شاید اگر در دنیای مدیریت پروژه ها (مخصوصا نرم افزار) مشغول به کار باشید اسم Postmortem به گوشتان خورده باشد، اگر هم نخورده نگران نباشید!
براساس تعریف ویکیپدیا:
پس از مرگ پروسه ای است که معمولا برای نتیجه گیری از یک پروژه انجام می شود تا بتونیم آنالیز کنیم کدام بخش های پروژه موفق یا ناموفق بوده است.
پس تا اینجا با مفهومش آشنا شدیم که همون طور که مشخصه برای تکرار نشدن اشتباهاتی بوده که تو پروژه انجام داده ایم.اولین برخورد من با این پروسه بعد از شنیدن "چگونه اسکرام کار میکنیم" از پادکست کامپایل بود که تو اون گوینده تجربه شرکتش رو این گونه نقل می کند(نقل به مضمون):
مشکلاتی که تو شرکت شناسایی میشن، اعم از مشکلاتی که تو پروسه های شرکت هست یا قراردادها یا مشکلات تکنیکالی یا... که حالا ازشون به هر ترتیب عبور کرده ایم و دیگر وجود ندارند، اعضای شرکت که در اون مشکل دخیل بوده اند اون تجربه رو داکیومنت میکنند و توی شرکت همه کارمندان دسترسی به این داکیومنت ها دارند و می تونن درباره اش نظر بدن. سرزنش و مذمتی وجود ندارد،این کار برای یادگیری است و هرماه مدیرعامل به بهترین Postmortem ها در شرکت جایزه می دهد.
ممکنه ما هم این کار رو توی تیم/شرکت مون گاهی انجام داده باشیم، ولی توجه کنیم که چیزی که بسیار اهمیت داره پروسه شدن اوت توی تیم/شرکت ماست و همون طور که اشاره شد Blameless بودن اون حتما توی پروسه شدنش نقش مهمی داره.موقعی که کارمندان فکر کنند بخاطر اشتباهاتی که رخ داده قرار نیست مورد مذمت و سرزنش بقیه همکارانشون بشن دست به همچین کاری میزنن و سعی می کنند واقعا این کار رو برای هدف اصلیش که همون یادگیری عه انجام بدن.
پس از مرگ یک پروسه است، پس مثل بقیه پروسه ها برای اجراش باید یه سری قدم رو توی تیم/شرکت مون تعریف کنیم و سعی کنیم عادتش رو تولید کنیم.مشخصا اولین چیزی که به ذهن میرسه داشتن جلسه ای برای این کار توی بازه های مشخصی عه، مثلا این میتونه آخر هر پروژه تون باشه یا وقتی که پایان فازی از یک پروژه رو اعلام کرده اید. بعضیا این جلسه رو دربرابر جلسه گذشته نگر (Retrospective)،قرار داده اند ولی فکر میکنم میشه توی تیم تون هم رترو برگزار کنید هم پس از مرگ. مخصوصا اینکه رترو الزاما ربطی به تمام شدن فاز یا کل یک پروژه یا قرارداد یا ... نداره و میتونه بطور منظم آخر هر اسپرینت تون باشه، البته که قالب این جلسه میتونه شبیه رترو باشه،یعنی اعضای شرکت کننده توی جلسه "واقعیات" رو بنویسند و "خوب ها" و "جا برای بهتر شدن". درهرصورت سعی کنیم درمورد واقعیات با اعضا حتما به توافق برسیم،مخصوصا چون اعضا هرکدوم تو این اتفاق شریک بوده اند ممکنه سعی کنند واقعیات رو برای حق تراشی به نفع خودشون تغییر دهند.مطمئنا نباید هم از اول انتظار داشته باشیم همه چی مرتب پیش بره و به مرور این فرهنگ مثل بقیه چیزا رسوب میکنه که باید همیشه رو به جلو بود و همه ما نقص داریم.یه سری پیشنهاد رو آخرین مورد پیشنهادیم تو لینک های پایین قرار داده ام و البته درهرصورت بهترین روشی اونیه که برای تیم/شرکت مون بهترین باشه :)
من یک دانشجوی مهندسی نرم افزارم و توی این ترم (زمستان ۹۸-بهار ۹۹)، اتفاقاتی برای تیمم توی یک پروژه نرم افزار برای یک شرکت واقعی رخ داد که در مطلب بعدی یک Postmortem از این تجربه می نویسم و امیدوارم باعث بشه برای بقیه هم تجربه ای مفید باشه و ازش استفاده کنن :)
پس تا اون موقع!
چندتا لینک مفید درباره Postmortem: