آشنایی با انواع نخ خیاطی

نخ یکی از ابزارهای مهم در خیاطی است.نخ از دوران نوسنگی برای بافتن پارچه و ساخت لباس برای انسان‌های اولیه استفاده می شده است. در دوره نوسنگی، دوک نخ ریسی به‌عنوان تنها ابزار این کار در آثار باستانی کشف شد و صنعت اولیه ریسندگی را نشان می‌دهد.
انواع مختلفی از نخ‌ها با کاربردهای متفاوت وجود دارد. نخ های امروزی رنگ های متنوعی دارند. یک خیاط ماهر باسلیقه و باحوصله می‌تواند با انتخاب طرح و دوخت مناسب آثاری زیبا و ماندگار خلق کند. با آموزشگاه خیاطی سحر همراه باشید تا به بررسی انواع نخ های مورداستفاده در خیاطی بپردازیم.

برای آشنایی با انواع نخ خیاطی باید بدانید به چند دسته تقسیم می‌شوند

نخ‌های خیاطی انواع مختلفی دارند که هرکدام برای قسمت‌های مختلف لباس و پارچه‌های مختلف استفاده می‌شود. یکی از مهم‌ترین نکات در آموزش خیاطی انتخاب نخ مناسب ازنظر جنس و رنگ متناسب با پارچه است. به یاد داشته باشید که همیشه رنگ نخ خیاطی را متناسب با پارچه یا کمی پر رنگ‌تر از رنگ پارچه در نظر بگیرید.

انواع نخ خیاطی ازنظر جنس

نخ ها به سه گروه مصنوعی، مخلوط و الیاف طبیعی تقسیم می شوند. در ادامه از متداول‌ترین نخ‌هایی که جزو یکی از سه گروه اصلی هستند را معرفی می‌کنیم و با کاربرد آن‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.

نخ های طبیعی

نخ های طبیعی به نخ هایی گفته می شود که منشأ طبیعی داشته و در تولید آنها از هیچ گونه مواد شیمیایی استفاده نشده است. به عنوان مثال، نخ های ساخته شده از پشم حیوانات یا پنبه کشت شده، نخ های طبیعی محسوب می شوند.

مهمترین و پرکاربردترین نخ مورد استفاده در صنایع بزرگ نساجی نخ پنبه ای است که یکی از نخ های طبیعی می باشد. یکی دیگر از انواع نخ های طبیعی که می توان به آن اشاره کرد نخ پشمی است. اینها بخشی از نخ های با الیاف طبیعی و حیوانی هستند. از آنجایی که نخ های پشمی ضخیم تر از حد معمول هستند، برای ساخت آنها از موادی مانند پشم، کرک و مخلوط پشم و پلی استر استفاده می شود.

نخ های مصنوعی

نخ های مصنوعی نوعی نخ هستند که ممکن است منشا طبیعی داشته باشند اما به روش های مصنوعی تهیه می شوند یا از ابتدا با مواد مصنوعی ساخته می شوند. نخ های ویسکوز و نخ های پلی استر از مهم ترین انواع این دسته محسوب میشوند.

نخ ابریشم یکی دیگر از نخ های مصنوعی است. نخ های مصنوعی در واقع طی مراحل شیمیایی از ماده شیمیایی سلولز تهیه می شوند. و این نوع نخ ها چون ظاهری براق و یکدست مانند ابریشم طبیعی دارند در صنعت و تجارت به ابریشم مصنوعی معروفند. این نخ ها به صورت بوبین با تاب زیاد تهیه می کنند.

نخ های مخلوط

نخ های مخلوط ترکیبی از نخ های طبیعی و مصنوعی است.

عوامل موثر که در کیفیت انواع نخ های خیاطی موثر است

شفاف بودن نخ های خیاطی

یکی از اصول اولیه خرید نخ شفاف است. در انتخاب نخ باید دقت کنید، نخی را انتخاب کنید که شفاف و رنگ آن یک دست باشد و نگاه کردن به آن‌ها احساس طراوت و تازگی به شما بدهد.

استحکام بودن نخ

نکته بعدی که در مورد انواع نخ خیاطی باید در نظر گرفت استحکام بودن آن است. هنگام خرید نخ باید آنهایی را انتخاب کنید که استحکام خوبی داشته باشند و به راحتی پاره نمی شوند. زیرا در غیر این صورت در زمان استفاده از نخ هایی که قدرت و استحکام کمتری دارند دچار مشکل خواهید شد.

ثابت ماندن رنگ نخ

سومین اصلی که در انتخاب انواع نخ خیاطی باید در نظر گرفت ثابت بودن رنگ نخ است. برای انتخاب بهترین نخ باید دقت کنید که نخ هایی را انتخاب کنید که رنگ ثابتی دارند. همچنین مطمئن شوید در هنگام شستشو کدر یا کم رنگ نمی شوند.

شماره نخ و کاربرد آن

نخ‌ها نه‌تنها ازنظر جنس و رنگ، بلکه ازنظر ظرافت نیز متفاوت هستند. منظور از نمره نخ، به معنای ظرافت نخ است و معمولاً روی بسته‌بندی نخ مشخص ؛ و با اعداد 20-30-40-60 نشان‌داده‌شده است. توجه به نوع کار و نمره نخ در خرید بسته نخ بسیار مهم است.

نخ پنبه ای پرکاربردترین و مهم ترین نخ در صنعت نساجی است

از نخ پنبه‌ای بیشتر در خیاطی استفاده می‌شود. نخ پنبه از الیاف پنبه طبیعی ساخته‌شده است. در هنر خیاطی از نخ پنبه‌ای برای کوک زدن و رویه دوزی استفاده می‌شود. نخ‌های قرقره ای موجود در بازار همان نخ‌های پنبه ای هستند.

مهم‌ترین مزیت نخ پنبه‌ای افزایش طول نخ تا حد پاره‌شدن نخ است که از ویژگی‌های عملکردی نخ و پارچه است. هرچقدر طول الیاف بلندتر و قطر نازک‌تر باشد، الیاف پنبه‌ای بهتر و با کیفیت‌تر خواهیم داشت.

بسیاری از پارچه‌ها از نخ پنبه تولید می‌شوند، اگرچه الیاف دیگر را می‌توان با الیاف پنبه مخلوط کرد؛ مانند مخلوط پلی‌استر با نخ پنبه یا مخلوط ابریشم مصنوعی با الیاف پنبه ، در کنار این‌ها می‌توان نخ پنبه را با نخ کشیده مخلوط کرد و لباس‌های حالت کش‌دار و جین تولید کرد که در فصل زمستان استفاده می‌شود.

نخ پنبه پرمصرف‌ترین و از مهم‌ترین نخ‌ها در صنعت نساجی است. الیاف پنبه جذب رطوبت بالایی دارند، پوشیدن لباس‌های تولیدشده از نخ‌های پنبه‌ای بسیار راحت است. برای گذراندن دوره‌های آموزشی در آموزشگاه خیاطی باید با انواع پارچه‌ها و انواع نخ‌ها آشنایی کامل داشته باشید زیرا انتخاب پارچه و نخ مناسب بسیار مهم است مثلاً اگر می‌خواهید برای فرزند خود لباس راحتی بدوزید، باید پارچه‌هایی را انتخاب کنید که سبک و راحت باشند. باید طوری انتخاب کنید که کودک در هنگام بازی با لباس‌هایی که دوخته‌اید مشکلی نداشته باشد و احساس راحتی کند.

نخ پشمی مناسب برای لباس‌های گرم در زمستان

نخ‌های پشمی بخشی از نخ‌هایی هستند که دارای الیاف طبیعی حیوانی هستند. نخ پشمی استحکام بالایی دارد و به نخ‌های ضخیم معروف هستند و برای دوخت پارچه‌های کلفت کاربرد دارند. نخ پشمی برای پارچه نازک و گلدوزی مناسب نیست. نخ‌های پشمی به‌دلیل خاصیت ازهم‌گسستگی که دارند برای گلدوزی، نازک‌دوزی و دوخت پارچه‌های نازک به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

نخ‌های پشمی هیچ ظرافت و لطافتی ندارند، به‌دلیل ضخامت نخ پشمی می‌تواند هوا و گرما را در خود نگه دارد. دلیل اصلی استفاده روستائیان و عشایر از پشم حیوانات نخ ریسیده برای تهیه لباس گرم زمستانی ضخیم بودن نخ پشمی است.

