خردهفرهنگ «هیپی» (به انگلیسی: hippie) یکی از جنبشهای اجتماعی جوانان بود که در دهه ۱۹۶۰ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا آغاز شد و به نقاط دیگر دنیا گسترش یافت. سعیدی سیرجانی آنرا با زندگی و حالات صوفیانه مقایسه کرده و این جریان را واکنش قهری و غریزی انسان در برابر تسلط ماشین و نیازهای گوناگون زندگی صنعتی و جامعه متمدن میداند.
در لغت نامه عمید اینطور معنی شده : ۱. افسردگی و حالت مالیخولیایی.
۲. جوانانی که نوعی قلندری و بی بندوباری را در پیش گرفته موی سر و ریش را اصلاح نمی کنند و لباس هایی شبیه لباس های زنانه بر تن می کنند و مسلکشان دوست داشتن و عشق ورزیدن است.
تاریخچه آغاز هیپیها
در سال ۱۹۶۰، هیپیها اعتراضات شدیدی نسبت به حمله آمریکا به ویتنام نشان دادند. عمده این اعتراضات در سنفرانسیسکو شکل گرفتند و به سرعت بین جوانان آمریکا طرفدار پیدا کردند. آنها با ارزشهایی همچون نوعدوستی، عرفان، صداقت، شادی و عدم خشونت به دنبال حفظ آزادی فردی بودند. درواقع میتوان گفت هیپیها بر این باور بودند که هرکسی باید بتواند هرکاری دوست دارد انجام دهد و تجمعات اعتراضی نسبت به سیاست بیشتر بهانهای بودند تا هیپیها گردهم آیند و شادی و صلح را گسترش دهند. در مدت کوتاهی هیپیها توانستند با شعار صلح، عشق، آزادی فردی و اعتقاد به یافتن معنای جدیدی برای زندگی بر اقشار زیادی از جامعه تاثیر بگذارند. شعار اصلی هیپیها نیز make love, not war بود و همین شعار ثابت میکرد که آنها فقط به دنبال صلح و دوستی هستند.
عقاید پیروان خرده فرهنگ هیپی
همانطور که گفتیم دغدغههای اصلی هیپیها صلح، عشق و آرامش بود. آنها خود را به هیچ دین و مذهب خاصی محدود نمیکنند و هرکسی ار هر مذهب و هر فرهنگی میتواند هیپی باشد و یکی ازعوامل محبوبیت سبک هیپی تنوع فرهنگی و مذهبی مورد حمایت آنهاست که باعث شده طرفداران بسیاری از جوامع مختلف داشته باشند. به طورکلی هیپیها به فلسفهی شرق و مفاهیم معنوی علاقهمندند و علاوه براین، از هنر و فرهنگ شرقی در موارد بسیاری الهام گرفتهاند
معمولا زندگی در طبیعت و منطق روستایی را ترجیح میدهند برخی از آنها مانند کولیها دوست دارند دائم در سفر باشند. علاقه هیپیها به موسیقی سایکدلیک راک با دیگر ارزشهای این خردهفرهنگ بهویژه با حاشیهگرایی و مصرف مواد مخدر تناسب دارد. تجربه انواع روانگردانها، داشتن موی بلند، جمعهای قبیله مانند، ستایش از دنیای عشق و آزادی، پرورش گل، موسیقی سبک اسید راک و راک و… از دیگر فعالیتهای این گروه به حساب میآید.
معمولا گیاهخوار هستند و در جهت حمایت از محیط زیست و مخافت با مصرفگرایی، لباسهای دست دوم، بازیافتی و ارگانیک میپوشند و یا لباسهای قدیم را با هنرهای دستی باز طراحی میکنند. موسیقی هیپی تلفیقی از راک، سنتی و بلوز است که با برگزاری نوازندگیهای خیابانی و گاهی در ترکیب با تئاتر خیابانی اجرا میشود.
فرم پوشش و مدل موی هیپیها
هیپیها شلخته بودن و را به اتو کشیدگی و ست کردن لباسهایشان ترجیح میدهند و معمولا لباسهای گشاد را ترجیح میدهند. هیپیها همچنین مخالف محدودیتهای جنسیتی درمورد لباس پوشیدن هستند و در این سبک زن و مرد هر دو موهایشان را بلند نگه میدارند، هر دو جینهای دمپا گشاد گلدوزی شده میپوشند، هر دو صندل و کفش باله میپوشند و در رنگ لباسهایشان هم زنانه و مردانه تعریفی ندارد.
