طرح صنعتی چیست ؟
طرح صنعتی به طور کلی به شکل و ظاهر یک محصول اشاره دارد. اگر درکسب وکار خود طرح‌های مبتکرانه‌ای طراحی کرده‌اید به دنبال حمایت از آن باشید. در صورتی که طرح شما برای اولین بار ابداع شده باشد، قابل حمایت است.
درواقع طرح صنعتی فقط به طرح کلی و ظاهر اشیاء مربوط می‌شود. برای مثال یک فرش را درنظر بگیرید که طراح آن نقشهای جدید برای آن طراحی کرده‌است. طرح صنعتی به حمایت از ظاهر و نقشه این فرش می‌پردازد. و کاری به جنس آن، نخ‌های به کار رفته در آن و سایر موارد فنی فرش ندارد.
به همین دلیل طرح صنعتی می‌تواند حیطه وسیعی از اقلام صنعتی را مورد حمایت قرار دهد. طراحی پوشاک، لوازم منزل، مبلمان، اسباب بازی، صنایع دستی، ابزارآلات موسیقی،… همه این‌ها درصورت داشتن طرحی نو می‌توانند ثبت شوند.
در همین مثال مربوط به سس کچاپ خرسی، این بسته‌بندی جدید و جالب که توسط شرکت مهرام تولید شده بود توجه بسیاری از مشتریان را به خود جلب کرد. پس از گذشت مدتی برخی مشتریان با دیدن این بسته‌بندی سس کچاپ را تهیه کرده و متوجه شدند این سس محصول شرکت مهرام نیست!
اگر شرکت مهرام این بسته‌بندی جدید سس کچاپ را به عنوان طرح صنعتی به ثبت می‌رساند، دیگر هیج‌کدام از شرکت‌های تولیدکننده این محصول نمی‌توانستند از این طرح کپی‌برداری کنند.
طرح صنعتی چیست
ویژگی‌های طرح صنعتی
پس از آشنایی با این که طرح صنعتی چیست خوب است ویژگی‌های آن را بررسی کنیم. طرح‌های صنعتی در مرکز مالکیت معنوی می‌توانند به ثبت برسند تا از حمایت‌های قانونی برخوردار باشند. برای ثبت طرح صنعتی می‌توانید به سایت این مرکز مراجعه کنید. یک طرح صنعتی می‌تواند ظاهر خاص و متفاوتی داشته باشد. که این تمایز در دو ساحت قابل بررسی است.
ویژگی‌های سه بعدی محصول.
محصول شما می‌تواند از لحاظ ظاهر و اندازه و شکل سه بعدی متفاوت باشد. برای مثال نوآوری که شرکت مهرام درخصوص تولید بسته‌بندی سس‌های کچاپ کرد یک طرح صنعتی موفق محسوب می‌شود. سس خرسی ظاهر جدیدی از بسته‌بندی سس‌ها بود.
ویژگی‌های دوبعدی محصول.
علاوه بر شکل سه بعدی محصول، طرح و نقش‌ها، رنگ‌ها یا تزئینات به کار رفته در محصول نیز می‌توانند به عنوان یک طرح صنعتی به ثبت برسند. برای مثال نقشه یک فرش را تصور کنید. طراح آن از خطوط و نقشهای منحصربه‌فردی استفاده کرده است و با ثبت طرح صنعتی می‌تواند از هرگونه کپی‌برداری و تقلید جلوگیری کند.
همچنین یک محصول می‌تواند هم از ساحت دو بعدی و هم سه بعدی منحصربهفرد باشد و به ثبت برسد.
توصیه:
اگر طرح و نقش یا بسته‌بندی جدید یا شکل متفاوتی برای محصولات خود طراحی کرده‌اید، حتما به دنبال ثبت کردن آن باشید. تا از حمایت‌های قانونی بهره‌مند شوید و جلوی بهره‌برداری‌های غیرمجاز را بگیرید.
ثبت طرح صنعتی با اختراع چه فرقی دارد؟
در ثبت اختراع درواقع شما محصولی را که تاکنون وجود نداشته است، خلق می‌کنید. برای اولین بار آن را معرفی کرده و از آن رونمایی می‌کنید. و در این صورت می‌توانید از مزایا ثبت اختراع در ایران استفاده کنید. اما در طرح صنعتی چیست گفتیم که شما شیوه نوین از بسته‌بندی یا طرح‌های جدیدی ارائه می‌کنید درحالی که آن محصول قبلا اختراع شده است. مثلا مبل قبلا اختراع شده است. اما اکنون شما طرحی جدید از مبلمان‌ها را طراحی می‌کنید. مثلا نقش جدید به چوب‌های زینتی مبل می‌دهید.
برای اینکه از ایده نوین شما در این طرح و نقش سوءاستفاده نشود، می‌توانید نسبت به ثبت طرح صنعتی خود اقدام کنید.
فرق طرح صنعتی با برند
برند یا علامت تجاری یک شکل، نام یا درواقع یک مفهوم انتزاعی است. در ثبت برند یک نشان تجاری وقتی ثبت می‌شود، دیگران نمی‌توانند دوباره آن نام و نشان و تصویر مشخص را برای خود انتخاب کرده و ذیل آن فعالیت کنند. و پس از ثبت می‌توانند از مزایای ثبت برند بهره‌مند شوند. برای مثال در حال حاضر کسی نمی‌تواند برای تولید سخت‌افزارها یا لوازم الکترونیکی مثل موبایل و تلویزیون و… برند سامسونگ را انتخاب کرده و آن را به ثبت برساند.
