بگذارید همین ابتدای کار موضع را در برابر اپلیکیشن‌های ایرانی مشخص کنیم؛ مردم هیچ مشکلی با ایرانی بودن ندارند! هرجای جهان که پا بگذارید کیفیت حرف اول را در بازارهای رقابتی میزند.
از روبیکا هم که شروع نکنیم، موارد مشابه زیادی داشتیم که مردم می‌خواستند اعتماد کنند اما جواب اعتمادشان را درست ندادیم!
از ارابه‌های مرگ ایران‌خودرو و سایپا گرفته تا گوشی‌های شکست خورده ملی!
بیاییم کمی بار سنگین اتهام را از دوش مردم برداریم. ۱۸ میلیون نصب روبیکا، آماری است که تنها فروشگاه مایکت ارائه میدهد! این فقط یک راه دانلود این اپلیکیشن بوده و نشان دهنده این است که اکثر مردم ایران حداقل یکبار این اپلیکیشن را دانلود و نصب کرده‌اند.
اینکه تجربه استفاده آنها از روبیکا بسیار کوتاه و مختصر بوده نشان از خارجی‌پسند بودن مردم نیست. آنها فقط به دنبال کیفیت بیشتر هستند، همین!
بسیار خب، بیایید با دلیل و منطق صحبت کنیم، به نظر شما چه دلایلی باعث فرار مردم از این اپلیکیشن بومی شده؟!
از همان ابتدای فعالیت روبیکا، بحث‌های زیادی در مورد امنیت آن مطرح شد. اخبار زیادی از دسترسی روبیکا به اپلیکیشن‌های دیگر به گوش می‌رسید و دسترسی‌های غیرمعقول به تلگرام و سایر پیام‌رسان‌ها در سال‌های اخیر خبرساز شده بود. معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا بارها به تخلفات روبیکا اشاره کرد. اینکه گوشه‌ای از این انتقادات قطعا غرض‌ورزی اپلیکیشن‌های رقیب بوده هیچ شکی در آن نیست. اما حقیقت امر آن است که روبیکا هیچ توضیح شفافی درباره دسترسی‌هایش به مخاطبین خود نداده است!
در همان روزهای سال ۱۴۰۰ خبر ساخت اکانت‌های جعلی افراد معروف در روبیکا منتشر شد. ماجرا از این قرار بود که روبیکا بدون آنکه افراد معروف و سلبریتی خبر داشته باشند، برای‌شان اکانت ساخته بود و به آنها تیک آبی هم داده بود! موردی که تقریبا تمام قوانین را زیر پا می‌گذارد.
در آبان ۱۴۰۱ هم سپر دفاعی گوگل پلی به این اپلیکیشن ایراد گرفت و آن را به عنوان یک بدافزار جاسوسی معرفی کرد. این موضوع ظاهرا توسط فروشگاه مایکت هم مورد تایید قرار گرفت.
همه این فعالیت‌ها درنهایت منجر شد که اعتماد مردم نسبت به این سوپر اپلیکیشن! از بین برود.
در همان روزهایی که بساط خرید از آمازون از طریق واسطه برای ایرانیان فراهم بود، فعالیت فروشگاه‌های اینترنتی داخلی هم آغاز شده بود. در آن زمان کسی مردم را مجبور نمیکرد که از این فروشگاه‌ها خرید کنند اما شرایط خرید آسانتر و قیمت به صرفه‌تر آنها را روانه این فروشگاه‌ها کرد. حال بعد از چند سال فعالیت مستمر اگر خطای کوچکی هم مرتکب شوند مردم از آن چشم‌پوشی خواهند کرد، چون این ارتباط به اعتماد تبدیل شده است.
اما وضعیت برای پلتفرم‌های پیام‌رسان اینگونه نیست. فیلترینگ اپلیکیشن‌های خارجی نوعی دهن‌کجی به مردم بود و آنها هم در قبال این رفتار واکنش خوبی نسبت به اپلیکیشن‌های ایرانی نداشتند. شاید اگر فیلترینگ صورت نمی‌گرفت و بجای آن کیفیت خدمات پلتفرم‌های ایرانی بالاتر می‌رفت استقبال بیشتری میشد! چه کنیم که خود کرده را تدبیر نیست!
