آخرین ویرایش: 21 اسفند 1400
اول فروردین (20 یا 21 مارس)، آغاز بهار و آغاز تعطیلات نوروزی فقط در ایران تعطیل رسمی نیست. بعضی کشورهای دیگر هم به نام نوروز یا نامهای دیگر در این روز تعطیل هستند:
جشن گرفتن نوروز در افغانستان از سال 1996 تا 2001 از سوی طالبان ممنوع شده بود. در افغانستان مردم در این روز گل میکارند، به مساجد میروند و بزکشی میکنند (بازیای که در آن عدهای سوار بر اسب برای برداشتن لاشهی یک بز و انداختن آن به محلهای مشخص رقابت میکنند). نوروز در این کشور سه روز تعطیل است. پس از به قدرت رسیدن مجدد طالبان (سال 2022) به نظر می رسد آنها دوباره نوروز را ممنوع میکنند چون «عید نوروز مختص به مجوسیهاست» و تعطیلات آن را حذف میکنند.
طبق قانون کار در آذربایجان، نوروز به مدت پنج روز تعطیل است. بعد از ایران، طولانیترین مدت تعطیلات نوروز را آذربایجان دارد. در زمان شوروی سابق، جشن نوروز غیررسمی و در زمانهایی غیرقانونی بود.
مردم آذربایجان هر روز نوروز را به نام یکی از عناصر چهارگانه (آب، آتش، خاک و باد) جشن میگیرند، لباس نو میپوشند، گل و گیاه میکارند، خانه تمیز میکنند، تخم مرغ رنگ میکنند و شیرینیهای محلی مثل شکرپوره و باقلوا درست میکنند. آذربایجانیها میزی شبیه سفرهی هفت سین به نام «سمنی» دارند که در آن سبزه، تخم مرغ نقاشیشده، شمع و حداقل هفت ظرف مختلف هست. «کسا» و «کسل» دو شخصیت نمادین نوروز در آذربایجان هستند که معمولا با لباس قرمز نمایش اجرا میکنند.
از سال 2009 از اول تا سوم فروردین به مدت سه روز در قزاقستان «تعطیلات بانکی» است.
قزاقها غذایی به نام nauryz-koje دارند و معتقدند هر چه بیشتر از این غذا بخورند سال بهتری دارند. این غذا سوپی شامل هفت ماده است: آب، گوشت، کره، آرد، برنج یا ارزن، نمک و شیر است. هر کدام از این مواد نماد چیزی هستند: رشد، شانس، شادی، سلامتی، ثروت، عقل و یاری آسمانی. سوار شدن بر نوعی تاب به نام آلتیباکان، خوردن شیراسب، اسببازی و شعرخوانی از مراسمهای دیگر نوروز در قزاقستان است.
در قرقیزستان از سال 1991 و پس از استقلال این کشور از شوروی سابق نوروز به صورت ملی جشن گرفته میشود. کشتی، تیراندازی با کمان و اسبسواری از جمله مراسم های سنتی این کشور در نوروز است. تمیز کردن خانه، بیرون انداختن وسایل اضافی و تزئین کردن خانه و شهر از جمله مراسمهای نوروزی قزاقستان است. غذای محلی نوروز در این کشور «سومالاک» است که عنصر اصلی آن یکی از غلات مانند گندم است اما طبق باوری قدیمی در آن هفت سنگ هم انداخته میشود. افسانه میگوید مادری فقیر هفت کودک داشت و غذایی نداشت که به آنها بدهد برای همین هفت سنگ در آب دیگ انداخت و زیر آن آتش روشن کرد و کمی خوابید. بعد از بیدار شدن دید دیگ پر از مواد غذایی شده است.
نوروز در تاجیکستان دو روز تعطیل است. بزکشی و کشتی از جمله بازیهایی است که در نوروز تاجیکستان انجام میشود. هر خانواده میزی به نام «دستورخوان» دارد که مشابه هفتسین ایرانی شامل هفت چیزی است که با سین شروع میشود. در تاجیکستان هم مانند قرقیزستان، سومالاک پخته میشود. این غذا باید پیش از طلوع آفتاب نوروز پخته شود و قبل از خوردنش باید یک آرزو کرد. آرزویی که در سال جدید برآورده میشود.
