سلام، احتمالا اینکه اینجا رو با این پست شروع کنم، کار عجیبی باشه. بدون هیچ مقدمه خاصی، بدون هیچ پیش‌زمینه‌ای. ماجرا اینه که چند وقته که می‌خوام تاجایی که می‌تونم و بلدم، تجربه‌هام در زمینه کار در عرصه شبکه‌های اجتماعی رو به اشتراک بذارم. کار در محیط واقعی، و نه صرفا ترجمه یک سری نسخه‌ی پیچیده شده برای گوشه‌های دیگه‌ی دنیا. البته که کلیت داستان اینجا و جاهای دیگه دنیا ممکنه خیلی فرقی نداشته باشه.
این پست قرار بوده یه پست اینستاگرامی باشه ولی انقدر طولانی شد که تصمیم گرفتم جای دیگه‌ای هم منتشرش کنم شاید احتمال خوندنش بیشتر بشه. ضمنا بد نیست بدونید این پست یه نصف شب نوشته شده و حدود ۲۴ ساعت بعدش و تو نصف شب بعدی داره اینجا منتشر می‌شه. هم تو نوشتنش و هم تو انتشار، نصف شب بودن و خوابالودگی و احتمال بی‌دقتی رو لحاظ کنید (چه اصراری بوده حالا؟ خودمم نمی‌دونم. یهو دلم خواست، شروع کردم به نوشتن). موضوع بعدی هم درمورد ویرگوله. ویرگول برای من محیط بسیار جدیدیه، ایده‌ای ندارم چه امکاناتی داره و چه کارهایی می‌شه باهاش کرد دقیقا. همین الان اکانت ساختم و فعلا در حد گذاشتن این متن دارم هی با آزمون و خطا پیش می‌برم داستان رو. امیدوارم که اگه فلان کار رو هم می‌تونستم بکنم ولی نکردم، سخت نگیرید.
این شما و این هم اولین پست در ویرگول:
یکی از موضوعات مهم درباره فعالیت توی شبکه‌های اجتماعی و به طور خاص اینستاگرام (به دلیل محبوبیتش توی ایران) موضوع تعامل یا درگیری یا مشغولیت یا Engagementئه که هم می‌شه خیلی خلاصه و سریع باهاش برخورد کرد و هم می‌شه توش عمیق‌تر شد.
اگه اینجا رو دارید می‌خونید که Engagement پست‌هاتون رو بیشتر کنید، فکر کنم همین چند خط رو هم زیاد خوندید چون ماجرای این پست این نیست. اینجا قراره درباره کلیت اینکه Engagement چیه و چرا مهمه و چجوری می‌شه اندازه‌گیریش کرد و … صحبت بشه.
تعریف‌های زیادی از Engagement وجود داره. بعضیا ترکیب لایک و کامنت رو تعامل درنظر می‌گیرند، بعضیا تعداد ذخیره (save) و به اشتراک‌گذاری (share) رو هم بهش اضافه می‌کنند، بعضیا تعداد بازدید ویدیوها (view) رو هم مهم می‌دونند و … خلاصه راه‌های مختلفی برای اندازه‌گیری این موضوع هست.
روش استاندارد چیه؟ اوممم نمی‌دونم. راستش خیلی هم مهم نیست. ولی اگه فکر می‌کنید مهمه براتون، بدونید که خود اینستاگرام تا قبل از آپدیت Insightش که چند روز پیش انجام داد، یه بخشی داشت که می‌شد پست‌ها رو برحسب Engagement مرتب کرد و به نظر می‌رسه اونجا Engagement رو مجموع لایک و کامنت و save می‌دید و کاری به view یا تعداد share نداشت. ولی تو آپدیت جدید Insight دیگه اصلا گزینه Engagement وجود نداره (حالا شاید بعدا باز اضافه کنه، خدا می‌دونه??♂️).
من چجوری درنظر می‌گیرم؟ خیلی ساده‌ست. می‌بینم چی برام مهمه و طبق اون وزن‌دهی می‌کنم.
