این مطلب را همان زمان‌ها نوشتم. الان برای بازخوانی اتفاقات رخ داده در دانشگاه صنعتی اصفهان در سال‌های 87 و 88 و بحران های پیش آمده، بازنشرش می کنم.
خبر - سخنرانی جناب آقای مجتهد شبستری در دانشگاه صنعتی اصفهان، جنجال آفرین شد.
شب یکشنبه، ۴ اسفند ١٣٨٧ انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان، برنامه ای در سوگ پیامبر گرامی اسلام(ص) به نام «هجرت آفتاب» برگزار کرد. در این برنامه جناب آقای مجتهد شبستری، در مورد دین و حقوق بشر با تاکید بر هرمنوتیک سخنرانی کرد. پیش از آغاز این مراسم، انجمن اسلامی نشریه ی راه نو را با مقاله ای در مورد مدارا از احمد قابل و شعری در وصف پیامبر از سروش منتشر کرده بود.
اما روز دوشنبه، ۵ اسفند ١٣٨٧ دانشگاه صنعتی اصفهان یکی از پر جنجال ترین روزهای خود را در سال اخیر به خود دید. از صبح این روز، پیام های کوتاهی با مضمون محکوم کردن توهین به پیامبر و محکوم کردن تشکل «ضد اسلامی» انجمن برای دانشجویان ارسال می شد.
حجت الاسلام و المسلمین آکوچکیان مسئول نهاد نمادیندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه صنعتی اصفهان ده دقیقه ای پس از اذان ظهر در مسجد حاضر شد. علت این دیرکرد جلسه ای فوری با حضور نمایندگان تشکل های مختلف دانشجویی (به جز انجمن اسلامی) بود. او همان ابتدا گفت: ای کاش من امروز در نماز حاضر نمی شدم. و سپس نماز ظهر را اقامه کرد.
پس از پایان نماز جماعت ظهر، یکی از اعضای شناخته شده ی بسیج دانشجویی پشت تریبون مسجد رفت و سخنان خود را با این جملات آغاز کرد: پیامبر علم ندارد، پیامبر عصمت ندارد ... . وی سپس با لحنی بغض آلود از توهین به پیامبر خبر داد و از وجود عالمانی چون آیت الله مصباح و آیت الله جوادب آملی برای پاسخ گویی به شبهاتی این چنین سخن گفت و بعد بیانیه ای را قرائت کرد که سرآغاز جنجال های کم نظیر دانشگاه بود. در این بیانیه از کف زدن در شب رحلت پیامبر و همچنین توهین به مقام شامخ ایشان به شدت ابراز ناراحتی شده بود. اما تاکید اصلی بیانیه، تعطیل شدن «تشکل ضد اسلامی انجمن» بود. این بیانیه پس از نماز عصر جلوی درب مسجد نصب گردید تا حامیان، آن را امضا کنند (گفتنی است یکی از دانشجویان حاضر در مراسم اظهار داشت کف زدن از سوی برخی افراد صورت گرفته است و مجری برنامه از آنها خواهش کرده است به احترام وفات پیامبر از این کار خودداری کنند).
پس از او، یکی از اعضای انجمن اسلامی با اجازه گرفتن از حاج آقا آکوچکیان پشت تریبون رفت و از برخوردهای احساسی و ارسال پیام های کوتاه توهین آمیز ابراز ناراحتی کرد. وی گفت: انجمن اسلامی هم ممکن است با برخی حرف های آقای شبستری موافق نباشد. اما این برخوردها در مسجد زشت است. در حین صحبت های او، خانم ها با ٣ بار صلوات فرستادن سعی در ساکت کردن عضو انجمن اسلامی داشتند. پس از این نیز، با شعار «این دفتر توطئه تعطیل باید گردد» مانعی برای ادامه ی صحت های او شدند.
