صنعت کشاورزی در هر کشوری، از اهمیت بالایی برخوردار است؛ کشورهای مطرح دنیا در حال حاضر بیشترین سرمایه‌گذاری خود را در بخش کشاورزی انجام می‌دهند؛ در حقیقت روح صنعت اقتصادی و ریشه پیشرفت هر کشور، صنعت کشاورزی آن کشور است؛ کشاورزی در ایران هم به نوبه خود، هم منبع درآمدی برای دولت است و هم فضای رقابتی برای ایران فراهم می‌کند.
قطعا صنعت کشاورزی ایده‌آل دارای ساختار و ویژگی‌هایی‌ست که زمینه توسعه و پیشرفت کشور را رقم بزند؛ صنعت کشاورزی، زمانی به شرایط ایده‌آل و مطلوب می‌رسد که باعث ایجاد فضای رقابتی شود و بتواند از تمام ظرفیت‌های خود، به نحو احسنت استفاده کند، اسراف نکند و بهره‌وری زیادی کسب کند.
نوسانات بازار
کشاورزان زیادی از پایین بودن قیمت محصولات خود رنج می‌برند؛ فرض کنید کشاورزی که تولیدی شلیل دارد، کلی زحمت و تلاش برای پرورش درخت شلیل خود می‌کند؛ از خرید سم و کود با قیمت‌های گزاف گرفته تا آب‌دهی و رسیدگی به درختان؛ سپس وقتی موقع چیدن میوه می‌رسد، زمین‌داران چندین ساعت در روز را اختصاص می‌دهند به چیدن شلیل از روی درختان؛ پس از اتمام چیدن در روز‌های گرم و آفتابی سر زمین، نوبت نقل و انتقال میوه و خرید بسته‌بندی سبد و وکیوم می‌رسد؛ چندین ساعت زمان می‌برد تا میوه داخل سبد، بسته‌بندی شود و در نهایت به بازار میوه برده شود تا فروخته شود؛ حال که زمان فروش فرا می‌رسد، کشاورزی که هزینه، زمان و انرژی زیادی برای کسب‌و‌کار خود گذاشته است، هاج و واج می‌ماند! قیمت خرید از کشاورز، کیلویی ۲۰ هزارتومان است و قیمت شلیل در بازار برای خریداران و مصرف کنندگان، کیلویی ۱۲۰ هزارتومان!
کم‌آبی
کشت میوه و محصولاتی که آب فراوانی برای رشد و پرورش لازم دارند، خود معضل بزرگی برای کم آبی در کشور شده است؛ میوه‌هایی مثل هندوانه، طالبی، خربزه و ... نیاز به آب زیاد برای پرورش دارند؛ از طرفی هم عدم نظارت و اهتمام کشاورزان به مصرف آب در تولید، باعث بروز کم‌آبی در کشور شده است. تقریبا ۹۲ درصد منابع آبی کشور در عرصه کشاورزی استفاده می‌شود و تنها ۸ درصد منبع آب کل کشور، صرف صنایع و مصارف خانگی خواهد شد؛ درست است که بارش باران تأثیر زیادی در تامین آب کشور دارد، اما از طرفی عدم مدیریت در مصرف آب، باعث کمبود آب در کشور می‌شود.
سنگ‌اندازی در راه‌اندازی تولیدی و عدم حمایت از کشاورزان
برای گرفتن مجوز‌های لازم تولید گلخانه‌ای، نیاز به چانه‌زنی و پیگیری‌های مداوم است؛ کشاورزان که خود دارای مشکلات فراوانی هستند، باید به دنبال گرفتن مجوز از این سازمان و آن سازمان بیفتند! نه‌تنها که هیچ حمایتی از جانب دولت صورت نمی‌گیرد، بلکه برای خرید سم، کود و مواد پیش‌تولید کشاورزی، هزینه های زیادی را باید بپردازند! اینها فقط بخشی از هزینه‌های تولیدات محصولات کشاورزی بود؛ هزینه‌های ساخت گلخانه، کاشت نهال، هزینه آب، برق و خرید موتور‌برق و... بماند به یادگار.
