وسایل نقلیه ایران: 113 سال پیش

113 سال پیش در تاریخ 26 اسفند 1288 شمسی (برابر با 5 ربیع الاول 1328 قمری) سه سال بعد از تصویب اولین قانون رسمی ایران (فرمان مشروطیت)، قانونی با نام «مالیات بلدی بر وسایط نقلیه» تصویب شد. این قانون نه ماده ی اصلی و 13 ماده ی الحاقی داشت و در کل برای مشخص کردن مالیاتی بود که از وسایل نقلیه در ایران گرفته می شد. وسایل نقلیه ی شرح داده شده در این قانون به شرح جدول زیر هستند.

[این قانون در سایت مرکز پژوهش های مجلس و ویکی سورس هم آمده است]

این قانون در سال 1303 اصلاح می شود اما در این اعداد و همین طور انواع وسایل نقلیه تغییری ایجاد نمی شود. مشروح مذاکرات مجلس درباره ی این قانون در سال 1303 را می توانید در سایت مشروطه بخوانید.

موارد زیر هم از پرداخت مالیات معاف بوده اند (ماده ی هشت و شش الحاقی):

1. وسایط نقلیه مخصوص سلطنت و دولت
2. وسایط نقلیه مخصوص مأمورین سیاسی دول خارجه
3. وسایط نقلیه مخصوص قشون [عسکریه] از هر قبیل
4. وسایط نقلیه متعلق بخدمات صحیه و شیر و خورشید سرخ ایران
5. وسایط نقلیه مخصوص بخدمات بلدیه

بنابراین، انواع وسایل نقلیه ی 100 سال پیش ایران به این شرح بوده اند:

1. درشکه اربابی/ کرایه با چرخ رزین یا آهن با یک الی دو اسب یا چهار اسب
2. کالسکه و لاندوی اربابی/ کرایه با چرخ رزین یا آهن با یک الی دو اسب یا چهار اسب
3. چهارچرخه بارکش
4. دوچرخه بارکش
5. دلیجان و امنیبوس
6. چرخهای دستی سیار مخصوص کسب
7. اتوموبیل اربابی/ کرایه با واگون یا بدون واگون
8. اتومبیل بارکش (کامین)
9. گاری با دو یا چهار اسب
10. دوچرخه ی سواری یک اسبه با چرخ رزین یا آهن
11. ولوسیپد [velosipede: دوچرخه] ساده یا بخاری (‌موتورسیکل)
12. بی‌سیکلت: [توضیح نظم الملک در مجلس:] بیسیکلت یک دوچرخه‌هایی است که شاگردان مدارس و اجزاء تجارتخانه‌ها و کار خانه‌ها و فراشهای پست یا تلگراف دارند و با پا حرکت می‌دهند و هیچ خسارت هم به راه نمی‌آورند و در سایر ممالک هم مجانی است و مالیات ندارد و در بعضی نقاط هم اگر دارد خیلی کم است.
13. اسب
14. یابو
15. مادیان
16. قاطر
17. شتر
18. الاغ سواری یا باری
19. گاو عرابه کش