پس از پایان پذیرفتن سخنان عضو انجمن اسلامی، حاج آقا آکوچکیان پشت تریبون رفت و گفت کسانی که می خواهند به کلاس برسند نمازشان را بخوانند و بروند؛ موضوع مهم است و ما باید حرف بزنیم. او گفت: ای کاش این لباس تنم نبود و این مسئولیت را نداشتم تا آن وقت به عنوان یک بچه مسلمان به وظیفه ی خودم عمل می کردم. اما حالا در این مقام از همه می خواهم که صبر داشته باشند. وی در پاسخ به سخن یکی از نمازگزاران که «شما خود در این مسئله مسئولید.» گفت: من فعلا همه ی مسئولیت را بر عهده می گیرم. او بعد از این از انجمن خواست تکلیف خودش را مشخص کند و بگوید می خواهد دقیقا چه کار بکند و چه موضعی دارد و در پاسخ به سخن همان عضو انجمن که گفت: «نمی گذارند ما دعای خودمان را در مسجد برگزار کنیم» گفت: دعای خودمان یعنی چه؟ مسجد مال همه است. در میان سخنان آقای آکوچکیان، خانم ها شعار دادند: «سکوت هر مسلمان، خیانت است به قرآن» که آکوچکیان از غیرت دینی آنها تشکر کرد و خواست اجازه دهند ادامه ی حرفهایش را بزند.
پس از اقامه ی جماعت نماز عصر، دانشجویان جداگانه، حلقه هایی دور آکوچکیان و قربانی (رئیس دانشگاه) تشکیل دادند و از آنها خواستند پاسخ گو باشند (شنیده شده است در جلسه ی سه نفره ی هیئت نظارت بر برنامه ها، آکوچکیان با اجرای این برنامه فقط به شرط مناظره موافقت کرده است . نماینده ی وزارت علوم نیز کاملا مخالفت کرده است. فقط آقای قربانی، رئیس دانشگاه در مظان اتهام است). پس از خروج آکوچکیان از مسجد نیز، خواهران روبروی در مسجد جلوی او را گرفتند و خواهان پاسخ گویی او شدند.
پس از نماز، اعلامیه ای در تابلوی عمومی مسجد نصب شد که از بیتوته در مسجد از امشب تا فردا (سه شنبه) ظهر به خاطر هتک حرمت پیامبر خبر می داد. هم چنین نشریه ی «درفش کاویان» که بدون نام تشکل خاصی منتشر می شود با موضوع تخلفات انجمن اسلامی از اساسنامه ی خود منتشر شد. (گفته می شود این نشریه را بسیج دانشجویی منتشر می کند.) همان شب، جمعیتی از دانشجویان در حالی که دختران جلودار بودند،به سمت دفتر مرکزی انجمن حرکت کردند و در مقابل این دفتر تجمع کردند. همان شب، مسئولین دانشگاه دفتر انجمن را تا یک شنبه ی آینده به شکل موقت پلمب کردند و فعالیت های این تشکل را به تعلیق درآوردند. جامعه ی اسلامی، همزمان نشریه ی «مسیحا» را با تیتر «مشروح سخنان مجتهد شبستری» در چهار صفحه منتشر کرد. نشریه ای که به جنجال های این واقعه بسیار دامن زد. این نشریه در واقع، خلاصه ی جهت دار سخنان شبستری بود. بیش ترین اشکال وارده به نشریه، استفاده از واژه ی «گناه» به جای «اعمال ناشایست» بود. همین مسئله باعث شد بسیاری پیش از دیدن متن کامل سخنرانی اعلام کنند این سخنان، توهین بوده است و پس از دیدن متن کامل، حرف خود را پس بگیرند (مجتهد شبستری گفته بود: امام علی در دعای کمیل می گوید: «کم من قبیح سترته» چقدر اعمال ناشایستی که از من دیدی تو پوشاندی).
ظهر سه شنبه، مهدی حق شناس، دبیر سابق انجمن اسلامی دانشکده ی ریاضی و عضو سابق شورای مرکزی انجمن اسلامی، بیانیه ای را با سر برگ انجمن اسلامی در سلف پخش کرد که در آن از امام زمان و دانشجویان به خاطر توهین به پیامبر در برنامه ی هجرت آفتاب معذرت خواهی شده بود و از مسئولین خواسته شده بود با برگزار کنندگان برخورد کنند. همچنین مسئولین را نیز به خاطر مجوز دادن به چنین برنامه ای مقصر دانسته بود. این بیانیه به امضای افرادی چون مهدی حق شناس، آل آقا، سلیم رهبر (از اعضای سابق کادرهای اصلی انجمن اسلامی) و اعرابی (دبیر فعلی انجمن اسلامی دانشکده ی ریاضی) رسیده بود. اعضای انجمن با دیدن بیانیه، مانع پخش کردن آن شدند و با حق شناس درگیری لفظی و فیزیکی پیدا کردند.