البته این موضوع برای روبیکا کمی عجیب‌تر است! هزینه‌ها و طرفداری‌های بی اساس از این نرم‌افزار کمی ماجرا را برای مردم مشکوک‌تر میکند. شاید اگر به آنها قدرت انتخاب می‌دادیم این حجم از بازخورد منفی رقم نمی‌خورد.
شاید برای کسی که قبلا با دود و کبوتر نامه‌رسان پیام ارسال میکرده، تجربه کار با روبیکا بسیار شیرین باشد! اما برای آن‌هایی که سال‌هاست در تلگرام و اینستاگرام فعالیت میکنند، خیلی نمی‌تواند جذاب باشد.
طبیعتاً شروع هر کاری با نقص‌های اولیه همراه است اما زمانی که در بازار جهانی رقیب‌های قدر داشته باشید نباید توقع چشم‌پوشی از نقص‌هایتان را داشته باشید.
اگر بخواهیم به مشکلات روبیکا اشاره کنیم موارد زیادی برای گفتن هست اما چند مورد از آنها به اصطلاح خیلی تو ذوق میزند! به گفته یکی از سازندگان روبیکا، ۲۵۰۰ میلیارد برای این اپلیکیشن هزینه شده و قرار است ۲۵۰۰تای دیگر هم بزودی تزریق شود تا شاید این پلتفرم بتواند جایی در دل‌ها باز کند! شاید مغز شما هم همانند مغز من سوت بکشد از این رقم‌های عجیب و غریب! مثلا برایتان سوال باشد که این ۲۵۰۰ میلیارد دقیقاً صرف چه موضوعی شده است؟!
هنوز هم که هنوز است اگر روبیکا دارید و احیانا با آن کار هم می‌کنید، می‌توانید سرعت سوپر داغان آن را در آپلود و دانلود فایل احساس کنید. البته باز هم این موضوع را در مقایسه با پلتفرم‌های معروف خارجی بیان کردم. شاید برایتان جالب باشد که در زمان ملی شدن اینترنت، سرعت انتقال فایل در تلگرامی که قاعدتاً نباید متصل میشد! :) بالاتر از سرعت انتقال فایل در روبیکا بود و این یعنی حالا حالاها جای کار دارد و صرفاً با هزینه میلیاردی برای سرورها چیزی حل نخواهد شد!
مورد بعدی که خیلی اذیت کننده می‌باشد، نامشخص بودن وضعیت آنلاین بودن افراد است. این موضوع به قدری ضعیف اجرا شده است که تازه بعد از گذشت چند دقیقه روبیکا یادش می‌افتد که به شما یادآوری کند مخاطبتان آنلاین می‌باشد! و درست در همان لحظه آفلاین میشود :)
از عدم ارسال فایل و باگ‌های فراوان در آپلود کردن فایل‌ها که بگذریم، چرا انقدر محیط پیام‌رسان روبیکا خشک و بی روح است؟! معتقدم نسخه تحت وب آن بسیار پویاتر و بهتر از اپلیکیشن روبیکا است. برای افرادی که محیط جذاب و پویای تلگرام را با انیمیشن‌های داینامیک و استیکرهای تعاملی تجربه کرده‌اند، مواجهه با فضای بی روح و سرد روبیکا بسیار آزاردهنده خواهد بود. این موضوع آنقدر مهم است که حتی اپلیکیشن‌های مشابه ایرانی هم به آن توجه ویژه‌ای داشته‌اند و اکثراً نمره قبولی در این بخش را می‌گیرند اما روبیکا حالا حالاها کار دارد! با وجود برنامه‌‌نویس ها و متخصصان UI و UX کاربلد ایرانی، جای تعجب دارد که چگونه بخش خیلی کوچکی از این ۲۵۰۰ میلیارد صرف زیباسازی این نرم‌افزار نشده است!