معمولا از سبک پوشش لباس بومیان آمریکا، آسیا، هند، آفریقا و برخی از کشورهای آمریکای لاتین الهام میگیرند. گاهی لباسهای بسیار کوتاه و گاهی بسیار بلند میپوشند و بیشتر لباسهایشان را از فروشگاههای خیریه و دست دوم خریداری میکنند. معمولا لایه لایه لباس میپوشند و ترجیحشان لباسهای اور سایز است.
جلیقه یکی از لباسهای محبوب هیپیها به حساب میآید و معمولا همهی آنها جلیقههایی در طرحهای مختلف در کمد خود دارند. پیرهنهای بلند جیپسی گونه و شلوار دمپا گشاد نیز از دیگر لباسهای محبوب بین هیپیها به شمار میآیند.
هیپیها معمولا موهای بلند دارند و موهایشان را شلختهوار به روی شانههایشان میریزند. موی بافته شده نیز در بین آنها رواج دارد. مردان هیپی معمولا ریشهایشان را بلند میکنند و زنان هیپی معمولا آرایش صورت بسیار کمی دارند یا حتی ندارند.
استایل هیپی در جامعه مدرن
در سالهای اخیر هیپیزم به سبک فشن تبدیل شده که از اصول جنبش هیپی که مخالف مد بود، پیروی نمیکند. بلکه از این نوع لباس پوشیدن بهره برده و برای تجارت آن را تبدیل به استایل خاص و دوست داشتنی نموده است. سبک هیپی با کمی اختلاف در نوع پوشش اصلی این فرهنگ نمادهای اصلی صلح و رنگدار بودن را حفظ کرده، ولی لباسها خیلی اُرگانیک نیستند و از الیاف مصنوعی هم درست میشوند.
این سبک لباس از دهه ۶۰ آغاز شد هر از گاهی جزو ترند هر سالی قرار میگیرد البته گاهی پر رنگ و گاهی کم رنگ دیده میشود، ولی هنوز هم مردم به راحتی و شادمانی لباس و مُد علاقمندند. پوشیدن جین زمانی برای هیپیها نماد همبستگی با قشر کارگر بود و پوشیدن دامن بلند گلدار هم نمادی از بی آلایشی زنان روستائی و مبارزه علیه سرمایه داری، ولی اکنون ترند هر سال معنی این لباسها را برای ما بازگو میکند.
هیپیها در دنیای موسیقی
گروهها و هنرمندان بزرگی، چون جیمی هندریکس، باب دیلن، دِ دورز، بیتلز، لد زپلین، جان لنون، ژان بائز و… از این جنبش بسیار تاثیر گرفتند و همچنین بر آن بسیار تاثیر گذاشتند. دغدغههای گستردهی این جنبش مانند برابری (جنسی، نژادی، اجتماعی، اقتصادی و …)، صلح جویی، توجه و احترام به طبیعت، زندگی آزاد و ساده در آثار این هنرمندان هویدا است.
بهترین توصیف موسیقیایی هیپیها سبک رگِی است که در اواخر دههی ۱۹۶۰ شکل گرفت. با ویژگی هایی، چون پرهیز از تعدد ساز، ریتم ساده و تکرار شونده، فضاسازی روشن و ترانههای بی تکلف و همه فهم. باب مارلی خواننده و ترانه سرای جامائیکایی، از بزرگترین موزیسینهای سبک رگی است.
تفاوت بین سبک زندگی هیپی و بوهو
بوهمینها و هیپیها از جهات مختلفی به هم شباهت دارند. اصلیترین تفاوت آنها در سبک پوشش آنهاست. هیپیها دنبال آزادی هستند و هر نوع لباسی حتی غیر متعارف و بیربط به مد روز را میپوشند، اما بوهمینها زیباییشناسی خاصی در استایلشان رعایت میشود. بوهمینها مدی زنانه و طریف را میپسندند و ریشه آنها به قومیتی خاص برمیگردد.
البته در دنیای مدرن و در آمیزش خرده فرهنگها و ارتباط متقابل سبکها بوهمیها و هیپیها برخی عقاید خود را به یکدیگر منتقل کردهاند.