به سنت سالانه خود که به ۱۱۶ سال پیش برمی گردد، آکادمی سلطنتی سوئد در تاریخ ۱۷ مهر سال جاری تصمیم گرفت که جایزه نوبل اقتصاد امسال را به ریچارد تیلر استاد دانشکده کسب وکار دانشگاه شیکاگو به دلیل توسعه مرزهای اقتصاد رفتاری اعطا کند.
این آکادمی در بیانیه خود به صراحت دلیل اعطای جایزه نوبل به او را درنظرگرفتن فروض واقع گرایانه روان شناختی در تصمیم گیری اقتصادی و بررسی عقلانیت محدود، ترجیحات اجتماعی و کمبود خودکنترلی می داند. اما در این روزها که همگی درباره تیلر و کارهای اثرگذار او در حوزه های اقتصاد و سیاست گذاری عمومی صحبت می کنند، شاید پرداختن به دیگر اقتصاددانان رفتاری که در فهرست کسانی قرار داشتند که می توانستند این جایزه را دریافت کنند، خالی از لطف نباشد. در این فهرست می توان به دانشمندانی همچون کالین کمرر، جورج لوون اشتاین، دان آریلی و جان لیست اشاره کرد.
کالین کمرر، استاد اقتصاد و مالی رفتاری در موسسه فناوری کالیفرنیا و رئیس مرکز علوم اعصاب اجتماعی و تصمیم گیری است. کمرر در ۱۶ سالگی وارد دانشگاه شد و توانست در ۲۲ سالگی دکترای علوم تصمیم گیری خود را از دانشگاه شیکاگو دریافت کند. او کتب و مقاله های متعددی در حوزه اقتصاد رفتاری دارد اما در سال های اخیر به همراه ارنست فر (اقتصاددان خرد، محقق اقتصاد آزمایشگاهی و همچنین معاون دانشکده اقتصاد دانشگاه زوریخ سوئیس) و پائول گلیمچر (استاد علوم اعصاب دانشگاه نیویورک) بیشتر بر حوزه اقتصاد عصب پایه تمرکز کرده است. اقتصاد عصب پایه حوزه میان رشته ای علم اقتصاد و علوم اعصاب است که تلاش می کند با ادغام یافته های این دو حوزه، بنیان های عصبی و زیست شناختی تصمیم گیری ها و قضاوت ها، توانایی پردازش گزینه های متفاوت و انتخاب از میان آنها و اتخاذ یک کنش را درک و الگوسازی کند. یافته های این حوزه نشان می دهد که از یک طرف رفتار اقتصادی چگونه می تواند فهم ما از مغز را شکل دهد و از طرف دیگر نشان می دهد که واکاوی های مبتنی بر علوم اعصاب چگونه الگوسازی های اقتصادی را محدود و راهنمایی می کند.
جورج لوون اشتاین، استاد اقتصاد و روانشناسی دپارتمان علوم اجتماعی و تصمیم گیری در دانشگاه کارنگی ملون و رئیس مرکز تحقیقاتی تصمیم گیری رفتاری است. وی دارای دکترای اقتصاد از دانشگاه ییل بوده و رساله خود را با عنوان «انتظارات و تصمیم گیری های بین دوره ای» انجام داد. او یکی از تاثیر گذارترین اقتصاددانان رفتاری در عرصه درنظرگرفتن نقش احساسات و هیجانات در تصمیم گیری ها و دلالت های آن برای تصمیم های بین دوره ای است. پژوهش های او نشان می دهد که انسان ها گویی از دو خود برخوردار هستند. یکی خود کوتاه مدت نگر و دمدمی مزاج است که به پیامدهای بلندمدت یک تصمیم فکر نمی کند و تنها می خواهد کاری را انجام دهد. خود دیگر بلندمدت نگر و عقلانی است که به باید و نبایدهای یک تصمیم توجه می کند.
نتیجه این دوگانگی آن است که برخی از انسان ها از خودکنترلی بیشتری و برخی از خودکنترلی کمتری برخوردار هستند. لوون اشتاین الگوی جدیدی را با در نظرگرفتن این دوگانگی برای تصمیم های بین دوره ای توسعه داده و پیامدهای سیاست گذاری آن را در حوزه های مختلف همچون پس انداز، بازنشستگی و خرید بیمه مورد آزمون تجربی و میدانی قرار داده است. دان آریلی استاد روانشناسی و اقتصاد رفتاری در دانشگاه دوک، بنیان گذار مرکز پیشرفته گذشته نگری و هم بنیان گذار مرکز تحقیقات رفتاری BEworks در کانادا است. او نویسنده کتاب های پرفروش زیادی همچون نابخردی های پیش بینی پذیر است. پژوهش های اصلی او درباره تصمیم گیری و عوامل روانشناختی موثر و همچنین بنیان های عصب شناختی آن است. جان لیست استاد اقتصاد و رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه شیکاگو است که سال ۲۰۱۵ نیز جزو کسانی بود که احتمال می رفت برنده جایزه نوبل شوند (برخی معتقدند که جایزه نوبل به این دلیل به وی داده نشد که کمتر از ۵۰ سال سن دارد و گویی یک هنجار سنی میان اعضای کمیته جایزه نوبل وجود دارد). او بیشتر برای کاربست یافته های اقتصاد رفتاری در آزمایش های میدانی شناخته می شود. لیست در حوزه های متفاوت پژوهش های اقتصاد همچون آموزش، تولید خصوصی کالاهای عمومی، ترجیحات اجتماعی، نظریه چشم انداز، اقتصاد محیط زیست، اثرات بازار بر تصمیم گیری های بنگاه ها و سیاست گذاری های دولتی و حراج های چندواحدی مقالات متعددی دارد. در آینده می توان انتظار داشت که حداقل یکی از دانشمندان اقتصاد رفتاری برنده جایزه نوبل شود و مرزهای علم اقتصاد را بیشتر از قبل به جلو ببرند.