ورود مواد تراریخته و مضر صنعتی در عرصه کشاورزی
محصولات تراریخته، اصطلاحاً به محصولاتی گفته می‌شود که با دستکاری ژنتیکی در آزمایشگاه از حالت عادی خارج شده‌اند، برای مثال، انتقال ژن یک حیوان مقاوم به سرما به میوه گوجه فرنگی، تحت شرایطی سبب مقاومت گوجه دستکاری شده (تراریخته) نسبت به سرما خواهد شد؛ یا انتقال یک ژن مقاوم نسبت به سم، یا انواع ژنهایی که خواص بیشمار دیگری را منتقل می‌کنند؛ خطرناکترین مسئله درباره محصولات تراریخته، عدم شناسایی و یا پنهان کردن عوارض، به دلیل مقاصد سازمان های تجاری و سیاسی جهان و احتمال بروز عوارض بسیار شدید و غیرقابل بازگشت طی طولانی مدت و در نسل های بعدی کشورهای هدف از جمله ایران است؛ ورود مواد تراریخته و مضر صنعتی در عرصه کشاورزی باعث ایجاد مشکلات جسمی خواهد شد که ممکن است در نسل آینده کشور هم اثرگذار باشد.
عدم پیشرفت صنعتی
پیشرفت در حوزه صنعت کشاورزی یکی از نقطه نظراتی‌ست که تمام کارشناسان به آن اذعان دارند و معتقد هستند که عامل رشد اقتصاد کشور است؛ متاسفانه ابزار آلات و ماشین‌آلات صنعتی در این عرصه کمتر دیده می‌شود؛ کمبود امکانات کافی منجر به هزینه، استهلاک و وقت زیادی در تولید خواهد شد.
الف)عدم شفافیت بازار محصولات، تفاوت قیمت زیادی را بین مزرعه و مصرف کننده به وجود می آورد؛ این مساله باعث می‌شود که برای تولیدکننده آزار دهنده باشد و مصرف کننده هم ضرر کنند؛ چرا که تولیدکننده با قیمت نازل، محصولش را می‌فروشد و دلال ها وارد بازار غیرشفاف می‌شوند و سودهای آنچنانی می‌برند و مصرف‌کننده هم مجبور می‌شود، محصولات کشاورزی را با قیمت‌های چندین برابر شده خریداری کند؛ افزایش صادرات محصولات مرغوب و افزایش واردات محصولات بی‌کیفیت را هم من جمله علل افزایش و یا کاهش قیمت های محصولات کشاورزی می‌توان دانست.
ب)گاهی اوقات کشاورز در شرایطی قرار می‌گیرد که فضای رقابتی در حوزه کشاورزی بیشتر می‌شود؛ فضای رقابتی خوب است، اما به شرطی که ضرر به کشاورز نزند! کشاورز با خود می‌‌گوید، اگر قیمت را کاهش ندهم، مشتری از من خریداری نمی‌کند و به سراغ کشاورز دیگر می‌رود. به همین دلیل هم مجبور به فروش ارزان تر محصول خود می‌شود.
ج)عدم نظارت دقیق توسط مسئولان ذی‌ربط یکی از علت‌های افزایش نابسامان تورم در کشاورزی است! فقدان تشکل‌ها و تعاونی‌های موثر در بخش کشاورزی، فقدان برنامه راهبردی جامع برای یکپارچه سازی مزارع، ورود محصولات خارجی و روند تصمیم گیری و تصمیم سازی بدون حضور نمایندگان واقعی کشاورزان را از عمده ترین مسائلی که کشاورزی ایران با آن روبرو است.