نخ نامرئی دومین نخ در خیاطی حساب می‌شود

دوخت لباس عروس یکی از پردرآمدترین مشاغل دنیاست به همین دلیل متقاضیان زیادی دارد. دوخت لباس عروس نیازمند کار ظریف، حوصله و خلاقیت زیاد است. یک خیاط حرفه‌ای باید دانش کاملی از نخ و پارچه برای دوخت داشته باشد. نخ‌های نامرئی یکی از پرکاربردترین نخ‌ها برای دوخت لباس عروس و مجالس می‌باشد.

نخ نامرئی نوعی نخ نایلونی است که برای جواهر دوزی‌های لباس‌های عروس، نامزدی و لباس شب کاربرد فراوانی دارد. استفاده از نخ‌های ظریف نامرئی در دوخت لباس عروس و سنگ‌دوزی و مروارید دوزی بسیار رایج است.

نخ فاستونی :

این نخ از مواد اولیه ای مانند کرک، پشم و ترکیب پشم و پلی استر تهیه و تولید می شود. بنابراین نخ پشمی نام دیگر نخ فاستونی است. قابلیت دوخت برجسته روی پارچه های ضخیم و پشمی را دارد. از این نوع نخ علاوه بر دوخت انواع کت و شلوار، دامن و انواع پوشاک زنانه و مردانه، در بافتنی نیز استفاده می شود.

نخ متالیک :

جنس نخ متالیک ۱۰۰ درصد پلی‌استر است و برای استفاده به سوزن و چرخ مخصوص نیاز دارد. در بین انواع نخ‌های خیاطی از نخ متالیک برای تزئین لباس و گلدوزی استفاده میشود.

نخ سردوز :

نخ سردوز یکی از پرکاربردترین نخ‌ها در صنعت خیاطی است. یکی از ویژگی‌های این نخ کاربردی تولید آن در رنگ‌های مختلف است؛ با توجه به کیفیت بسیار بالای این نوع نخ‌ها می‌توانند نیاز شمارا به بهترین نحو برطرف کنند.

نخ قلاب بافی :

از نخ قلاب‌بافی برای انواع دوخت‌های دستی مانند گلدوزی، رودوزی، قلاب‌بافی، کاور دوزی، دوخت‌های تزئینی، رو دوزی کفش، ساخت دستبند و … به کار می‌رود. این نخ با نام‌های نخ ابریشم، ابریشم نایلون، دوک، نخ قلاب بافی، قلاب بافی، دوک نایلون، ابریشم قلاب بافی معروف است.

نخ فلزی :

این نخ‌ها که از فلزهای براق طلایی و نقره‌ای ساخته شده‌اند باعث درخشش این نخ‌ها شده است. نخ فلزی لوکس و فانتزی است که در دوخت‌های تزیینی دستی و گلدوزی استفاده میشود. ممکن است نخ فلزی را با نام‌های دیگری مانند: نخ نقره ، گلابتون و بلورسنت بشناسید که همگی یکی هستند.

نخ کوک :

نخ کوک یک نخ نازک و ضعیف است که مناسب کوک زدن میباشد و به راحتی کنده می شود و به پارچه آسیب نمی رساند. نخ کوک اغلب برای نشانه گذاری بر روی پارچه ها کاربرد دارد و استفاده میشود.

نخ دمسه :

نخ‌های دمسه نخ‌های وارداتی به‌صورت کلاف‌های کوچک پانزده تا بیست متری هستند که بهترین آن‌ها فرانسوی است. نخ‌های ژاپنی و آلمانی نیز وجود دارد که ازنظر کیفیت با نخ‌های فرانسوی برابری می‌کنند.

کدام نخ برای کدام پارچه توصیه و پیشنهاد می‌شود؟

اولین قدم در آموزش خیاطی شناخت ابزار و آشنایی با جنس انواع نخ و پارچه است. اگر پارچه ظریف است، از نخ‌های ابریشمی استفاده کنید. توصیه می‌شود از نخ پنبه‌ای نازک با روکش پلی‌استر و نخ پنبه‌ای نازک ساده استفاده کنید.

اگر پارچه ضخامت کمی دارد از نخ ابریشم 50 یا نخ پنبه ایی با روکش پلی‌استر استفاده کنید. نخ پنبه روکش پلی‌استر یا پنبه‌ای 40 تا 50 نیز برای پارچه‌های ضخیم‌تر مناسب هستند.

منبع : مجله آموزشگاه خیاطی سحر