در ترکمنستان هم نوروز دو روز جشن گرفته میشود. مراسم اصلی در روستایی در درهای نزدیک عشقآباد برگزار میشود. ترکمنها در این روز سوار اسب های تزئینشده میشوند، بازارها را تزئین میکنند و غذاهای سنتی درست میکنند. یکی از مراسمهای نوروزی این کشور روشن کردن آتش و هفت بار پریدن از روی آن است.
نوروز در ازبکستان دو روز تعطیل است. ازبکها در نوروز نهضتی عمومی به نام «هشر» برای تمیز کردن و نوسازی خانهها و کل شهر دارند. مراسم نوروزی دیگر ازبکستان بویچچاک است. پسرها و دخترهای کوچک دستههای گل به در خانهها میبرند و عید را تبریک میگویند. پخت غذاهای خانگی هم از مراسمهای نوروزی دیگر ازبکستان است.
کردها نوروز را به عنوان جشنی زرتشتی پاس میدارند. و مهمترین رسم آنها پوشیدن لباسهای نو و رقصهای دستهجمعی است. کردها معتقدند پس از حکومت ضحاک، دیگر بهار به کردستان نمیآمد تا این که پس از قیام کاوه و کشتن ضحاک و آتش روشن کردن به مناسبت شکست ضحاک، بهار بالاخره به کردستان آمد. برای همین در نوروز آتش به عنوان نماد آزادی روشن میشود. برخی کردها این روز را به عنوان روز ملی کردها هم میشناسند.
طبق افسانههای آلبانی، خداوند در این روز جهان، خورشید و انسان را آفرید. کیومرث (پادشاه افسانهای آلبانی) و جمشید (سمبل شکوه آلبانی) در این روز به پادشاهی رسیدند و جشن گرفتند. همچنین جم (هفتمین فرزند حضرت آدم طبق عقیدهی آلبانیاییها) در این روز به آذربایجان رسید.
علویان بکتاشی در آلبانی این روز را مصادف با تولد حضرت علی، ازدواج حضرت علی و حضرت فاطمه و روز به خلافت رسیدن حضرت علی میدانند.
مردم در این روز نماز میخوانند، شیر مینوشند و اشعار مذهبی و «نوروزیه» میخوانند. برخی مردم آلبانی معتقدند تقدیر خدا برای سال جدید در شب نوروز اتفاق میافتد. مردم در این شب، لباسهای نو و زیبا میپوشند.
در ژاپن به مناسبت پایان زمستان و آغاز بهار این روز تعطیل رسمی است. معمولا ژاپنیها در این روز به مقبرهی گذشتگانشان میروند.
در نامیبیا این روز را به مناسبت سالگرد استقلال از آفریقای جنوبی (از سال 1990) جشن میگیرند. منطقهی نامیبیا از 1881 تا پایان جنگ جهانی اول مستعمرهی آلمان بود، سپس مستعمرهی آفریقای جنوبی شد و پس از کشمکشهای سازمان ملل و جنگهایی و پس از برچیدهشدن نظام آپارتاید در آفریقای جنوبی، بالاخره نامیبیا مستقل شد.
در آفریقای جنوبی سالروز تاسیس کمیسیون حقوق بشر این کشور تعطیل عمومی است.
این کمیسیون در سال 1996 تاسیس شد. 36 سال قبل از آن، در همین روز حدود پنج هزار نفر در اعتراض به قانون گذرنامهی داخلی این کشور (قانونی برای کنترل جمعیت و جداسازی نژادی) روبروی ایستگاه پلیس منطقهی شارپویل آفریقای جنوبی تجمع کردند. پلیس به سمت جمعیت شلیک کرد و 69 نفر را کشت. این روز برای یادآوری مبارزه با تبعیض نژادی پاس داشته میشود.