ظهر چهارشنبه، جلوی مسجد پارچه نوشته هایی از سوی جمعی از دانشجویان، بسیج دانشجویی و جامعه ی اسلامی، در تسلیت به خاطر این واقعه نصب شده بود (جامعه ی اسلامی در پارچه نوشته ی خود، توهین به پیامبر را محکوم کرده بود)، و نوشته ای در محکومیت توهین به پیامبر از سوی «ابوجهلان روزگار و یزیدیان زمان» در برد عمومی مسجد نصب شده بود.
جامعه ی اسلامی نشریه ی «یار دبستانی» را بدون نام جامعه ی اسلامی منتشر کرد. در این نشریه سخنان شهید مطهری و دکتر شریعتی در مورد حدود آزادی بیان و اندیشه آمده بود. در همین روز، تشکل آرمان، جزواتی از استاد طاهرزاده به فروش رساند و همچنین نشریه ی قیام را با نوشتاری از استاد طاهرزاده منتشر کرد. بسیج دانشجویی، نشریه ی طلوع را با موضوع پاسخ گویی به شبهات از کتاب آیت الله مصباح یزدی منتشر کرد. همچنین چهارشنبه، اولین متن کامل پیاده شده ی سخنرانی و پرسش و پاسخ مجتهد شبستری به صورت محدود منتشر شد. (این در حالی است که آقای احمد خاتمی پس از این که در روز دوشنبه نسبت به این اتفاق واکنش تندی نشان داده بود، بعدا در پاسخ به روزنامه ی اعتماد ملی از خواندن متن پیاده شده ی سخنرانی سخن گفت).
روزهای تعطیل با تشکیل حلقه های بحث و گفتگوی دانشجویی پیرامون این اتفاق و همچنین پیرامون پیامبر از سوی بسیج و انجمن اسلامی در خوابگاه ها (به ویژه خوابگاه الغدیر: خوابگاه دانشجویان سال اول و دوم) گذشت. در این روزها، همچنین اعضای انجمن اسلامی، به اتاق های دانشجویان مراجعه کردند و از آنها به دلیل قطع بودجه ی انجمن، درخواست کمک مالی کردند.
شنبه ١٠ اسفند ٨٧، بیانیه ی قشر غالب انجمن منتشر شد. این بیانیه از مدارا و آزادی اندیشه دفاع و از این که غوغاسالاران این چنین برخورد می کنند ابراز ناراحتی کرده بود. همچنین هیئت محبین الزهرا با انتشار بیانیه ای به انجمن اسلامی، رئیس دانشگاه و مسئول نهاد رهبری دانشگاه، انتقاد کرد.
یکشنبه، شماره ی جدید نشریه ی مسیحا با موضوع بررسی استحاله ی انجمن و دعوت از شبستری برای مناظره از سوی انجمن اسلامی منتشر شد. همچنین نشریه ی باران به صاحب امتیازی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری و مدیر مسئولی پژمان بانیانی با نقل سخنان علامه جعفری در مورد آزادی اندیشه و بیان و حدود آن منتشر شد. همچنین نشریه ی آرام با متن پاسخ شبستری به وقایع اخیر منتشر شد. (شبستری در مورد فضای سیاسی به وجود آمده و تهمت ها سخن گفته بود). در این روز، تشکل دانشجویی آرمان باز هم جزوه ی دیگری از استاد طاهرزاده به فروش رساند. نشریه ی زور عزرائیل، شماره ی جدید خود را در چند مکان نصب کرد. در این شماره، نوشته شده بود: چرا انجمن اسلامی در حالی که در تعلیق است فعالیت می کند؟ این اقدام در آستانه ی انتخابات شاید برای منحل شدن عمدی انجمن و مظلوم نمایی باشد.