مثلا اگه یه اکانت خبری داشته باشم، احتمالا میزان انتشار خبر، از لایک خوردنش مهم‌تره برام، پس بهش وزن بیشتری می‌دم. اگه اکانتی داشته باشم که مطالبم توش کاربردیه و وابسته به زمان نیست، علاوه بر میزان انتشار، میزان save هم برام مهم می‌شه و وزن بیشتری بهش می‌دم… به طور کلی به نظر من وزن share و save تقریبا برابر و از همه بیشتره، بعد کامنت (چون معمولا یوزرها به سختی کامنت میذارند) بعد لایک و درآخر view ویدیو (به این نکته دقت کنید که معمولا پستی که ویدیوییه، کمتر لایک می‌شه تو شرایط مشابه. چون چشم و ذهن درگیره و … پس خوبه که با وزن کمتر، بازدید رو هم درنظر بگیرید)
چون به طور خلاصه نشون می‌ده مخاطب‌هاتون چقدر با محتواهاتون تعامل کردند. محتواهاتون رو فقط دیدند؟ یا براشون مهم بوده که لایکش کنند یا مهم‌تر بوده که کامنت بذارند یا حتی مهم‌تر از اون، برای بقیه بفرستند یا ذخیره کنند. قاعدتا هرچی تعامل با محتواتون بیشتر بشه هم احتمال دیده شدنش بیشتر می‌شه و هم باعث جذب فالوئرهای بیشتری می‌شه.
بر اساس هر تعریفی که از Engagement دارید می‌تونید Engagement متوسط رو محاسبه کنید (کل Engagement در یه بازه زمانی خاص، تقسیم بر تعداد پست‌های اون بازه زمانی)، یا مثلا تقسیم بر تعداد فالوئرهاتون بکنید و خلاصه هزارتا جنگولک‌بازی می‌تونید دربیارید و باهاش به نرخ تعامل یا هر نرخ دیگه‌ای که می‌خواید برسید. به نظر من اینا می‌تونند مهم باشند:
عدد کل Engagement با هر روش منطقی‌ای که محاسبه می‌کنید و Engagement متوسط.
مهمه که بدونید کلا قراره با این عددا چیکار قراره بکنید:
۱- باهاش برای اکانتتون هدف‌گذاری کنید (چقدر بدم میاد از این عبارت هدف‌گذاری ? آدم یاد کنکور میفته). یعنی چی؟ یعنی مثلا با توجه به روند دو ماه گذشته‌تون، و برنامه‌هایی که در آینده دارید، هدف ماه بعدیتون رو مشخص کنید که می‌خواید به انقدر Engagement برسید. و هی با چک کردن و بهبود پست‌هایی که دارید می‌ذارید، به هدفتون نزدیک شید. فقط دقت کنید که Engagement متوسط رو هم تو برنامه‌ریزیاتون درنظر بگیرید. وگرنه که انقدر پست الکی می‌ذارید که بالاخره به اون عدد موردنظرتون برای Engagement کل برسید.
۲- واکنش مخاطب‌هاتون رو نسبت به انواع مختلف پست بسنجید. یعنی چی؟ یعنی با چک کردن دائم این عددا، بعد از یه مدت دستتون میاد که چجور محتوایی بیشتر مورد علاقه مخاطباتونه، و چجور محتوایی نیست. ضمنا می‌تونید نوع واکنششون رو به انواع مختلف محتواها ببینید و بسته به نیازتون، محتوا تولید کنید. یعنی مثلا وقتی می‌بینید محتوایی که بیشتر به اشتراک گذاشته می‌شه فالوئر بیشتری میاره براتون درحالی که محتوایی که بیشتر لایک می‌خوره این کارکرد رو نداره، خب منطقا می‌رین سراغ اولی که به هدفای فالوئریتون برسید.
پیشنهاد من اینه که از این عددا واسه سنجیدن اکانت‌های مختلف استفاده نکنید یا اگه می‌کنید چند تا موضوع رو درنظر بگیرید:
۱- شما صرفا لایک و کامنت و نهایتا تعداد بازدید ویدیوهای اکانت‌های دیگه رو می‌تونید ببینید، پس از ذخیره یا به اشتراک‌گذاریشون خبر ندارید و نمی‌تونید با دیدن عدد کامنت یا لایک پایین به نتیجه خاصی برسید (درسته اگه محتوا جذاب نباشه لایک نمی‌شه و احتمالا به اشتراک هم گذاشته نمی‌شه، ولی باز شما درجریان سیاست‌گذاری پشت اکانتی که دارید می‌بینید نیستید و الزاما با دیدن لایک و کامنت به نتیجه درستی نمی‌رسید).
