به روایت مجله اینترنتی نیوگذر استان گیلان با داشتن طبیعت و جاذبه‌های تماشایی فراوان، یکی از مقاصد پرطرفدار میان گردشگران و مسافران است. یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی های گیلان، آبشاری مرتفع و زیبا است که با ارتفاع ۱۰۵ متر به‌عنوان یکی از بلندترین آبشارهای ایران لقب گرفته است. این آبشار لاتون و در گویش محلی بارزاو نام دارد.
در مجاورت کوه استوار اسپیناس و در میان جنگلی انبوه با گیاهان سرسبز، درختانی چون آلو، به، گلابی، گردو، فندق و سیب وحشی؛ آبشاری مرتفع و دیدنی جای گرفته است. این آبشار لاتون نام دارد و از فاصله ۵۰۰ متری نیز قابل مشاهده است. این آبشار چهار فصل و زیبا یکی از ۳۰ آبشار بلند جهان است و از بلندترین آبشارهای ایران شناخته می‌شود. ارتفاع آبریز اصلی و فوقانی آبشار ۱۰۵ متر و عرض آن پنج متر است. همچنین آبریز تحتانی لاتون ۶۵ متر با پهنای ۱۰ متر است و درمجموع ارتفاع آن به ۱۰۷ متر می‌رسد.
آبشار لاتون از دامنه‌های شرق کوه اسپیناس یا اسپینه سرچشمه می‌گیرد و به رودخانه لوندویل که با طول ۱۷ کیلومتر خود نیز از کوه اسپیناس سرچشمه گرفته سرازیر می‌شود و با شیب تندی به‌سمت کوته کومه و لوندویل حرکت می‌کند و در آخر وارد دریای خزر می‌شود. حجم آب این آبشار در فصول مختلف سال متفاوت است؛ ولی در تمام فصول آب دارد.
این آبشار به‌عنوان یک اثر طبیعی و ارزشمند در سال ۱۳۹۸ به شماره ثبت ملی ۶۴۵ که در فهرست میراث طبیعی کشور قرار گرفت.
آب‌وهوای لاتون مانند سایر مناطق شمالی کشور و گیلان است. فصل زمستان آب‌وهوایی سرد و نیمه دوم بهار و تابستان هوا شرجی است؛ بنابراین اگر تصمیم گرفتید به دیدن آبشار لاتون بروید، به غیر از این زمان این سفر را آغاز کنید.
نام و نشان آبشار می‌توانید در خطه شمالی کشور و در مرز دو استان گیلان و اردبیل پیدا کنید. این آبشار چشم‌نواز یکی از جاهای دیدنی آستارا است که در ارتفاعات این شهر بندری و ۱۵ کیلومتری جنوب آن در شهر لوندویل و ۶ کیلومتری روستای کوته کومه واقع است.
برای رسیدن به اینجا، ابتدا باید به شهر لوندویل در مسیر جاده تالش به آستارا بروید؛ سپس راه فرعی برای جنوب را در پیش گرفته و پس از طی چند کیلومتر به روستای کوته کومه خواهید رسید و سپس از آن باید راه مال‌رویی به طول تقریبی ۶ کیلومتر را در دل جنگل‌های زیبای منطقه طی کنید. از طریق مسیر دریاچه سوها به لاتون نیز امکان دسترسی به این مکان وجود دارد
توجه کنید مسیر دسترسی به لاتون پرپیچ‌وخم و دره‌های عمیق دارد و بارها خطراتی برای افراد ناآشنا به منطقه ایجاد کرده است. به‌طور معمول در این مسیر خودروهای شاسی بلند بومی برای نقل‌وانتقال روستائیان تردد می‌کنند و عبور خودروها و موتورسیکلت‌های معمولی، با خطر سقوط به دره و خسارت‌های جانی و مالی همراه است.
در طی مسیر رسیدن به لاتون مناظر و چشم‌انداز بی‌نظیری همچون آبشارها، تپه‌های جنگلی و بسیار زیبا با چشمه‌های فراوان با آبی خنک و نوشیدنی وجود دارد که از تماشای آن‌ها لذت خواهید برد.
این آبشار در ۱۵ کیلومتری جنوب شهر آستارا در شهر لوندیل و ۶ کیلومتری روستای کوته موته قرار دارد.
از طریق دو مسیر امکان دسترسی به آبشار وجود. مسیر اول راه لوندیل به لاتون و مسیر دوم راه سوها به لاتون است.
آب و هوای لاتون مرطوب و متعدل است. این منطقه در پاییز و زمستان هوای سرد و در ابتدای بهار هوایی مطبوع و دلپذیر دارد.
برای اقامت در این مکان می‌توانید به روستای کوته کومه بروید. در این روستا اتاق‌های اجاره‌ای در اختیار گردشگران قرار می‌دهند.