پیام‌رسانش را که بیخیال شویم و سراغ روبینو برویم ماجرا داغان‌تر! هم خواهد شد. روبیکا حتی در کپی کردن اینستاگرام هم موفق نبوده و از مسائل ظاهری و محیط خشک و بی قاعده آن که بگذریم! هیچ قواعد ثابتی برای پیشرفت و به اصطلاح ترند شدن در آن وجود ندارد! اصلا نمی‌دانم چیزی تحت عنوان الگوریتم در آن وجود دارد یا نه! پست‌های ویترین یا همان اکسپلور به طرز فجیعی پر از مطالب کپی و هرزنامه است که هیچ شباهتی به ویترین ندارد! انگار یک میوه‌فروش، میوه‌های بد رنگ و گندیده خود را در ویترینش بگذارد! البته این موضوع برای ویسگون، دیگر رقیب روبینو هم صدق میکند و آنها هم نتوانسته‌اند فضای خوبی برای ویترین فراهم کنند. درحالی که این فضا در اینستاگرام بسیار طبقه‌بندی درست و به جایی دارد و عموما اکثر پست‌ها با توجه به کیفیت محتوا و کاور مناسب انتخاب می‌شوند. شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که اینستاگرام حتی در چینش پست‌ها رنگ‌بندی را هم رعایت میکند تا شکل و شمایل ایده‌آل و زیبایی به اکسپلور شما بدهد.
یکی دیگر از شاهکارهای جناب روبیکا سوپر اپلیکیشن بودنش است. نمی‌دانم چه اصراری است از شیر مرغ تا جان آدمیزاد را در آن جا بدهند! تا زمانی که فیلیمو و امثالهم هست، چه دلیلی به پر کردن فضای اپلیکیشن با گونی گونی فیلم و سریال است؟!
شاید پاسخ دهید مگر بد است اینهمه امکانات را کنار هم قرار داده است؟! باید خدمتتان عرض کنم بله خیلی هم بد است. نمی‌دانم چه حکمتی در ژن ایرانیان هست که همیشه دوست دارند همه‌ی کارها را همزمان انجام بدهند. تمام شرکت‌های بزرگ دنیا تمرکزشان را روی تخصص مخصوص خود گذاشته‌اند و حتی‌الامکان از جاده خاکی رفتن پرهیز میکنند. واقعا به‌نظر شما برای اینستاگرام کار سختی بود که پیام‌رسانی همچون تلگرام را داخل برنامه‌اش ایجاد کند که مخاطبان بقیه نرم‌افزارها را هم جارو کند و به اختیار خودش دربیاورد؟ به هیچ عنوان کار سختی نبود اما همچنان بدنبال بهبود بخش‌های موجود در اینستاگرام هستند. در حال حاضر بالغ بر ۵ سال است که بر روی اکسپلور اینستاگرام کار میکنند! چطور میشود که روبیکا در طی یکسال تلگرام و اینستاگرام را با هم پیوند میدهد و اسم خودش را سوپر اپلیکیشن می‌گذارد؟!
به هرحال نسخه‌های مشابه ایرانی وضعیت مناسب‌تری نسبت به روبیکا از لحاظ کیفیت ساختاری دارند و حداقلش این است که برای کارشان برنامه‌ریزی دارند.
تعجب نکنید اگر در آینده‌ای نچندان دور روبیکا مرکز فالگیری، بانک روبیکا و چیزهای دیگر را نیز به اپلیکیشنش اضافه کرد!
این‌ها گوشه‌ای از مشکلات روبیکا بود که متاسفانه سمبل پیام‌رسان‌های ایرانی معرفی شده و باعث بدنامی بقیه نرم‌افزارها هم شده است.
به هرحال امیدواریم که معروف شده‌ترین! پیام‌رسان ایرانی سرش به سنگ بخورد و راه سعادت را در پیش بگیرد. امیدواریم که جای اضافه کردن بخش‌های اضافی بی خاصیت، کمی روی کیفیت خدمات کار کند
ما هیچ پدرکشتگی با روبیکا نداریم و نخواهیم داشت. فقط هدفمان این است که به عنوان مخاطب این نرم‌افزارها بعنوان یک همراه مشکلات را بگوییم و به حل آنها امیدوار باشیم.
البته بعید میدانم
به امید روزهایی بهتر و زیباتر در آغوش خداوند بلند مرتبه
امیرحسین مهرابی / پاییز ۱۴۰۱
