ماشین قرعهکشی یونانیها، معروف به کلروتریون (Kleroterion)، یکی از نوآوریهای برجسته در دموکراسی آتن باستان است که برای انتخاب تصادفی شهروندان جهت تصدی مناصب عمومی و عضویت در هیئتهای منصفه به کار میرفت. این دستگاه نمادی از تلاش آتنیها برای تضمین عدالت، شفافیت و جلوگیری از فساد در فرآیندهای حکومتی بود.
دموکراسی آتن باستان، بهعنوان یکی از نخستین نمونههای حکومت مردمی در تاریخ، بر پایه مشارکت مستقیم شهروندان در تصمیمگیریهای سیاسی استوار بود. برای حفظ عدالت و جلوگیری از تمرکز قدرت، آتنیها از روشهای نوآورانهای مانند قرعهکشی برای انتخاب مسئولان استفاده میکردند. در این راستا، کلروتریون بهعنوان ابزاری مکانیکی برای اجرای این قرعهکشیها طراحی شد.
کلروتریون دستگاهی سنگی بود که در آن ردیفهایی از شیارها برای قرار دادن پلاکهای شناسایی شهروندان (پیناکیا) تعبیه شده بود. این پلاکها حاوی نام و اطلاعات شناسایی افراد بودند. در کنار این شیارها، لولهای قرار داشت که در آن تاسهایی با رنگهای مختلف (معمولاً سیاه و سفید) ریخته میشد. با رهاسازی تاسها، بر اساس رنگ آنها، ردیفهای خاصی از پلاکها انتخاب یا رد میشدند، و بدین ترتیب، شهروندان برای مناصب مختلف برگزیده میشدند.
کلروتریون در فرآیندهای مختلفی از جمله انتخاب اعضای شورای شهر (بول)، هیئتهای قانونگذاری (نوموتتای) و هیئتهای منصفه دادگاهها مورد استفاده قرار میگرفت. این روش انتخاب تصادفی، بهمنظور جلوگیری از فساد، تبعیض و نفوذ قدرتهای خاص در فرآیندهای حکومتی طراحی شده بود.
استفاده از کلروتریون نشاندهنده تعهد آتنیها به اصول دموکراسی مستقیم و مشارکت برابر شهروندان در امور حکومتی بود. این دستگاه با حذف عوامل انسانی در فرآیند انتخاب، زمینهساز عدالت و شفافیت بیشتر در ساختار حکومتی میشد.
کلروتریون بهعنوان نمادی از نوآوریهای دموکراتیک آتن باستان، نقش مهمی در تضمین عدالت و مشارکت برابر شهروندان ایفا کرد. این دستگاه نشاندهنده تلاشهای اولیه بشر برای ایجاد نظامهای حکومتی عادلانه و شفاف است که همچنان میتواند الهامبخش ساختارهای دموکراتیک معاصر باشد.
https://www.ekathimerini.com/culture/1260347
https://www.thecollector.com/elections-in-ancient-athens-democracy/
https://thelivelifecouk.wordpress.com/2021/05/18/kleroterion-what-is-it-how-was-it-used/
