رو رتبه بندی میکنیم.
تو این 5 سال خدارو شکر از سخت ترین مشکلات عبور کردیم.از تغییرات دلار تو سال 97(که خرید کالا برامون قفل شده بود)،چالش با سرمایه گذارهای قبلی(که در انتها سهامشون رو 7 میلیارد تومان بازخرید کردیم) و چالش های قانونی.(چندین بار پلمپ،ممنوع الخروجی و کلی مشکل دیگه اما در انتها ختم به خیر شد و آیین نامه تسهیلات یاری در حال تصویب شدنه)
شاید کمتر کسی در شرایط مختلف بقای ایران رنتر رو متصور بود.یک بیزینس مدل سخت،کاملا بدون سابقه در ایران،پر از چالش قانونی، اما با حجم بازار بسیار بالا!
با این حال ایران رنتر زنده موند و مدام رشد کرد،چرا؟قطعا پاسخ به این سوال یک دلیل نداره اما به نظرم نکته مهم سرسختی و امید به آینده کل تیم بود.ما در بدترین شرایط هم برای هر مشکلی یک راه حل پیدا میکردیم و هیچ وقت بازی رو تموم شده ندونستیم.
ایران رنتر برای ما یک شغل و یا یک هدف معمولی نیست.ایران رنتر برای ما حکم مرگ و زندگی داره،مثل علی در فیلم بچه های آسمان که پابرهنه و با تمام وجود به سمت هدف میدوید.
این سرمایه گذاری برای ما مهمه،چون احساس میکنیم بعد از عبور از کلی مشکلات، زمان پرش فرا رسیده.اسفند 98 نقطه عطف مهمی برای ما خواهد بود.
اکوسیستم استارتاپی
حتما این جمله معروف را شنیده اید که "سرمایه گذار باهوش در شرایط بد بازار که همه سهام خود را میفروشند اقدام به خرید سهام می کند".به نظر من اگر امروز سهامداران دیجی کالا و کافه بازار برنده بازار هستند،یکی از دلایل اصلی را می توان زمان مناسب ورود اونها دانست.یعنی زمانی که کمتر کسی راغب به سرمایه گذاری در استارتاپ ها بود، اقدام به خرید سهام استارتاپ های it محور کردند.
از نطر من امروز هم به عبارتی شرایط به همان گونه است، اما با قدری تفاوت.امروز بر خلاف اوایل دهه 90 عده بیشتری در مورد استارتاپ ها شناخت پیدا کردند، اما اعتقاد و امید به اینکه هنوز استارتاپ ها میتونن با مشکلات به وجود امده موفق بشن کمتر شده.
یک سرمایه گذار با تجربه حتما میدونه بازار نه همیشه روند صعودی داره و نه همیشه روند نزولی،اما نقطه قبل از جهش رو خوب تشخیص میده.امروز که کمتر کسی امید به استارتاپ ها داره من اطمینان دارم برندگان سال ۱۴۰۴ بازار سرمایه،خطر پذیران امروز هستند.امروز حباب استارتاپی ترکیده،سرمایه گذارهای مدعی زمین را ترک‌کردند و باقی مانده ها اصیل های بازار هستند.
در شرایطی که کمتر کسی در اکوسیستم استارتاپی ایران سرمایه تزریق می کند (به خصوص در مبالغ بالا) ، سرمایه گذاری ارتباط فردا در ایران رنتر و چند سرمایه گذاری که در یک ماه اخیر اخبار اون ها منتشر شد، نقطه شروعی دوباره برای ورود سرمایه گذاران به استارتاپ های سرسخته! انهایی که تو بدترین شرایط هم زنده موندن و رشد کردند.
