در بخش اول این سلسله‌نوشته، ادعای «دومین زبان کلاسیک بودن زبان فارسی» را بررسی کردیم. حالا می‌رسیم به دومین ادعا:
فارسی از نظر شمار و تنوع ضرب‌المثل‌ها در میان سه زبان نخست جهان است.
منبع این ادعا هم صفحه‌ی ویکی‌پدیای زبان فارسی است به نقل از «فوت کوزه‌گری: مثل‌های فارسی و داستان‌های آن» (مصطفا رحماندوست، انتشارات مدرسه، چاپ دوم: 1387، پیشگفتار). در جاهای دیگر هم این ادعا مطرح شده است. مثلن قربانعلی پورمرجان، رایزن فرهنگی ایران در رم (1392).
از سوی دیگر، در بعضی جاها، گفته شده است فارسی از نظر تنوع ضرب‌المثل در میان «سه کشور اول جهان» (همین مطلب در خبرآنلاین) است که به وضوح غلط است. چون فارسی زبان است و نه کشور!
اما حرف منبع اصلی این ادعا چه بوده است؟ این متن را عینن از کتاب مصطفا رحماندوست نقل قول می‌کنم:
گفته‌اند از نظر فراوانی ضرب‌المثل، زبان فارسی یکی از دو سه زبان اوّل جهان است. آن قدر مثل داریم که با زیر و رو کردن و کنار هم چیدن آن‌ها، می‌توان چگونگی زندگی و تاریخ پیشینیان را نوشت...
در واقع در این کتاب گفته شده است که «گفته‌اند» فارسی «یکی از دو سه زبان اول جهان» است. برای این ادعا هم منبعی داده نشده است. ادعا هم دقیق نیست اما در فضای مجازی به شکل دقیق «جزو سه زبان اول» یا حتا «زبان اول جهان» مطرح شده است.
اما درباره‌ی تعداد ضرب‌المثل‌ها در زبان‌های مختلف، پژوهش مشخصی نیافتم. در پژوهش منتشرنشده‌ی آقای دکتر ذوالفقاری نزدیک به 100 هزار ضرب‌المثل جمع‌آوری شده است اما در این باره چند نکته وجود دارد:
من مبنایی علمی برای ادعای مقام اول تا سوم بودن زبان فارسی از نظر تعداد ضرب‌المثل نیافتم (به طور کلی مبنایی برای تعداد ضرب‌المثل‌های یک زبان نیافتم).