۲- اگه دارید خوب بودن کار اکانتی رو می‌سنجید، سعی کنید با اکانتی که از هر نظر شبیهشه مقایسه‌ش کنید (از نظر تعداد فالوئر و جنس محتوا و ...). یعنی مثلا مقایسه اکانت مهراب قاسم‌خانی با مهدی پاکدل احتمالا کار اشتباهیه، هرچند هر دو سلبریتی حساب می‌شه. شاید اگه مهراب قاسم‌خانی رو با امیر ژوله مقایسه کنید کار معقول‌تری باشه. تازه اون هم تو زمانی که عوامل بیرونی مشابهی داشته باشن (مثلا یکی یه فیلم درحال اکران نداشته باشه اون یکی هیچی).
۳- تو این مقایسه‌ها، حواستون باشه از چه ابزاری دارید استفاده می‌کنید و بدونید که دقیقا چجوری داره اندازه می‌گیره. مثلا خیلی از این ابزارها، پست‌های پیش‌نمایش IGTV رو اصلا پست درنظر نمی‌گیرند یا مثلا فقط ۱۲ پست آخر رو درنظر می‌گیرند، درحالی که اکانت موردنظرتون مثلا تو شرایط ویژه ایه که پست‌های روزانه‌ش رو زیاد کرده (مثلا تو یه کمپینه) و درحالت عادی نیست و طبعا Engagementش هم به خاطر تعداد پست‌های بیشتر، کمتر شده. یا حتی برعکسش هم هست. ممکنه تو اون ۱۲ پست آخر، یه پست مسابقه کامنتی داشته باشه و کلی کامنت گرفته باشه و عدد بالایی به دست بیاره. خلاصه که صرف یه عدد که یه ابزار بهتون می‌ده نگید که این اکانت کارش خوبه یا بده. سعی کنید به جزئیات بیشتری دقت کنید.
۴- خیلی خیلی مهمه که بدونید به طور کلی تعداد فالوئر روی Engagement متوسط تاثیر داره. معمولا هرچی فالوئر بیشتر می‌شه، درصد تعامل فالوئرها با اکانت‌ها، مخصوصا اکانت‌های کسب و کار، کمتر می‌شه. نمی‌تونید یه اکانت با۲۰ هزار فالوئر رو با یه اکانت با ۲۰۰ هزار فالوئر مقایسه کنید و بگید این درصد تعاملش ۱۰٪ئه اون یکی ۱٪ پس حتما فالوئرهاش تقلبین یا اکانتش به درد نمی‌خوره یا … همون‌طوری که بالاتر هم نوشتم، تو مقایسه، تاجایی که می‌تونید شرایط مشابه رو درنظر بگیرید. حالا تازه بحث فرهنگی و اینا رو هم پیش نمی‌کشم وگرنه احتمالا مقایسه یه سلبریتی غیر ایرانی، با یه ایرانی، از نظر نرخ تعامل کار اشتباهیه.
همین داستان Engagement رو که من با تمرکز روی پست‌های اینستاگرام نوشتم رو می‌تونید تو استوری‌ها و جاهای دیگه هم درنظر بگیرید. به طور خلاصه، از زاویه دید خودتون و البته به صورت منطقی تعریفش کنید و براش هدف بذارید. مثلا اگه دقت کنید شاید به این نتیجه برسید که بیشتر از تعداد باری که یک استوری دیده شده (Impressions)، تعداد کلیکش براتون خیلی مهم‌تر باشه، پس انقدر همه چیز رو Impression یا Reach نبینید.
نه فقط به عنوان یک متخصص شبکه‌های اجتماعی، که به عنوان یک انسان که سال‌هاست بخش زیادی از عمرش رو در اینترنت گذرونده می‌فهمم که این پست از خیلی جهت‌ها مثل نداشتن عکس کافی، دزدی بودن عکس هدر، طولانی بودن، و ...، اصلا مناسب دنیای امروز وب نیست. ولی واقعیت اینه که در شرایط فعلیم بهترین چیزی بود که از دستم برمیومد و سعی کردم انسجام کافی داشته باشه و خیلی حوصله‌سربر نباشه و واقعا به درد بخوره.
حالا همه اینا رو گفتم که چی بشه؟ نمی‌دونم والا. ایشالا که بخونید؛ و صد البته امیدوارم با بقیه به اشتراک بذارید شاید به درد بقیه هم خورد.