د)یکی از علل کم‌آبی، کشت محصولات با مصرف آب بالا هستند؛ یعنی محصولاتی مثل هندوانه، گوجه‌فرنگی، سیب‌‌‌‌‌‌زمینی، چغندرقند و برنج به آب زیادی برای رشد و پرورش احتیاج دارند؛ همچنین عدم مدیریت منابع آب توسط کشاورزان و مسئولان ذی‌ربط، باعث بروز مشکل کم‌آبی خواهد شد.
الف)بورس به عنوان یک راه‌حل برای تولیدکنندگان است؛ بورس مهلت این را می‌دهد تا تولیدکننده، محصولات با کیفیت خود را به مشتری عرضه کند؛ همچنین در بورس، قیمت‌ها به وسیله عرضه و تقاضا تعیین می‌شود؛ به هرحال بورس به بازار کمک می‌کند، اما این در حالی است که سود زیادی برای کشاورزی ندارد؛ مشکل اصلی این است که محصولات کشاورزی فسادپذیر هستند و ماندگاری بالایی ندارند.
ب)اگرچه وجود کم‌آبی در کشور ما مقوله‌ای تازه نیست، اما آنچه مطرح است، این است که با مدیریت بهینه منابع آب، می‌توان در راستای بهبود اوضاع، گام‌هایی برداشت. در این میان مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی شاید نسبت به دیگر بخش‌ها، قابل توجه‌تر به نظر آید، زیرا سهم چشمگیر مصرف آب در بخش کشاورزی، کشور را با بحران کم‌آبی مواجه کرده است، به طوری که در حال حاضر، پتانسیل آبی کشور پاسخگوی نیازهای رو به رشد تقاضای آب در این بخش نیست؛ به این ترتیب است که از مدیریت منابع و بهینه‌سازی مصرف آب در بخش کشاورزی به عنوان مهم‌ترین و شاید هم، تنها راهکار مقابله با بحران کم‌آبی نام برده می‌شود.
ج)تولیدکننده، تولیدکننده است و ممکن است که شأن صادرکننده را نداشته باشد. در این میان به فیلتر نیاز است، ولی اندازه آن باید مشخص باشد. در حال حاضر افراطی‌گری‌های موجود آزاردهنده است؛ کشاورز علاقمند است که شخصی از سر مزرعه، محصولات او را خریداری کند که می‌تواند یک واسطه باشد، لیکن باید واسطه اول و آخر باشد و واسطه‌های دیگری اضافه نشود! جهاد کشاورزی می‌بایست نقشی را که قانون به او داده است، اجرا کند و کمیسیون کشاورزی می‌بایست نقشی را که به او محول شده اجرا کند.
د)تولید داخلی باید حمایت شود و برای آن ارزش قائل شویم. نباید بگذاریم تا صادرات و واردات بی‌رویه انجام شود؛ در حقیقت باید نظارت دقیق و راهبردی صورت بگیرد تا بتوانیم محصولات را با ارزش افزوده صادر کنیم؛ در عوض باید بتوانیم محصولاتی را که دارای مرغوبیت است، وارد کنیم تا به بدنه اقتصاد و کیفیت محصولات آسیب نرسد.
و)آگاهی از ویژگی‌های شیمیایی و میکروبی مواد غذایی و آشامیدنی برای مصرف انسان و خوراک دام، طیور و آبزیان، نه تنها ضامن سلامت مصرف‌کننده است، بلکه برای تولیدکنندگان نیز لازم و ضروری است؛ همچنین نیاز به تأمین سلامت جامعه از طریق انطباق اقلام خوراکی انسان و دام بوسیله آزمون‌ها و آنالیزهای آزمایشگاهی، باعث شده آزمایشگاه، کنترل کیفیت مواد غذایی را جهت پوشش این خدمات تأسیس و توسط سازمان‌های ذی‌ربط (سازمان ملی استاندارد و وزارت درمان و آموزش پزشکی کشور) تایید صلاحیت شوند.