ظهر یکشبه، تجمع بزرگ انجمن اسلامی در برابر سلف برگزار شد. این تجمع تا ساعتی پس از اذان ظهر ادامه داشت. در این تجمع دانشجویان پلاکاردهای مختلفی از جمله «در روزگار جهل، شعور خود جرم است.» در دست داشتند. همچنین دکتر شیرزاد استاد دانشکده ی فیزیک برای دانشجویان سخنرانی کرد. پس از این، دانشجویان در محوطه ی روبروی دانشکده ی ریاضی تجمع کردند و افراد مختلفی در موافقت یا مخالفت با انجمن تریبون رفتند. شب یکشنبه در پی شایعه ی انحلال انجمن اسلامی، دانشجویان خوابگاهی به سمت ساختمان مرکزی رفتند و از آن جا مقابل دفتر مرکزی بسیج رفتند و در آنجا تجمع کوتاهی کردند. در این تجمع یکی از شیشه های بسیج شکسته شد. این در حالی بود که جلسه ی هیئت منصفه هنوز به پایان نرسیده بود.
ظهر دوشنبه در حالی که اعضای بسیج دانشجویی، شکوائیه ی خود را علیه انجمن اسلامی دانشجویان در مسجد دانشگاه می خواندند و برای برخی موارد، اسناد و مدارک خود را نشان می دادند، گروهی دیگر از بسیجیان، بلوتوثی را با نام «شر دهر» در مسجد دانشگاه منتشر می کردند. در این بلوتوث، فیلم کوتاهی به سبک برنامه ی «در شهر» شبکه ی تهران، در مورد شکسته شدن شیشه ی بسیج دانشجویی،ساخته شده بود. در بخشی از فیلم، بازیگر نقش شکننده ی شیشه می گوید: «بر فرض هم که من شیشه را شکسته باشم. شما فاشیستید. من اومدم یه کار علمی کردم. می خواستم برد پرتابه را بسنجم. شما بیاید جواب علمی بدهید.»
شب دوشنبه، بسیج در نمازخانه ی خوابگاه شماره ١٣ الغدیر، گپ و گفت دانشجویی برگزار کرد.
سه شنبه ١٣ اسفند ٨٧ (در حالی که برنامه ی عمو پورنگ برای دانش آموزان شرکت نفت در آمفی تئاتر دانشگاه، بدون خبر داشتن دانشجویان، پس از سه شب به پایان رسیده بود) شماره ی جدید مسیحا با چاپ عکس هایی از ازغدی و شبستری و تیترهای قبول نکردن دعوت مناظره از سوی شبستری و پذیرفتن مناظره در هر جا و هر زمانی از سوی ازغدی منتشر شد. همچنین جوابیه ی احمد خاتمی به روزنامه ی اعتماد ملی در صفحه ی دوم این نشریه منتشر شد. همچنین رنج نامه ی مهدی حق شناس (عضو سابق انجمن اسلامی و منتشر کننده ی بیانیه‌ی عذر خواهی به خاطر توهین به پیامبر) در نشریات «یار دبستانی» (متعلق به جامعه ی اسلامی) و «زور عزرائیل» منتشر شد. حق شناس در این نشریه از ندادن تریبون به او و تهمت های وارده بر او گله کرده بود. بیانیه ی بسیج اساتید دانشگاه نیز با تقاضای مجازات برای سخنران و برگزار کنندگان مراسم همین روز منتشر شد. همین روز، شماره ی جدید نشریه ی منظم جمعه بازار نیز منتشر شد.
در این مدت، انجمن اسلامی نیز بیکار ننشست. نصب جمله ی تند شهید مطهری در مورد خشکه مقدس ها بر دیوار بازاچه ی شماره یک از جمله اقدامات بارز انجمن اسلامی دانشجویان بود. همچنین انجمن اسلامی که گویا تعطیلی خود را نزدیک می دید و همچنین با توجه به نزدیکی روزهای تعطیلات نوروزی دانشگاه، تبلیغات خبرنامه ی خود را در دانشگاه منتشر کرد. ( anjomaniut.tk و anjoman-iut.blogfa.com [این دو وبلاگ اکنون غیرفعال هستند و نسخه ای از آنها در آرشیو وب پیدا نکردم] ) در همین حال، یک منبع آگاه خبرهایی مبنی بر حداقل مجازات انجمن اسلامی منتشر کرد: 10 ماه تعلیق. همچنین شنیده ها حاکی از ساخت سی دی تخلفات انجمن اسلامی از سوی بسیج دانشجویی بود (این سی دی به شکل گسترده منتشر نشد).