فینتک
صنعت مالی(بانک،بورس و بیمه) در ایران صنعت بسیار بزرگیست.بورس ایران به خوبی این موضوع رو نشون میده.در اکثر مواقع بزرگی یک صنعت در فضای سنتی نشان دهنده بزرگی صنعت برای استارتاپ های اون حوزه هم است.فینتک در ایران نیز یکی از بخش های با پتانسیل بالاست که در این سال ها به غیر از PSP ها (که نمیدونم باید امثال آپ رو استارتاپ بدونیم یا خیر!) هیچ کدوم از استارتاپ های فینتکی به موفقیت چشمگیری دست پیدا نکردند. من فکر میکنم در این سال ها سه عامل باعث شد در بین استارتاپ های بزرگ خبری از یک استارتاپ فینتکی نباشه:
1.قانون گذاری کند و محافظه کارانه
2.تمرکز بیشتر استارتاپ ها بر روی حوزه های پرداخت
3.حجم کم(نه تعداد!) سرمایه گذاری در فینتک
با این که از دلیل اول به معنای واقعی رنج کشیدیم اما بیشتر صحبتم در مقاله دلیل سومه.
تا به امروز از بین فینتک ها استارتاپ های زیادی موفق به جذب سرمایه شدند.اما نکته مهم مبالغ کم سرمایه گذاری روی هر استارتاپ است.در اکوسیستم فینتک بر خلاف حوزه های دیگه کمتر اعداد جدی در اون سرمایه گذاری شد.(منظور من از اعداد جدی مبالغ بالای 10،12 میلیارد تومان است)
من فکر میکنم سرمایه گذاری ارتباط فردا در ایران رنتر از این جهت برای کل فینتک ایران مهم است که تا به حال کمتر سرمایه گذارها مبالغ بالایی در یک استارتاپ فینتکی سرمایه گذاری کردند.این شروعی است برای جدی تر گرفتن فینتک از جانب سرمایه گذارها.
لندتک
لندتک یا همان استفاده از فن آوری در حوزه تسهیلات یکی از بخش های مهم فینتک محسوب میشه.یکی از مهم ترین مساله های در حال حاضر مردم ایران کاهش قدرت خرید و تبع اون رکوده.از نظر من استارتاپ هایی که مستقیم بر کاهش مشکلات اقتصادی تمرکز کنند در شرایط فعلی برنده خواهند بود. در همه جای دنیا بخشی از رفاه را موسسات اعتباری تامین می کنند.سیستم اعتباری ایران دو مشکل اساسی دارد:
1.عدم وجود وام های بدون ضمانت(Unsecured Loans)
2.مشکل وام های خرد(Micro Loans)
من فکر میکنم هر دوی این مشکلات فقط و فقط از طریق استارتاپ های لندتک قابل حل است.استارتاپ ها با قدرت فن آوری می توانند هزینه عملیاتی وام های خرد رو کم کنند و از نظر اقتصادی اونها رو به صرفه کنند.استارتاپ ها با قدرت تکنولوژی(از جمله هوش مصنوعی) میتونن مساله ضمانت رو بهبود بدن.
و باز هم من فکر میکنم این سرمایه گذاری یک نقطه عطف برای لندتک ایران است.تجربه در ایران نشون داده هر وقت استارتاپی در یک حوزه خوب رشد کنه به دنبال اون استارتاپ های زیادی راه اندازی میشن.قطعا ایران رنتر به تنهایی نمیتونه به تمام نیاز های مردم تو این حوزه پاسخ بده و برای کامل شدن این پازل و ساخت این صنعت باید بازیگران متنوع(نه با ایده های تکراری!) وارد این صنعت بشن.
حرف آخر
تجربه سال های گذشته اکوسیستم استارتاپی این موضوع رو بارها ثابت کرده که صرف جذب سرمایه موفقیت محسوب نمیشه.تا زمانی که یک استارتاپ چندین برابر سرمایه جذب شده رشد در کسب و کار رو محقق نکنه ، جذب سرمایه به خودی خود هیچ ارزشی نداره.
با امید و درس هایی که از تجربیات تلخ و شیرین گذشته گرفتیم،سرسختانه به مسیرمون ادامه میدیم...