بخوانید:برنامه بدنسازی مخصوص بسکتبال
اما درخصوص اینکه واقعا طرح صنعتی چیست و چه فرقی با برند دارد، باید گفت طرح صنعتی، شکل ظاهری یا بسته‌بندی یا طرح و نقش متفاوتی ارائه می‌شود. مثلا فرش پاتریس را درنظر بگیرید. درصورتی که برند فرش پاتریس به ثبت رسیده باشد، دیگران نمی‌توانند برای کارگاه یا شرکت فرش خود عنوان «فرش پاتریس» را انتخاب کنند. همچنین اگر یکی از نقشه‌های فرش این شرکت منحصربهفرد بوده و به عنوان طرح صنعتی به ثبت رسیده باشد، درصورت کپی‌برداری از آن طرح و نقش خاص، این شرکت می‌تواند پیگیری و شکایت کند.
در واقع طرح صنعتی ویژگی‌های دو بعدی یا سه بعدی یک محصول است که طراحی جدیدی دارد. برای مثال پارچه‌ای تولید می‌شود که طرح آن برای اولین بار توسط یک طراح ماهر ابداع شده است. این طرح جدید طبق قوانین ایران قابل حمایت است.
یعنی با ثبت آن تحت عنوان طرح صنعتی می‌توانید از کپی‌برداری‌ها و نقض حقوق خود جلوگیری کنید.
چگونه یک طرح صنعتی ثبت کنیم؟
پس از آشنایی با طرح صنعتی و ثبت آن، با مراحل ثبت طرح صنعتی آشنا می‌شویم. اگر یک بار برای همیشه هزینه ثبت طرح صنعتی را متحمل شوید می‌توانید از مزایای آن استفاده کرده و حتی نسبت به تمدید اعتبار طرح صنعتی خود اقدام کنید.
۶ مرحله اصلی از فرایند ثبت طرح صنعتی از قرار زیر است:
ثبت اظهارنامه به صورت الکترونیکی
بررسی اطلاعات اظهارنامه و ضمائم آن
بررسی ماهوی
تشکیل پرونده فیزیکی
تخصیص شماره ثبت و صدور آگهی رسمی
چاپ آگهی در روزنامه رسمی
صدور گواهینامه ثبت طرح صنعتی
هزینه ثبت طرح صنعتی و هزینه تمدید آن
برای استفاده از مزایای ثبت طرح صنعتی علاوه بر تکمیل اطلاعات و ارسال مدارک، هزینه ثبت طرح صنعتی نیز باید پرداخت شود.
ریز هزینه ثبت طرح صنعتی
عنوان خدمت مبلغ (ریال)
تنظیم اسناد وایجاد حساب کاربری ۲.۵۰۰.۰۰۰
تنظیم اظهارنامه ۳.۰۰۰.۰۰۰
ثبت اظهارنامه ۳۰۰.۰۰۰
حق الثبت طبقه ۱.۵۰۰.۰۰۰
هزینه امضای دفاتر و مراجعه به اداره پست ۳.۵۰۰.۰۰۰
هزینه روزنامه رسمی ۳.۲۰۰.۰۰۰
پیک ۱.۰۰۰.۰۰۰
مجموع هزینه ۱۵.۰۰۰.۰۰۰ ریال
توجه داشته باشید هزینه روزنامه رسمی علی‌الحساب بود و در صورت بیشتر شدن هزینه آن، مابه‌التفاوت آن مطابق فاکتور صادر شده ازسایت روزنامه رسمی، دریافت می‌گردد. همچنین هزینه ثبت اظهارنامه و حق الثبت به ازای یک طبقه لحاظ شده است و در صورت اضافه شدن هر طبقه اضافه مبلغ ۶۰.۰۰۰ ریال بابت هزینه ثبت اظهارنامه و هزینه ۳۰۰.۰۰۰ ریال حق الثبت برای اشخاص حقوقی و مبلغ ۲۰.۰۰۰ ریال بابت هزینه ثبت اظهارنامه و هزینه ۱۰۰.۰۰۰ ریال حق الثبت برای اشخاص حقیقی، به فاکتور فوق اضافه خواهد شد.
ریز هزینه تمدید طرح صنعتی
عنوان خدمت مبلغ (ریال)
تنظیم اسناد وایجاد حساب کاربری ۱.۵۰۰.۰۰۰
تنظیم اظهارنامه ۳.۰۰۰.۰۰۰
ثبت اظهارنامه ۳۰۰.۰۰۰
حق الثبت طبقه ۱.۵۰۰.۰۰۰
هزینه امضای دفاتر و مراجعه به اداره پست ۳.۵۰۰.۰۰۰
هزینه روزنامه رسمی ۳.۲۰۰.۰۰۰
پیک ۱.۰۰۰.۰۰۰
مجموع هزینه ۱۴.۰۰۰.۰۰۰ ریال
توجه داشته باشید هزینه روزنامه رسمی علی‌الحساب بود و در صورت بیشتر شدن هزینه آن، مابه‌التفاوت آن مطابق فاکتور صادر شده ازسایت روزنامه رسمی، دریافت می‌گردد. همچنین هزینه ثبت اظهارنامه و حق الثبت به ازای یک طبقه لحاظ شده است و در صورت اضافه شدن هر طبقه اضافه مبلغ ۶۰.۰۰۰ ریال بابت هزینه ثبت اظهارنامه و هزینه ۳۰۰.۰۰۰ ریال حق الثبت برای اشخاص حقوقی و مبلغ ۲۰.۰۰۰ ریال بابت هزینه ثبت اظهارنامه و هزینه ۱۰۰.۰۰۰ ریال حق الثبت برای اشخاص حقیقی، به فاکتور فوق اضافه خواهد شد.