پس از نماز ظهر و عصر، تشکل دانشجویی آرمان، جزوه ی جواب استاد طاهرزاده به نظریات سروش را در صحن مسجد به فروش رساند. گفتنی است در انتهای این جزوه، متن کامل مصاحبه ی جنجالی سروش و مکاتبات وی آمده بود.
شب سه شنبه، برنامه ی سخنرانی «سید محمود نبویان» (از شاگردان استاد مصباح یزدی) با موضوع «پارادوکس روشنفکری و دین» همراه با تریبون آزاد از سوی بسیج دانشجویی برگزار شد. در برگه های تبلیغات این مراسم، آمده بود: «قرآن وحی نیست / قرآن تفسیر پیامبر است از هستی. / پیامبر معصوم نیست. / روشنفکران چرا این گونه می اندیشند.»
تشکل آرمان در چهارشنبه، 14 اسفند 1387، جزوه ی پاسخ اختصاصی استاد طاهرزاده را به نظرات مجتهد شبستری (با تاکید بر یک مقاله از وی که متن کامل آن در انتهای همان جزوه آمده بود.) به فروش رساند. همچنین در همین روز، مجله ی «هفت نون» در حمایت از انجمن اسلامی منتشر شد. دراین نشریه آمده است: «تفاوت در برداشت از دین، آن قدر ما را از هم دور کرده که وقتی دست بر روی شانه هایت می گذارم دغدغه ی نجس شدن، صورتت را سرخ می کند». در مقاله ی این نشریه (به قلم محمد کاظمی) انجمن اسلامی پرطرفدارترین تشکل دانشجویی قلمداد شده بود.
همچنین جمعه 16 اسفند 87، برگه ای بزرگ با عنوان «قرائت فاشیستی از دین» دیده شد که محکم به دیوار ورودی یک سلف پسران نصب شده بود. در این برگه آمده بود: «قرائت فاشیستی از دین امری ناآشنا نیست.برای خود نحله ای است و این نحله دیری است که ناکامانه می کوشد تا سیطره ی انحصاری خود را بر فرهنگ کشور تحمیل و تحکیم کند و با نشاندن مهره هایی در دل نهادهای فرهنگی، احشا و امعای آنها را به زهر قاتل خود بیالاید. اینک حمله ی قرائت فاشیستی، و عمله‌ی استبداد دینی، هم سخنگو دارند، هم فقیه، هم تئوریسین، هم فیلسوف، هم قاضی، هم شاعر، هم مجله و روزنامه و هم ارتش...این طایفه، علی رغم رعد و برقی که می کند، برف و تگرگی نمی ریزند. قدرت در اندیشه و روش است، و اندیشه ی اینان زبونتر از آن است که در دریای اجتماع موجی بیفکند یا جزیره ی تازه ای را فتح کند. عصبانیتشان هم گواه این ناکامی است.«یحسبون کل صحیه علیهم». زبان زمانه زبانی دیگر است و اینان بی جهت می کوشند تا خود را به کری بزنند. در روش از این هم زبونترند. روششان روشی است برای ناکامی و باطلاقی است برای خودفرسایی. اژدها را هست قوت، حیله نیست...»
بسیج دانشجویی، شنبه 17 اسفند، سی دی سخنرانی سه شنبه ی سید محمود نبویان را به فروش رساند. همچنین در این روز، بیانیه ی 40 نفر از دانشجویان منتشر شد که در آن مقصر را رئیس دانشگاه دانسته بودند، خواستار مطرح شدن شبهات در فضای مناظره و همچنین خواستار انحلال انجمن اسلامی و برگزاری دوباره ی انتخابات این تشکل شده بودند. در جمع این 40 نفر نام افرادی چون مهکی، بانیانی، خجسته و دستگردی دیده می شد. برنامه ی جانبی این روز، فروش بلیت فیلم «ستاره می شود» از سوی شورای صنفی دانشکده ی برق و کامپیوتر بود. همچنین آغاز برپایی «خیمه ی انتظار» در کنار یادمان شهدا از سوی بسیج دانشجویی. در این دو خیمه (برادران و خواهران)، فیلم ها و مستند های مربوط به ظهور و آخرالزمان پخش می شد و همچنین برنامه‌های مذهبی بلوتوث می شد. نمایشگاه کتاب و سی دی برنامه ی دیگر این خیمه بود.
شنبه همچنین در میان غوغای فرهنگی- سیاسی دانشگاه، جشن امامت حضرت مهدی (عج) با پیگیری یکی از اعضای فعال شورای مسجد و واحد قرآن در آمفی تئاتر دانشگاه برگزار شد. در این جشن حجت الاسلام نقویان سخنرانی کرد. و در ضمن سخنرانی به شبهه ی عصمت پیامبر پاسخ داد. همچنین احسان علیخانی، مجری برنامه، تلویحا از اقدام انجمن اسلامی انتقاد کرد. در این برنامه، مسعود ده نمکی تلفنی با دانشجویان سخن گفت و بخشی از پشت صحنه ی اخراجی های ٢ پخش شد.
یکشنبه، حجت الاسلام انجوی نژاد سخنرانی با موضوع «انتظار و دانشجوی زمینه ساز ظهور» داشت. این سخنرانی از سوی جامعه ی اسلامی دانشجویان برگزار شد. در همین حال، انجمن اسلامی در محوطه ی روبروی دانشکده ی ریاضی، تجمع اعتراض آمیزی برگزار کرد. در این تجمع، اعضای انجمن اسلامی، روبان های قرمزی به سینه زده بودند و به حاضرین عکس هایی از آیت الله طالقانی، دکتر مصدق و دکتر شریعتی می دادند. همین شب، دومین شب شعر آیینی از سوی بسیج دانشجویی در مسجد دانشگاه برگزار شد. در این مراسم، حمید رضا برقعی نیز به عنوان شاعر ویژه ی مراسم حضور داشت. برقعی کسانی را که در این دانشگاه به پیامبر توهین کرده اند، کوردل خواند (پس از پایان مراسم، کتاب «طوفان واژه ها»ی او به فروش رسید).
انتشار بیانیه ی تحلیلی تشکل دانشجویی آرمان در مورد وقایع اخیر، انتشار برگه ای بی نام و نشان در حمایت از انجمن و انتقاد به بیانیه ی آرمان، انتشار پاسخ به شبستری از سوی نهاد رهبری و انتشار پیش شماره ی نشریه ی «اندیشه» از سوی کانون سلام (با موضوعاتی چون: آزاد اندیشی در قرآن، نامه ی تاریخی رهبر انقلاب در مورد لزوم آزاد اندیشی و نقد محتوایی اندیشه های آقای شبستری) از رویدادهای روزهای آخر حضور دانشجویان در دانشگاه صنعتی اصفهان بود.
در نهایت خبر انحلال انجمن اسلامی در روز یکشنبه 24 اسفند 1387 (در حالی که دانشگاه تعطیل بود و اکثر دانشجویان به دانشگاه نیامده بودند.) به ظاهر پایانی بر این ماجرا بود.
در ادامه این متن را بخوانید: بازخوانی 23 خرداد 88 دانشگاه صنعتی اصفهان: از شورش دانشجویی تا تجاوز پلیس به حریم دانشگاه
بازتاب [ساختار لینک ها در تابناک و فارس تغییر کرده اند. لینک ها را مطابق ساختار جدید تغییر دادم]:
واکنش فرزندشهید مفتح به هتاکی های شبستری (رجا نیوز)
متن کامل سخنان جنجالی شبستری (تابناک)
مجتهد شبستری: به من دروغ نسبت دادند (تابناک)
دفتر انجمن اسلامی دانشگاه صنعتی اصفهان پلمب شد (فارس)
فولادگر: اصلاح‌طلب‌های سکولاریسم اخلالگران دیانت هستند (فارس)
اعضای فعلی و سابق انجمن اسلامی دانشگاه صنعتی اصفهان با یکدیگر درگیر شدند (فارس)
تهدید عضو سابق انجمن اسلامی اصفهان به دلیل انتقاد از سخنان شبستری (فارس)
